‘Volgens internationaal onderzoek omschrijft een op de drie moeders een bevalling in het ziekenhuis als verwarrend en traumatisch’, aldus geboortetraumacoach en -therapeut Nadine Struijk in Goed Gevoel. Wanneer we contact opnemen met Struijk, vertelt ze dat het cijfer afkomstig is uit een Australisch onderzoek uit 2014. In die studie wordt verwezen naar de toenmalige officiële definitie van een traumatische gebeurtenis, die bestaat uit twee criteria. Ten eerste is er een vorm van bedreiging van de fysieke integriteit en ten tweede een intense emotionele reactie van angst, horror of hulpeloosheid. Voor het onderzoek werden 890 vrouwen bevraagd in het derde trimester van hun zwangerschap en twee weken na de bevalling. Zowat 14 procent van de vrouwen rapporteerde hun bevalling als een traumatische gebeurtenis, waarbij aan beide criteria werd voldaan. Maar als de criteria apart bekeken werden, lagen de percentages hoger: 29,4 procent van de vrouwen rapporteerde bedreiging, 26,3 procent angst.
Volgens postdoctoraal onderzoeker An-Sofie Van Parys (UGent), die verbonden is aan het Vlaams Expertise Netwerk Perinatale Mentale Gezondheid, zijn er verschillende internationale studies met uiteenlopende percentages. ‘In een Australische studie uit 2010 omschreef zelfs 45 procent van de deelnemende vrouwen hun bevalling als traumatisch. En als we kijken naar een recente studie uit 2020, waarbij moeders één week en één maand na hun bevalling werden bevraagd, dan bleek dat 63,9 procent van hen na een week symptomen van acute stress vertoonde, wat gekoppeld wordt aan een traumatische ervaring. Na één maand was dat nog 20,7 procent. Heel veel hangt af van het moment waarop jonge moeders worden bevraagd en de precieze formulering van de vragen.’
Een traumatische ervaring is per definitie subjectief, legt Van Parys uit. ‘De ene vrouw zal zich na een “eenvoudige bevalling” angstig en bedreigd voelen, terwijl de andere zonder veel angst terugblikt op een spoedkeizersnede, bijvoorbeeld. Maar het klopt dat een aanzienlijk deel van de vrouwen zich tijdens de bevalling ernstig bedreigd en/of angstig voelt, iets waar meer aandacht voor moet zijn. Want met preventie kun je veel van die gevoelens voorkomen.’ Al moeten we wel een duidelijk onderscheid maken tussen een traumatische gebeurtenis en een posttraumatische stressstoornis (PTSS), benadrukt Van Parys nog. ‘Dat laatste is een psychiatrische stoornis die bij 1 tot 9 procent van de jonge moeders voorkomt, afhankelijk van het onderzoek. Een traumatische bevalling kan tot zulke klachten leiden, maar dat is zeker niet altijd zo.’
Ook de Nederlandse gynaecoloog Claire Stramrood, die aan de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek deed naar PTSS na zwangerschap en bevalling, bevestigt dat er in internationale onderzoeken veel verschillende cijfers over traumatische bevallingservaringen worden gerapporteerd. ‘In Nederland zijn daarover twee wetenschappelijke studies gepubliceerd, in 2005 en 2011, waarbij de resultaten schommelen tussen de 10 en 20 procent.’
CONCLUSIE
Het percentage vrouwen dat hun bevalling als traumatisch omschrijft, varieert in internationale studies tussen de 10 en 45 procent, afhankelijk van de precieze definities en onderzoeksmethodes. We beoordelen de stelling dan ook als eerder waar.
? Op Knack.be/Factchecker vindt u links naar de onderzoeken en andere bronnen die voor dit artikel zijn gebruikt.
? Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factchecker@knack.be
