Jef Van Baelen
Jef Van Baelen Journalist voor Knack

Journalisten van De Standaard reconstrueerden de regeringsvorming in het boek De Zestien is voor u, en constateerden en passant dat ze destijds danig in de maling werden genomen.

Het is op z’n minst een merkwaardig staaltje realtime politieke geschiedschrijving: terwijl nog niet voor iedereen vaststaat dat de politieke crisis van het afgelopen jaar definitief is afgerond, ligt er nu al een boek in de winkel dat het begin, het verloop én het einde van die crisis in kaart brengt. Met De Zestien is voor u brengt de politieke redactie van De Standaard een analyse die de normale krantenjournalistiek overstijgt. ‘Het verschil met ons gewone werk is dat je daarin onvermijdelijk de dagdagelijkse gebeurtenissen gaat interpreteren in het licht van bepaalde scenario’s waarvan je op dat moment nog niet weet of ze ook zullen uitkomen’, vertelt journalist Bart Brinckman, een van de vier auteurs van het boek. ‘Om een boek als De Zestien is voor u te kunnen schrijven, heb je een zekere finaliteit nodig, en wat mij betreft lag die voor deze crisis in januari. Vanaf het aantreden van Verhofstadt III was duidelijk dat de tussenregering naar een oplossing zou leiden. Er konden nog hoogstens accidents de parcours opduiken, zoals de N-VA die al dan niet het vertrouwen zou geven aan Leterme I. Maar we voelden wel dat ook daar de soep niet zo heet zou worden gegeten. Net zoals je nu voelt dat de deadline van 15 juli zonder problemen zal worden gerond. Deze regering wil immers zo lang mogelijk doorgaan.’

Moest het zo snel? De artikelenreeks die uw boek voorafging, kreeg immers het verwijt dat ze de regeringsvorming bemoeilijkte.

BART BRINCKMAN: Daar heb ik zelf ook mee geworsteld. Maar aangezien de politici zelf vonden dat de crisis was afgewend, vond ik het niet nodig om te doen alsof ze nog aan de gang was. Het was snel, ja, maar je kunt er niet omheen dat de Wetstraatjournalistiek een erg competitieve sector is geworden: Ivan De Vadder en Kris Hoflack werken aan een soortgelijk boek. Dan komt het eropaan de snelste te zijn.

Zijn de politici het afgelopen jaar niet te loslippig geweest?

BRINCKMAN: Mensen hebben van nature de neiging om de verantwoordelijkheid voor mislukkingen bij anderen te leggen, wat verklaart waarom politici tijdens een crisis graag aan journalisten komen vertellen waarom iets niet van de grond komt. Sommigen schrikken dan achteraf van de impact van hun woorden, zoals bij bepaalde ontboezemingen over de rol van de koning. De pers heeft toen met scherp geschoten op Yves Leterme (CD&V), maar ik kan u zeggen dat we dat verhaal uit minstens tien verschillende bronnen hadden.

Phara de Aguirre is boos dat u schreef dat ze benaderd werd door de SP.A zonder dat u met haar had gepraat.

BRINCKMAN: Het verhaal klopt nochtans: De Aguirre ís door Johan Vande Lanotte (SP.A) gevraagd om lijsttrekker van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde te worden. Alleen is er nu discussie over de precieze woorden die in dat gesprek zijn gevallen. Daar zijn we in de fout gegaan, want we hebben dat niet bij haar gecheckt.

Uit het boek blijkt dat de politieke journalisten ook ten tijde van de crisis af en toe de bal danig mis sloegen.

BRINCKMAN: Zeker. Het meest frappant was de stemming rond Brussel-Halle-Vilvoorde. Letterlijk alle kranten dachten toen dat de formatie compleet om zeep was. Buitenlandse televisiestations kwamen naar de commissie Binnenlandse Zaken om live de implosie van België te filmen. Al die heisa bleek achteraf onnodig; die crisis werd perfect gemanaged door de partijvoorzitters, die vooraf hadden overlegd over wat er te gebeuren stond. Ik moet dus vaststellen dat de Wetstraatjournalisten die dag gerold zijn door de politici. Dat is een les in nederigheid.

Stel dat u De Zestien is voor u pas over vijf jaar had geschreven, zou de analyse anders zijn geweest?

BRINCKMAN: In essentie niet. Het enige waar ik wel nog mee zit, is: als politiek journalist had ik in 2007 het gevoel een breukmoment mee te maken, maar was het dat wel? De Vlaamse pers heeft vaak genoeg geschreven dat België een regimecrisis beleefde, maar de mogelijke prestaties van Leterme I kunnen dat beeld nog helemaal omgooien. Voor hetzelfde geld loopt die regering zo goed dat we vroeg of laat haar moeilijke bevalling zullen vergeten.

Jef Van Baelen

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content