Dirk Draulans
Dirk Draulans Bioloog en redacteur bij Knack.

Toen het wetenschappelijke topvakblad Nature op 27 februari 1997 een artikel over het bestaan van het schaap Dolly publiceerde, was dat wereldnieuws. Het artikel beschreef de technische details waarmee het eerste artificieel gekloonde zoogdier ooit gemaakt was. Er kon toen zo worden voorspeld dat niet iedereen dezelfde wetenschappelijke ernst en ethische terughoudendheid aan de dag zou leggen als Dolly’s verwekkers. Vanaf het eerste uur doken praatjesmakers op die beweerden dat ze spoedig mensen zouden klonen.

Vorige week was er weer wereldnieuws: de Italiaanse arts Severino Antinori, notoir om zijn gepeperde rekeningen en het feit dat hij oma’s van in de zestig – kunstmatig – zwanger maakte, liet weten dat hij in november een mens zou klonen die, als alles goed gaat, volgende zomer geboren zou worden. Een wilde claim dus, en geen wetenschappelijk feit.

Maar wel een met gevolgen. Klonen van cellen kan nuttig zijn als medische behandeling, bijvoorbeeld om versleten organen met wat extra weefsel bij te spijkeren. Doordrammers als Antinori jagen de angst voor uitwassen er echter zo stevig in dat beleidsmakers in het defensief gaan en zelfs potentieel nuttige toepassingen van klonen zullen bannen.

Dat het nog altijd niet lukt om katten, honden of apen te klonen, lijkt de Italiaan met de grote mond niet te deren. Hij garandeert dat hij geen monsters zal verwekken, maar het klonen van schapen, koeien en muizen levert nog altijd veel problemen op, zoals ontwikkelingsstoornissen en hoge sterfte na de geboorte.

Om moeilijkheden te vermijden, zal Antinori zijn ‘behandelingen’ desnoods uitvoeren in een obscuur ontwikkelingsland of op een jacht in internationale wateren. De logistiek van een beperkte kloningsoperatie vereist nu eenmaal geen grote oppervlakken of installaties.

De arts verkoopt zijn werk – voorlopig – als een nieuwe stap in de strijd tegen mannelijke onvruchtbaarheid: ongeslachtelijke voortplanting waarbij de moeder (?) een genetische kopie van de vader moet dragen en baren (lesbische koppels weigert Antinori te helpen). Maar het recreëren van mensen zal onvermijdelijk volgen. De sekte Raël en haar industriële poot Clonaid maakten zich sterk dat ze een nieuwe versie zouden verwekken van een Amerikaanse baby die in een hartoperatie stierf.

De sekte stelt zelfs dat het mogelijk moet zijn om een kloon van Adolf Hitler te maken, zodat die zich alsnog voor een oorlogstribunaal kan verantwoorden. Alsof de kloon meer zou zijn dan een fysieke kopie van het lichaam van zijn notoire vader. Waarop wachten experts in onze academische ziekenhuizen om – we zeggen maar iets – oud-premier Gaston Eyskens weer tot leven te roepen? Kan hij zelf voor de Lumumbacommissie in de Kamer gaan vertellen wat hij wist van de moord op de Congolese politicus.

Dirk Draulans

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content