Voor de derde keer op rij weigerde het Vlaams parlement om een onderzoekscommissie over de scheepskredieten op te richten. Ditmaal geraakte de meerderheid maar met de hakken over de sloot.
De meerderheid in het Vlaams parlement baalt al geruime tijd van alles wat met scheepskredieten te maken heeft. Het dossier is complex, tijdrovend en vooral gênant. Eer valt er niet van te halen: uit het kluwen van cijfers, maatschappijen en tegenstijdige verklaringen blijkt dat het beheer ervan niet altijd even zorgvuldig gebeurde.
Om die reden zette Karel De Gucht (VLD) er meer dan een jaar terug zijn tanden in, en kon hij de meerderheid enkele keren in het defensief manoeuvreren. Zo kwamen er hoorzittingen over de wijze waarop de kabelleggers Navigator en Discovery werden gefinancierd en de manier waarop de Vlaamse overheidsholding Gimvindus en de NMKN, die vroeger aan de overheid toebehoorde en nu in de Fortis-groep is ondergebracht, tijdens het failliet van ABC Container Lines optraden. Enkele miljarden gemeenschapsgeld gingen in het faillissement van de rederij verloren.
Diverse getuigen weigerden naar de hoorzittingen te komen, anderen wilden alleen achter gesloten deuren praten en nog anderen beriepen zich op het beroepsgeheim om niet alle feiten prijs te geven. Om al die redenen meende de oppositie dat een volwaardige parlementaire onderzoekscommissie opnieuw aan de orde was. “Over dit ingewikkeld dossier is alles nog lang niet verteld”, argumenteerde Jean-Marie Bogaert (VU) zijn vraag. De CVP wilde echter niet wijken en liet bij monde van Paul Deprez weten dat zo’n commissie totaal overbodig is. Zijn tussenkomst was een verplicht nummer: bij diverse interrupties liet Deprez ongewild blijken dat hij op bevel van hogerhand tussenkwam. Zijn kennis van het dossier was zo rudimentair dat hij er meer dan eens een geloofskwestie van maakte. Jos Stassen (Agalev) attendeerde hem erop dat het in deze om feiten en vaststellingen gaat. “Dit is geen kwestie van believers of disbelievers.”
Deprez die zich tijdens de vele hoorzittingen nauwelijks manifesteerde, redde zich met de bedenking dat er nu geen scheepswerven, dus ook geen scheepskredieten meer zijn. “Het is de grote verdienste van de regering dat ze een einde aan dit systeem maakte.” Deze impliciete toegeving dat het systeem tot onfrisse praktijken leidde, kon de gemoedsrust van het parlementslid niet verstoren. Het verleden moest in vrede rusten. Bij staking van stemmen – 56 tegen 56 – en drie onthoudingen werd het onfrisse miljardendossier in de doofpot gestopt.
MET DANK AAN HET VLAAMS BLOK
Bij de CVP ontlokte deze stemming bedenkingen. Eerst en vooral was er het dissidente gedrag van Jef Sleeckx (SP), die met de oppositie meestemde. “Een onderzoekscommissie lijkt me echt noodzakelijk”, verantwoordde Sleeckx zijn houding. Daarnaast vielen de onthoudingen van SP-fractieleider Gilbert Bossuyt en vooral van parlementsvoorzitter Nobert De Batselier (SP) op. De hoorzittingen brachten een deel van de Vlaamse socialisten aan het twijfelen; sommigen voelen zich gebruikt.
Als de onderzoekscommissie er uiteindelijk niet komt, is het echter dankzij het Vlaams Blok. Het Antwerpse parlementslid Jan Penris, die erg vertrouwd is met de Antwerpse maritieme kringen, daagde niet op en uitgerekend die stem maakte het verschil. Fractieleider Filip Dewinter kon er niet mee lachen. “We hebben hem overal gezocht, maar hij had andere verplichtingen. Dit blijft niet zonder gevolg.”
Ondanks de stemming valt het niet uit te sluiten dat de scheepskredieten de volgende weken en maanden nog voor beroering zullen zorgen. De audit, die in opdracht van voogdijminister Eric Van Rompuy (CVP) werd uitgevoerd en moest uitzoeken of Gimvindus door de NMKN benadeeld werd, is nog steeds niet vrijgegeven. Op 4 juni zei Van Rompuy dat hij het document ongelezen voor advies naar het advocatenkantoor De Bandt, Van Hecke en Lagae had doorgestuurd en dat de NMKN bezwaar tegen de inhoud maakte. Op 8 juni, in een hoorzitting achter gesloten deuren, beweerde Roger Malevé, directeur-generaal van Gimvindus, dan weer dat het advocatenbureau zijn advies nog altijd niet had afgerond. Hoewel hij zich voorzichtiger dan Van Rompuy uitdrukte, stelde Malevé ook dat het juridisch advies uiteindelijk in een schadeclaim tegen de NMKN, dus Fortis kan uitmonden. Of het parlement de audit, die kennelijk bezwarende elementen over het NMKN-beheer bevat, zal vastkrijgen, is tot dusver niet gewaarborgd.
Veel explicieter sprak Malevé zich uit over het chique Antwerpse restaurant Het Fornuis. Met de allergrootste klem ontkende hij daar ooit met Terry Highlands en Andy Lubbe Bakker, twee obscure spilfiguren in het dossier, te hebben getafeld. Heel nadrukkelijk voegde Malevé eraan toe dat hij evenmin met Desiré Van den Stockt, de voormalige NMKN-directeur die in 1990, 12,5 miljoen frank van ABC-Container Lines op zijn Luxemburgse privé-rekening ontving, in dat vermaarde Antwerpse restaurant spijs en drank deelde.
P.G.
