Hecht nooit belang aan oefencampagnes. Nigeria won van Spanje, ondanks alles wat voorafging.
Aan de ene kant was er Spanje. Eénendertig interlands zonder nederlaag, dan een kleintje van 1-0 tegen Frankrijk dat de inhuldiging van het Stade de France te vieren had, dan weer vlot 4-0 winst tegen Zweden en 4-1 tegen Noord-Ierland. Aan de andere kant was er Nigeria.
De zaken kunnen voor een ploeg moeilijk slechter lopen, dan ze liepen voor Nigeria. De olympische kampioen en revelatie van de wereldbeker ’94, werd nochtans getipt als outsider voor de titel. Afrikaanse landen domineren al jaren de jeugd-WK’s in allerlei leeftijdscategorieën, en in het spoor van de Ghanees Abedi Pele en de Liberiaan George Weah, dringen heel wat Afrikaanse spelers door tot de absolute top van Europa. Dat moet ooit een verlengstuk krijgen in de wereldbeker.
Maar voor Nigeria kondigde het zich slecht aan. Minder dan één week voor het begin van het WK, werd het in Amsterdam hopeloos belachelijk gemaakt door Nederland: 5-1, en het had meer kunnen zijn. Voordien was er ook al een beschamende 4-0 nederlaag tegen Grasshoppers Zürich. Gelukkig voor Bora Milutinovic was een coacheswissel zo kort voor het toernooi uitgesloten, of hij had zijn koffers mogen pakken.
DE DOOD VAN DE DICTATOR
De Nigerianen reisden met een geschonden zelfvertrouwen af naar het prachtige Château de Bellinglise in de buurt van Compiègne. Om daar te vernemen dat thuis president en dictator Sani Abacha overleden was, wat de zo al gespannen politieke situatie in hun land alleen maar verergerde. Wegens de schending van de mensenrechten wordt Nigeria in de internationale sportwereld geboycot, en mocht het dit jaar niet deelnemen aan de Afrika Cup in Burkina Faso. Twee jaar geleden weigerde het zelf om zijn titel van Afrikaans kampioen te gaan verdedigen in Zuid-Afrika, wegens de kritiek van Nelson Mandela.
Maar de Fifa heeft voor deze wereldbeker een uitzondering gemaakt. Met goedkeuring van de Europese Unie, die in deze zaak een dubbelzinnige houding aanneemt. Er staan immers te veel oliebelangen op het spel. Een burgeroorlog of een brutaal optreden van het leger, is wel het laatste dat de Nigeriaanse voetbalbond kan gebruiken. De kansen op het organiseren van een WK-eindronde, die toch al niet groot waren, zouden meteen tot nul worden herleid.
Nigeria, zowel geografisch als demografisch een reus, is als zovele Afrikaanse staten een etnisch en religieus hopeloos verdeeld land. Het muzelmaanse noorden heeft weinig op met het christelijke oosten en met het animistische zuiden. Vooral de onderdrukking van de oostelijke volken, de Ibo en de Ogoni van de opgeknoopte dichter Ken Saro Wiwa, lokte verontwaardigde reacties in het buitenland uit. Overigens: dezelfde dag waarop Ken Saro Wiwa in november ’95 samen met acht medestanders werd opgehangen, woonde Fifavoorzitter Joao Havelange in het stadion van Lagos als eregast een wedstrijd tussen Nigeria en Oezbekistan bij.
In dat turbulente land is de nationale voetbalploeg een van de weinige elementen van eenheid. Ze dient dus automatisch als ondersteuning van het regime. Sommige voetbalvedetten, onder wie ex-Bruggeling Daniel Amokachi, gingen heel ver in hun openlijke steun aan de president.
Generaal Abacha had, via zijn minister van Sport Jim Nwobodo, een doorslaggevende stem bij alle beslissingen rond de Super Eagles. Vaak, ook nu weer, was er een dispuut over de premies. Alle 22 geselecteerde Nigerianen spelen in het buitenland, en zijn daar andere bedragen gewoon dan wat de bond hen voorstelt. Ook de aanstelling van de trainer was een bevoegdheid van Abacha. Aangezien een generaal aan niets een grotere hekel heeft dan aan slechte resultaten, kwam zijn overlijden Milutinovic niet slecht uit.
Nigeria was vier jaar geleden de revelatie van het WK in Amerika, waar het in de achtste finale tegen Italië het slachtoffer werd van Roberto Baggio. Pas twee minuten voor tijd maakte die 1-1 gelijk, in een wedstrijd waarin Nigeria doorlopend de beste was. In de verlenging dwong Baggio vervolgens een strafschop af, die hij ook nog zelf omzette. De Super Eagles namen in Atlanta revanche door de olympische titel te pakken, na winst tegen de twee Zuid-Amerikaanse reuzen: 4-3 in een sensationele halve finale tegen Brazilië, en daarna 3-2 in de finale tegen Argentinië.
EEN NIEUW TACTISCH SYSTEEM
In de vier jaar sinds de vorige wereldbeker, waren liefst vijf bondscoaches aan het werk. Een paar van hen werden zwaar op de korrel genomen voor hun aandeel in lucratieve spelerstransfers. Die vijf waren de Nederlanders Clemens Westerhof en Jo Bonfrère, de Nigeriaan Amodu, de Fransman Philippe Troussier die nu Zuid-Afrika coacht, en Bora Milutinovic. De ex-Serviër leidde Mexico door de voorronde van dit WK, maar werd daar voor bewezen diensten bedankt.
Begin dit jaar nam hij de SuperEagles onder zijn hoede, en deed de van nature aanvalslustige Nigerianen defensief voetballen, met vier verdedigers en drie verdedigend ingestelde middenvelders. Ver weg van het 4-1-1-4 stramien, waarmee de olympische titel was behaald. Meer dan één speler stelde de coach dan ook verantwoordelijk voor de slechte resultaten in de oefencampagne. Daarin beet Nigeria niet alleen in het stof tegen Nederland en de Grasshoppers, maar ook tegen Duitsland (1-0) en Joegoslavië (3-0). De eenheid in het team was hierna ver zoek, wat door ex-Luikenaar Victor Ikpeba publiekelijk werd aangeklaagd.
Werkelijk alle voortekenen waren dus slecht. Zelfs het begin van de match in Nantes tegen Spanje was slecht: al na twintig minuten op achterstand. Waarna het nog maar eens bewezen werd: voorspel nooit iets in de sport. Nigeria won met 3-2. Winst vrijdag tegen Bulgarije, en het mag een achtste finale tegenDenemarken tegemoet zien. Daarnawacht Brazilië. Voorspel nooit iets in desport.
K.M.
