De Zwitserse eigenaars hebben topman Ronald Everaert van bankverzekeraar Mercator aan de deur gezet. Zijn durfkapitalisme heeft uiteindelijk te veel verlies gekost. Met zijn verdwijnen krijgt het netwerk van de Vlerick-boys een fatale klap.

Mercator Bank & Verzekeringen, dat is Ronald Everaert (52). Weinigen weten dat die Vlaamse bankverzekeraar eigenlijk La Bâloise toebehoort. Zo’n kwarteeuw geleden nestelden de Zwitsers zich in Mercator, dat enkele Vlaamse families na de Grote Oorlog hadden opgericht. En sedert enkele jaren is de onderneming een volle dochter van de verzekeringsmaatschappij uit Bazel.

Maar in Vlaanderen bleef Mercator Everaert. Hij was dan ook al sedert 1987, toen amper 36 jaar, gedelegeerd bestuurder. Hij overhaalde, acht jaar geleden, het Gentse Noordstar & Boerhave tot een fusie, waardoor de verzekeringsgroep tot de Belgische top-10 doorstootte. En met de overname van de Antwerpse HBK-Spaarbank, omgedoopt tot Mercator Bank, maakte hij van de onderneming een heuse bankverzekeraar.

Verleden week is hij met stille trom vertrokken. Everaert geeft geen commentaar op zijn bruusk afscheid. De Zwitsers mompelen iets over een verschil in bedrijfsopvatting. Kortom, Ronald Everaert is op staande voet ontslagen. Moedermaatschappij Bâloise, die Mercator lang zijn eigenzinnige gang liet gaan, neemt nu zelf het roer in handen. De Zwitser Christian Meyer is de nieuwe directievoorzitter van de verzekeringsgroep en voorzitter van de raad van bestuur van de bank. De verrassing over de coup is groot, onder het personeel en zelfs bij het zakelijk establishment.

Nochtans viel te verwachten dat iets serieus te gebeuren stond. Té veel knipperlichten stonden op rood. In 2001 tuimelde het resultaat van de groep van 50 tot 6,5 miljoen euro. Als gevolg van het slechte beursklimaat stapelden de minwaarden zich op. De banktak struikelde over slechte kredieten en moest extra kapitaal ingepompt krijgen. De integratie van HBK Spaarbank liep trouwens niet erg gesmeerd. De autoverzekeringen boerden slecht, zodat heel wat dure klanten werden opgezegd. Bijna 200 van de 2200 werknemers kregen collectief ontslag. Banktopman Mark Lambrechts trok eruit en directielid Rudy Moens nam ontslag. En er circuleren geruchten dat La Bâloise zijn Belgische dochter in de etalage zet.

Dat aandeelhouders hun topmanagers ontslaan, is sedert enkele jaren een courante praktijk in het bedrijfsleven. Het wekt nog weinig ophef. Het vertrek van Ronald Everaert doet dat wel. In het Vlaamse bedrijfsleven is hij immers niet de eerste de beste. Hij is een notoir lid van het zakennetwerk van de Vlerick-boys, ook wel de Latem-connectie genoemd, omdat veel van de leden in het rijke Sint-Martens-Latem wonen. Ook Everaert pendelt tussen Antwerpen en Latem.

trouwe kameraden

Het gaat om trouwe kameraden, meestal afgestudeerden van de prestigieuze Vlerick Management School, rond de figuur van advocaat Louis Verbeke van Allen & Overy (voorheen Loeff Claeys Verbeke). Topman Luc De Bruyckere van de vleeswarengroep Ter Beke hoort erbij, net als Luc Vansteenkiste van de polyurethaanproducent Recticel en voorzitter van het Verbond van Belgische Ondernemingen. Andere bekenden zijn Jean Van Marcke van de zakenbank Lessius, Jacky Sioen van de gelijknamige textielgroep en Hugo Vandamme, de voormalige Barco-topman en huidige voorzitter van de raad van bestuur van Roularta. Hoewel geen Vlerick-alumni draaien Christian Dumoulin van Koramic en TrustCapital en Luc Bertrand van de Antwerpse investeringsmaatschappij Ackermans & Van Haaren in het netwerk mee. De loge heeft een culturele uitloper met vriend Rudolf Werthen van het muziekensemble I Fiamminghi. Politieke cenakels blijken voor de zakenlui van Latem zeer toegankelijk.

Het netwerk functioneert sterk. De Vlerick-boys participeren in mekaars bedrijven en zetelen in elkaars raden van bestuur. Een enkele keer komt Ronald Everaert daardoor in moeilijkheden. Als onafhankelijk bestuurder bij Ter Beke moet hij voor de rechter verschijnen wegens handel met voorkennis. Hij kocht een maand voor de verkoop van belangrijke activa, die de aandelenkoers van de voedingsgroep zouden smeren, zelf een pakket aandelen. In eerste instantie gaat hij vrijuit, de rechter behandelt niet de grond van de zaak, maar valt erover dat holdings in België wél mogen handelen met voorkennis, privébestuurders niet. De zaak komt in beroep.

Ook bij enkele andere vriendendiensten verslikt Everaert zich. Bijvoorbeeld in de fotogroep Spector van de twee jaar geleden overleden Johan Mussche, die zich mispakte aan Duitse overnames en in de milieu-engineeringsgroep Seghers, die onlangs over de kop ging.

LERNOUT & HAUSPIE

In het hechte netwerk van bevriende Vlaamse ondernemingen draait Ronald Everaert heel enthousiast mee. Zijn Mercator vormt zelfs het financiële hart van het netwerk. Een verzekeringsmaatschappij moet belangrijke financiële reserves (technische provisies) aanleggen voor het dekken van toekomstige schadegevallen. Everaert trekt, als een echte venture-capitalist, met die centen naar zijn vrienden en naar tal van Vlaamse kmo’s. Nogal wat ondernemingen in Vlaanderen zijn hem dank verschuldigd. Het gevolg is dat de verzekeraar, veel meer dan zijn concurrenten, durfkapitaal in portefeuille heeft. Prachtige resultaten biedt dat in de beurshoogconjunctuur, maar het is rampzalig bij de huidige malaise. De verzekeraar boekt een negatief rendement op zijn aandelenportefeuille en een groot verlies op het durfkapitaal. Paniekerig poogt Mercator dit risico te neutraliseren. Maar dat is niet makkelijk, de aandelen koersen bijzonder zwak en de minderheidsinvesteringen in de kmo’s blijken nauwelijks verkoopbaar te zijn.

Het vertrek van Everaert treft de Latem-connectie hard. De gehanteerde succesformule is niet langer werkbaar. Waarschijnlijk brokkelt de groep nu uiteen. Het is immers niet de eerste keer dat ze getroffen wordt. Enkele Vlerick-boys schonden hun gezicht al bij het drama van Lernout & Hauspie. In de eerste plaats advocaat Louis Verbeke, vertrouweling en genius van de Ieperse spraaktechnologen. Het kostte hem zelfs zijn bestuursmandaat bij Mercator. Ook Jean Van Marcke en zijn Lessius verslikten zich in de Ieperse expansie.

Everaert nam onnatuurlijke risico’s. Mercator bleek uiteindelijk de belangrijkste geheime investeerder te zijn van de dubieuze Language Development Com- panies, de geldmachines die de omzet van de Ieperse groep kunstmatig opbliezen. Everaert bekende een beetje bij de neus genomen te zijn, verblind als hij was door het ‘succes’ van de groep. Hij controleerde ook nauwelijks, want zijn vriend Verbeke zat in huis bij Lernout & Hauspie.

Mercator heeft aan de Ieperse avonturen niet alleen veel investeringsgeld verloren. Nu komen nog de veroordelingen. De rechtbank in Singapore heeft de bankverzekeraar, in een nevendossier van het faillissement van Lernout & Hauspie, zopas veroordeeld tot het betalen van zes miljoen dollar aan een lokale vennootschap uit de LHSP-familie. Amerikaanse rechtszaken volgen. Volgens de Zwitserse directie van La Bâloise is het puur toeval dat het ontslag van Ronald Everaert zo kort op die eerste veroordeling volgt.

In het blad van de Oost-Vlaamse kamer van koophandel bekloeg Ronald Everaert er zich in het hoofdartikel over dat de media een beeld van ondernemers ophangen dat niet bijzonder fraai is. Het archetype van de ondernemer is er een van sjoemelaars, profiteurs en verdrukkers. Afgelopen week waren echter niet de door Everaert terechtgewezen ‘cultuurverspreiders’ aan het woord. De ondernemers van La Bâloise hebben nu de rekening gemaakt van zijn ondernemerschap.

Guido Despiegelaere

Mercator heeft aan de Ieperse avonturen niet alleen veel investeringsgeld verloren. Nu komen nog de veroordelingen.