De Rough Guide to Belgium noemt de Belgische chauffeurs, vooral die in Brussel, de agressiefste van Europa.
Ludo Kluppels maakt deel uit van de afdeling Driver improvement van het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV). We vragen hem of er een duidelijk verband is tussen verkeersagressie en stress.
‘Je kunt niet zeggen dat alle agressie in het verkeer het gevolg is van stress, dat zeker niet, maar er is wel een verband. Grosso modo ervaren wij drie verschillende types verkeersagressoren. Eerst en vooral heb je mensen die door stress op het werk of thuis eigenlijk voortdurend een kort lont-je hebben. De onnozelste gebeurtenis kan genoeg zijn om hen te doen ontploffen. Anderen zijn minder gestresseerd, maar kunnen gewoon heel slecht om met de onvermijdelijke spanningen en conflicten in het verkeer en reageren daarom agressief. En dan heb je natuurlijk nog de mensen die in alle situaties (te) agressief reageren, vanuit een verkeerde assertiviteit: ik mag niet met mij laten sollen, dus ik sla erop.’
In de Rough Guide to Belgium staat dat chauffeurs in België, en dan vooral in Brussel, behoren tot de agressiefste van Europa. Ondervindt u dat ook?
In alle grootsteden is verkeersagressie algemener – de meeste Belgen hebben ook schrik om in Parijs met de wagen te rijden.
Er bestaan geen objectieve cijfers over de verschillen tussen landen, maar er zijn natuurlijk wel culturele verschillen tussen wat mensen irritant vinden en wat niet. In Italië bijvoorbeeld vindt men toeteren perfect aanvaardbaar, terwijl Nederlanders dat erg vervelend vinden. Wij worden soms gevraagd door buitenlandse firma’s om voordrachten te geven over het verkeer in België en dan merk ik dat de meeste Britten en Amerikanen ons verkeer inderdaad als zeer agressief ervaren, maar zuiderlingen denken daar helemaal anders over. Het is maar hoe je ertegen aankijkt.
Wat kunnen we doen om verkeersagressie in te perken?
Als verkeersdeskundige vind ik het belangrijk in de verkeersopvoeding, zowel in de scholen als in de rijopleiding, voldoende nadruk te leggen op de omgang met andere mensen in het verkeer. Nu gaat het te vaak over regeltjes en rechten en plichten, maar het is ook belangrijk om mensen te leren zich in te leven in de situatie van andere weggebruikers en daar rekening mee te houden. Wat ook kan helpen, is verkeerssituaties zo voorspelbaar mogelijk maken. Het aankondigen van files via de radio maakt dat mensen minder gefrustreerd zijn wanneer ze zich ergens vastrijden.
Verkeersagressie rechtstreeks aanpakken is moeilijk, omdat het zo’n sporadisch fenomeen is. In Nederland heeft men ooit hard gezocht naar een vriendelijk gebaar om ‘sorry’ te zeggen in de wagen, om te vermijden dat verontschuldigende gebaren verkeerd geïnterpreteerd worden. Nog zo’n grappig idee was er in de jaren tachtig van een verzekeringsmaatschappij die aan elke polishouder twee plastic handjes gaf: een rood om ‘sorry’ te zeggen en een groen dat ‘gaat u maar voor’ betekende. Beide ini-tiatieven zijn met een sisser afgelopen.
door TIM VERNIMMEN
