Bijna de helft van de Belgen voelt zich eenzaam, zo blijkt uit het Nationaal Geluksonderzoek van de UGent. En opvallend: millennials worden het zwaarst getroffen. Drie twintigers getuigen over hoe alleen ze zich voelen. ‘Iedereen heeft honderden “vrienden” op sociale media. Maar wat met het echte leven?’
De Limburgse stad Sint-Truiden had begin dit jaar een primeur, met de allereerste schepen van Eenzaamheid. De Nederlandse winkelketen Jumbo lanceerde een ‘kletskassa’, speciaal voor wie behoefte heeft aan een praatje. En op Canvas begint later dit najaar een vierdelige reeks over eenzaamheid bij verschillende generaties. Presentator Xavier Taveirne zal daarmee zeker een gevoelige snaar raken, want uit het Nationaal Geluksonderzoek blijkt dat 46 procent van de Belgen zich ‘soms tot altijd’ eenzaam voelt.
Marlies Maes, die aan de KU Leuven onderzoek voert naar eenzaamheid, nuanceert de cijfers. ‘We moeten een duidelijk onderscheid maken tussen tijdelijke en langdurige eenzaamheid. De eerste vorm is een vrij normale en zelfs nuttige emotie: we krijgen een waarschuwing dat we een probleem moeten aanpakken. Dit is vaak het geval bij grote levensveranderingen, dus het is niet toevallig dat veel jongeren ermee kampen.’
‘Er is helaas ook een aanzienlijke groep – 3 tot 10 procent, afhankelijk van de studie – die kampt met langdurige eenzaamheid. En dan hebben we het niet alleen over het cliché van tachtigplussers die moederziel alleen in hun rusthuiskamertje zitten. Er zijn ook veel jonge mensen, soms zelfs met een partner en gezin, die zich eenzaam voelen. Mensen om je heen hebben is niet voldoende. Ze moeten ook voldoen aan je emotionele behoeften.’
‘Met de jaren is eenzaamheid een slechte vriend geworden.’ Ruben Vermeeren (21) Pretparkoperator, Herentals
‘In het eerste leerjaar moest de juf aan de kinderen van de klas vragen wie op de speelplaats bij mij wilde staan. Dat is me altijd bijgebleven. Ik heb autisme en als kind durfde ik amper contacten te leggen. Ik was altijd alleen. Dat gevoel is nooit helemaal verdwenen. Met de jaren is eenzaamheid een slechte vriend geworden. Zo één die altijd op mijn schouder zit: “Zie je wel dat je nog altijd alleen bent!”
‘Eigenlijk is er maar één plek ter wereld waar ik me gelukkig voel: aan het reuzenrad van Bobbejaanland, waar ik werk. Veel mensen vinden dat raar, maar voor mij is dat mijn thuis. Mensen zijn er altijd vrolijk en ik heb fijne collega’s. Maar die contacten blijven oppervlakkig. Ik ben “de rare” van de groep en doe vaak onnozel, wat veel mensen vermoeiend vinden. Terwijl ik ook een ernstige kant heb. Ik denk dat collega’s me na een hele dag een beetje moe zijn, waardoor ik ’s avonds toch weer alleen zit.
‘Dit is het tijdperk van de eenzaamheid. Iedereen heeft honderden “vrienden” op sociale media en ook in series en films zie je veel hechte vriendschappen. Maar wat met het echte leven? Mijn droom is een soort open huis oprichten waar iedereen welkom is. Je zou er geen wifi hebben, maar wel gezellige zetels en een pooltafel. Mensen zouden er weer echt een avond samen kunnen beleven.’
Lotte Van Hoye (22) Communicatiemedewerker, Turnhout
‘Onlangs nodigde een vriendin van mijn zus me uit voor haar housewarming. Daar was ik heel blij mee. Het voelt zo goed als mensen mij er ook eens bij willen. Mijn zus heeft een hechte groep vriendinnen, en daar ben ik toch een beetje jaloers op. Vooral op rustige momenten knaagt het. Soms zit ik thuis en wil ik eens bij iemand binnenspringen, of iemand bellen om mijn hart te luchten. Maar die mensen zijn er niet.
‘Ik heb een goede band met mijn ouders en mijn zus, een lief én een fijne job. Ongelukkig zou ik mezelf dus niet noemen. Maar toch ontbreekt er iets. Als kind had ik wel een beste vriendin, en ook in het middelbaar en de hogeschool zijn er hechte vriendschappen geweest. Op één vriendschap na – met iemand die nu naar Schotland is verhuisd – zijn die allemaal kapotgegaan. Eén keer ben ik echt in de steek gelaten en zelfs totaal geblokkeerd op sociale media. Sindsdien vind ik het moeilijk om nieuwe mensen toe te laten. Ik hoop wel dat het nog eens lukt, of dat een vriendin van vroeger weer opduikt. Ik heb zelfs nog brieven geschreven naar mensen met wie ik ooit heel close was. Maar ik heb ze nooit verstuurd. Dan ben ik toch bang dat ze me te melig zouden vinden.’
Romina Verheyen (28) Thuisblijfmama van Vik (2) en Lou (6 maanden), Haacht
‘Toen ik vijf weken zwanger was van Lou ontdekten de artsen dat hij besmet is met cmv (het cytomegalovirus, nvdr). En op 20 weken bleek dat hij ook schisis heeft. Toen begon de eenzaamheid eigenlijk al. Heel weinig mensen weten wat schisis inhoudt, het gaat véél verder dan “zomaar” een open lip en gehemelte. Zeker het eerste levensjaar is heel zwaar, met veel operaties en doktersbezoeken. Toen wist ik al dat het voor mij praktisch onhaalbaar zou zijn om te blijven werken. Mijn man is zelfstandige en werkt veel en hard, waardoor ik er bijna altijd alleen voor sta. Het voelt soms alsof ik een hele dag zit te wachten tot hij thuiskomt. Want hoe graag ik mijn kinderen ook zie, toch snak ik soms naar een volwassen gesprek.
‘Dat gevoel van eenzaamheid blijft een taboe. Veel mensen begrijpen het niet: ik heb toch een man en kinderen, ik heb toch vrienden? Dat klopt, maar overdag zit ik vaak alleen. Daarom vind ik het fijn om contact te hebben met andere “schisismama’s”, zij weten tenslotte echt wat het inhoudt. Ik post heel open over mijn situatie op Instagram (@rominaverheyen) en probeer zo iets te betekenen voor andere moeders. Ik weet hoe eenzaam de periode na een bevalling kan zijn.’
