?Promesse? van de broers Dardenne.

?La Promesse? is een sociaal drama dat ons de les niet spelt, maar op een beklemmende manier het verhaal schetst van een bewustwording.

De protagonist is een jongen van vijftien uit een grauwe voorstad van Luik. Igor (een verbazend ongekunstelde vertolking van nieuwkomer Jérémie Renier) werkt in een garage, maar moet vaak zijn werkplaats verlaten om voor zijn vader ( Olivier Gourmet) klusjes uit te voeren. De man drijft een handeltje in illegalen. In de beginscènes tonen de cineasten in kordate beeldenreeksen hoe hij zijn activiteiten organiseert : het transport, de huisvesting, de tewerkstelling.

De man heeft het allemaal onder controle, de politie houdt hij op een afstand door ze op tijd en stond enkele illegalen door te spelen. Het raderwerk raakt echter ontregeld als een Afrikaanse arbeider van een stelling valt. Igor gehoorzaamt zijn vader en laat de man ter plekke sterven het lijk wordt met cement overgoten.

Voor de vader is het gewoon een onvermijdelijk ongelukje dat hem niet van zijn stuk brengt. Maar Igor voelt zich schuldig. Hoe kan hij zijn belofte nakomen voor de vrouw van het slachtoffer zorgen zonder haar te vertellen wat er gebeurde en zijn vader te verraden ? Langzamerhand groeit er een band tussen de jongen en de zwarte vrouw met haar zieke baby. Ze mag dan nog bijgelovig zijn, ze laat zich geen smoesjes verkopen en blijft halsstarrig naar haar verdwenen man zoeken.

Igor moet een beslissing nemen die zijn verdere leven zal bepalen. Het verslag van zijn moreel dilemma is simpel maar subtiel uitgewerkt. De vader is een amorele sjoemelaar maar geen schurk ; deze moderne slavendrijver lijkt nauwelijks te beseffen in welke mate hij de onschuld van zijn zoon vernietigt. Maar er is ook een oprechte genegenheid tussen vader en zoon, wat nergens zo goed blijkt als in het tafereel waarin ze in een karaoke-kroeg samen een liedje van Adamo kwelen.

De gebroeders Dardenne (?Falsch?, ?Je pense à vous?) regisseren hun derde en veruit beste film in semi-documentaire stijl : de camera zit dicht op de huid van de personages en toont alleen het essentiële, dus ook de maatschappelijke achtergrond, de economische malaise die de voedingsbodem is voor de sociale ellende en de duistere zaakjes. Het ritme is nerveus, door de kieren van de film giert het leven. ?La Promesse? werd in mei al fel opgemerkt op het festival van Cannes. Het was dus al een sterke, aangrijpende en nuttige film nog voor de affaires losbarstten die voor de ontreddering van de Belgen zorgden. De recente gebeurtenissen geven alleen een bittere nasmaak aan deze compromisloze film die diep in eigen vlees snijdt.

Patrick Duynslaeger

Renier in La Promesse : semi-documentaire stijl.