In ‘De Kroonraad’ geven vooraanstaande politici hun opinie over de actualiteit. Deze week Willy De Clercq over het loopbaaneindedebat, de nachtvluchten, de Europese top, het proces tegen Saddam, en de uitstap uit kernenergie.
Mijnheer De Clercq, de drie grote vakbonden houden een staking en een betoging tegen het Generatiepact dat de regering heeft voorgesteld.
WILLY DE CLERCQ: Ik vind dat ongepast. Ook voor de vakbonden moet het belangrijkste doel toch zijn om de werkgelegenheid te verzekeren, en de groei te bevorderen. Dat bereik je niet op deze manier. De vakbonden willen de regering tot toegevingen dwingen, al is mij niet helemaal duidelijk welke. Het behouden van de brugpensioenleeftijd op 60 jaar is allerminst een oplossing voor het vergrijzingsprobleem waarmee we hoe dan ook geconfronteerd zijn. Doen we daar niets aan, dan bezorgen we de volgende generaties onoverkomelijke moeilijkheden. De regering heeft geen manoeuvreerruimte. Dit Generatiepact is al een verzwakking van de oorspronkelijke voorstellen over het loopbaaneinde, en bevat naar mijn aanvoelen nu al te weinig maatregelen om het vergrijzingsprobleem echt aan te pakken. Die verzwakte versie nóg verder afzwakken, is geen ernstige optie.
Zowel premier Guy Verhofstadt (VLD) als de nieuwe minister van Werk Peter Vanvelthoven (SP.A) hebben onderstreept dat aan het pact niet meer kan worden getornd, en dat over het principe van de hogere brugpensioenleeftijd niet meer wordt onderhandeld. Ik heb de indruk dat een meerderheid van de bevolking dat begrijpt en steunt. De mensen zijn er zich goed van bewust dat er iets moet gebeuren. Deze staking is een slechte zet. Ik hoop dat ze geen succes kent, en dat de vakbonden inzien dat hun strategie verkeerd is.
De kloof tussen de politieke partijen en de met hen verwante vakbonden lijkt groot. De ACV-voorzitter steunde in eerste instantie de liberale premier van een regering waarin CD&V niet vertegenwoordigd is. Het ABVV staakt tegen een regering waarin de socialisten een groot gewicht hebben.
DE CLERCQ: Een opmerkelijke evolutie die enkele jaren geleden bijna ondenkbaar was. Het bewijst wel dat de politieke partijen opnieuw hun verantwoordelijkheid opnemen, in die zin is het verheugend. Ik denk dat ze vooral bij de SP.A gealarmeerd zijn, en zich ervoor zullen hoeden om de kloof met het ABVV al te diep te laten worden. Ze blijven voor een groot deel afhangen van de steun van de vakbond, ook al is hun kiezersprofiel gewijzigd. Hun traditionele arbeiderselectoraat is om meerdere redenen afgekalfd, maar blijft te groot om het te verwaarlozen.
Een rapport van KBC toont aan dat het gemiddeld vermogen van de Belg tot de top van Europa behoort. Tegelijkertijd meldt Vlaams minister van Welzijn Inge Vervotte (CD&V) dat 15 % van de Vlamingen onder de armoedegrens leeft.
DE CLERCQ: Dat is een zwarte vlek op het voor de rest uitstekende welvaartsblazoen van ons land. Er leven dus in Vlaanderen alleen al negenhonderdduizend mensen onder de armoedegrens, en er zit geen dalende trend in dat cijfer. We hebben die problematiek duidelijk verwaarloosd. Daarom juich ik toe dat de Vlaamse regering een concreet actieplan tegen armoede uitwerkt. En hopelijk ook uitvoert. Dat beleidsplan zal voortspruiten uit een dialoog met alle betrokken partijen, waarin goed wordt geluisterd naar de mensen van het terrein. Een betere informatieverspreiding is daarbij een sleutelwoord, want daar blijkt in het verleden een en ander aan geschort te hebben. Men moet de mensen de weg wijzen om zich uit hun afhankelijkheidspositie te bevrijden. En armoede loopt voor een groot deel, maar niet volledig, parallel met werkloosheid. Reden te meer voor de sociale partners om die terug te dringen.
Premier Verhofstadt kondigde twee jaar geleden nog luid aan dat er 200.000 nieuwe jobs zouden bijkomen. Nu slikt hij dat getal snel in.
DE CLERCQ: Dat bewijst twee zaken. Ten eerste dat je in de politiek nooit getallen mag noemen. Ten tweede dat het niet de overheid is die jobs creëert. De taak van de overheid is om het ondernemingsklimaat te verbeteren en zo de groei te stimuleren. Alleen dan kunnen er banen bijkomen. De paarse regering haalt daar voorlopig niet de resultaten die ze had gehoopt, er zijn dus bijkomende initiatieven nodig.
Bij het vleesbedrijf ‘Struik Foods’ in Schoten is gestaakt tegen het engageren van Poolse arbeiders die ‘onder de prijs’ werken. Is dat fenomeen de tol van de EU-uitbreiding?
DE CLERCQ: Het is positief dat dat bedrijf meteen heeft ingebonden. Er zijn na de jongste uitbreiding van de EU quota opgesteld om de toevloed van arbeiders uit Centraal- en Oost-Europa te beperken. Als men die richtlijnen respecteert, en daar moet de overheid streng op toezien, zijn er geen problemen met te goedkope buitenlandse arbeidskrachten. Een van de bedoelingen van de uitbreiding is om in de nieuwe lidstaten het welvaartsniveau te verhogen, zodat hun inwoners geen behoefte meer voelen om elders te gaan werken. Dat is ook zo verlopen na de uitbreiding met Spanje, Portugal en Griekenland, toen dezelfde vrees hier heerste.
De regering blijft worstelen met de nachtvluchten boven Zaventem.
DE CLERCQ: Dat wordt stilaan een monster van Loch Ness, maar dan in de lucht in plaats van in het water. Er is geen andere mogelijkheid dan die knoop te ontwarren, ik vermoed dat uiteindelijk de federale topministers het zullen moeten oplossen. Het belang van Zaventem voor onze economie en welvaart kan moeilijk overschat worden. Brussel hoort bij de top-vijf van de zakensteden in Europa, en is een van de belangrijkste financiële en politieke centra in de wereld. Dat vereist een grote luchthaven, die zich kan ontwikkelen als een mainport in Europa. Zaventem staat nu al voor 60.000 jobs, 4 miljard euro toegevoegde waarde, 800 miljoen euro directe inkomsten voor de overheid, en 1,5 % van het Belgische bbp. Zaventem is van levensbelang voor ons land. Men moet zo snel mogelijk rechtszekerheid rond die luchthaven creëren. Het heeft al veel te lang geduurd.
In Hampton Court bij Londen heeft eind deze week een top van Europese regeringsleiders plaats. De Britse voorzitter Tony Blair wil de discussie over de meerjarenbegroting van de tafel houden, maar over de landbouwpolitiek kan niet worden gezwegen. Frankrijk staat daarin lijnrecht tegenover Engeland, en tegenover de rest van de EU.
DE CLERCQ: Het landbouwdebat sleept al jaren aan. De subsidies aan de landbouw hebben een enorme vlucht genomen. Niet alleen in de EU trouwens, ook in de VS en Japan. In die drie grote blokken samen wordt jaarlijks 184 miljard dollar aan landbouwsteun verstrekt. Europa geeft jaarlijks voor vele miljarden euro uitvoersubsidies aan landbouwproducten, hoofdzakelijk suiker, zuivel en rundvlees. Europarlementslid Johan Van Hecke (VLD) stelt dat omgerekend elke Europese koe per dag 2 euro subsidie krijgt. Terwijl een groot deel van de wereldbevolking het dagelijks met veel minder moet zien te rooien. Die landbouwsteun moet dringend worden afgebouwd, daar is geen weg omheen. Frankrijk zal moeten inbinden.
Over de meerjarenbegroting 2007-2013 is nog altijd geen akkoord. De tijd begint te dringen.
DE CLERCQ: Op de achtergrond speelt het nationaal egoïsme van vele landen. De EU kampt met de ingebakken contradictie dat men wel een sterke unie wil uitbouwen, maar de middelen daartoe beknot. Ook in dit debat staan Frankrijk en Engeland tegenover elkaar, wat geen goed teken is. Als dat zo blijft, zal men toch eens moeten nadenken over een Europa met meerdere snelheden. Ik ben daar eigenlijk geen voorstander van, ik zie liever een Europa met één snelheid. Maar dan moet er wel een snelheid zijn, en die ontbreekt op dit moment. Als dat niet verandert, opteer ik van lieverlee ook maar voor een kern-Europa, bijvoorbeeld van de eurolanden, dat alleen nieuwe stappen in de politieke eenmaking zet. Hoofdzaak is: vooruitgaan. Uitbreiden lukt ons, verdiepen niet. Dat is op zichzelf een bedreiging voor de toekomst.
In Bagdad is het proces tegen Saddam Hoessein en enkelen van zijn getrouwen begonnen. Is een Iraakse rechtbank onafhankelijk genoeg?
DE CLERCQ: Daar moeten we van uitgaan. De Iraakse interim-regering heeft het zo beslist in overleg met de Amerikanen. De rechters kunnen internationale adviseurs raadplegen, en de hele wereld kijkt erop toe. Dit is een symboolproces, en het is van het grootste belang dat dat eerlijk wordt gevoerd. Zodat de slachtoffers van het regime, of hun nabestaanden, gerechtigheid krijgen.
De uitkomst is dat ze Saddam zullen ophangen. Kan de internationale gemeenschap daarmee akkoord gaan?
DE CLERCQ: Ik weet niet of dat de uitkomst is. De misdaden van die man en zijn regime lijken zo gruwelijk, dat hij wellicht de zwaarste straf niet kan ontlopen. Maar het is niet gezegd dat die ook voltrokken wordt. Ik verwacht in elk geval meer ernst van dit proces dan van dat tegen Nicolae Ceausescu en zijn vrouw in Roemenië. Dat duurde geen 24 uur, en toen werden de beklaagden al geëxecuteerd. Geen glorierijk moment voor de Europese rechtspraak. De manier waarop Ceausescu zijn land heeft geleid was niet bepaald voorbeeldig, maar de manier waarop men hem heeft geliquideerd, was niet veel fraaier.
Frankrijk overweegt de bouw van een nieuwe kerncentrale in het Normandische Flamanville. Ook in heel wat andere landen wordt geïnvesteerd in kernenergie. Bij ons is onder paars-groen beslist om alle kerncentrales te sluiten.
DE CLERCQ: Dat was een dwaasheid, de meest ongerijmde beslissing die de paarse regering heeft genomen. Ik citeer de Leuvense econoom professor Paul De Grauwe: ‘Door de kerncentrales te sluiten, zullen we nooit de doelstelling van het Kyotoprotocol halen.’ Ik citeer ook Vlaams minister van Energie Kris Peeters: ‘Kernenergie is een noodzakelijk kwaad, zolang we niet voldoende hernieuwbare energie kunnen opwekken.’ Die twee uitspraken vatten het mooi samen.
Het sluiten van kerncentrales staat ook haaks op de betrachting om de energiefactuur zo laag mogelijk te houden, zowel voor de nijverheid als voor het privé-verbruik. En als we onze stroom uit het buitenland halen, wat we voor een groot deel doen, blijkt het merendeel ervan toch afkomstig te zijn van kerncentrales. Het zou de regering sieren deze ondoordachte beslissing ongedaan te maken, al denk ik niet dat ze dat voor de verkiezingen van 2007 nog zal durven. Politici zijn niet altijd moedig.
Koen Meulenaere
Willy De Clercq : ‘Zaventem is van levensbelang voor ons land.’
