Met Lernout & Hauspie gaat het steeds slechter. Ook Sail Trust geraakt uitgespeeld en daarmee komt ook Jean-Luc Dehaene in de Ieperse crisis terecht.

Het rode gebouw van Lernout & Hauspie in Ieper is waarschijnlijk gebouwd op lijken van tijdens de Eerste Wereldoorlog gesneuvelde Britten. In het gebouw zelf blijven de lijken uit de kasten vallen: van financiële onregelmatigheden tot regelrechte oplichting. De toekomst van de spraaktechnoloog ziet er nu heel zorgwekkend uit. Het worst case scenario, het faillissement, is niet langer uitgesloten. De aandeelhouders houden onverkoopbaar papier in handen. In de lente zeventig dollar waard, nu nog amper een dollar of vier.

Het spraakmakende stichtersduo is gescheiden. De symboliek is bijna aanstootgevend. Jo Lernout en Pol Hauspie moesten eerder al ontslag nemen als covoorzitters van Lernout & Hauspie Speech Products (LHSP). Als gevolg van nieuwe ontdekkingen van het intern auditcomité moet Hauspie nu zijn bestuurdersmandaat inleveren (samen met topman Nico Willaert en de voormalige gedelegeerd bestuurder Gaston Bastiaens). De technologische ‘denker’ Jo Lernout blijft vice-voorzitter. De financiële avonturier Pol Hauspie gaat de woestijn in. Hij is trouwens voor onbepaalde tijd met ziekteverlof, wegens een zware depressie.

Sedert de zomeraanval van The Wall Street Journal vallen de aandeelhouders van de ene verbazing in de andere. Lernout & Hauspie sjoemelt met omzetcijfers, meldt in Korea klanten die geen klanten zijn, werkt in Singapore met postbusfirma’s en handelt in Vlaanderen met vreemde franchisenemers. De directie bekent fouten en onregelmatigheden in de gepubliceerde cijfers van 1998, 1999 en de eerste helft van 2000. Commissaris-revisor KPMG distantieert zich van zijn cliënt en de technologiebeurzen Nasdaq en Easdaq blokkeren de handel in het aandeel.

Nu blijkt dat LHSP informatie achterhield voor zijn controleurs en op die manier zijn aandeelhouders belazerde. In Korea gebruikte de directeur 1,4 miljard frank van het Flanders Language Valley Fund als onderpand voor persoonlijke doeleinden. Maar wat oplichting heet, zou evengoed een stiekeme reddingspoging voor Lernout & Hauspie kunnen zijn. De nieuwe top van de groep, de Nederlandse voorzitter Roel Pieper en de Amerikaanse gedelegeerd bestuurder John Duerden, ruimen ijzig koel de Ieperse ruïne op.

ONDER ZAKENLUI

Het debacle van de spraaktechnoloog deint over de hele vallei uit. Flanders Language Valley Fund, de investeringsmaatschappij voor spraaktechnologiebedrijven, is al diep in de zorgen gesukkeld. De notering van het aandeel op de beurs is geblokkeerd, als gevolg van de vermoedelijke oplichting in Korea. Het investeringsfonds tracht zich van Lernout & Hauspie los te wrikken.

De Vlaamse overheidsholding GIMV, lijdt als aandeelhouder van het FLV Fund onder de negatieve fall-out. Ze heeft de voorgenomen beursgang uitgesteld. De Vlaamse overheid, die zeventig procent van de GIMV bezit, wil nog dertig tot veertig procent van de aandelen privatiseren. Die cash komt dit jaar alvast niet meer in de Vlaamse schatkist. Dat de procureur in het SuperClub-proces een effectieve gevangenisstraf tegen GIMV-topman Gerard Van Acker eist, is vandaag evenmin koersbevorderend nieuws.

Zo is er ook twijfel over de toekomst van Sail Trust, de vroegere Stichting Flanders Language Valley. Hier daagt de voormalige eerste minister Jean-Luc Dehaene in het verhaal op. De Vilvoordse kandidaat-burgemeester zonder meerderheid is voorzitter van de raad van bestuur van de vzw. Sail Trust helpt wereldwijd jonge starters die zich met toepassingen van de spraaktechnologie bezighouden. Sail mag dan officieel niets met LHSP te maken hebben, ze draait op geld van Jo Lernout en Paul Hauspie en creëert een markt voor de Ieperse spraaktechnoloog.

Na de voor de CVP vernederende verkiezingen van juni vorig jaar trok Jean-Luc Dehaene van de Wetstraat 16 naar een rood zitje in de Senaat. Met het werk in de reflectiekamer krijgt de ex-premier zijn dynamische leven niet gevuld. Het vroegere studiehoofd van de christelijke arbeidersbeweging vond een nieuwe uitdaging in het zakenleven. Grote bedrijven heetten hem van harte welkom. Hij kent immers de politiek, vindt de weg in Europa, heeft internationale relaties, geniet prestige. Kortom, hij is een ideale lobbyman voor delicate zaken op hoog niveau.

Jean-Luc Dehaene is bestuurder van de non-ferrogroep Union Minière van de Generale-familie. John Cordier trok hem aan voor Telindus, dat bij Mobistar een vinger in de pap heeft. Bij de koekjesreus Corona-Lotus kan hij als bestuurder met de voormalige CVP-staatssectretaris voor Europese Zaken Paul De Keersmaeker over de beursgang van Interbrew praten. Karel Boone is er de baas, als oud-voorzitter van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) leerde hij de premier ongetwijfeld waarderen tijdens het sociaal overleg. Het bestuursmandaat in Domofin is al gewaagder, de groep van Jan De Clerck poogt zich nog steeds van een fiscaal besmet verleden te zuiveren.

Senator Dehaene vindt de mobiliteit tussen politiek en bedrijfsleven heel positief. Maar niet iedereen deelt die mening. Jaren geleden gingen in de Wetstraat stemmen op om de combinatie van parlementaire mandaten en functies in het bedrijfsleven te verbieden – wat voor ministers in functie het geval is. Daar kwam niets van terecht en het is zeker niet de paars-groene coalitie die de discussie zal heropstarten. De ACW-vrienden mokken over de nieuwe carrière van Dehaene. Zij vrezen hun oude vertrouweling helemaal te verliezen als de ex-premier, zoals geruchten in Brusselse salons het willen, straks Etienne Davignon opvolgt als voorzitter van de Generale Maatschappij van België. Die Brusselse prefectuur van de Franse Suez-Lyonnaise des Eaux heeft in het land nogal wat te vertellen met Tractebel, Electrabel en Distrigas onder zijn controle.

Bestuursmandaten zijn behoorlijk vergoed. Ze happen dan ook flink wat tijd uit het voltijdse politiek mandaat weg. Belgische groepen doen daar heel discreet over, maar bestuurder Dehaene verdient zeker meer dan senator Dehaene. Al zal de oud-premier het wel niet voor de centen doen. Niettemin richtte hij de eenmanszaak Dehaene Jean-Luc op, met handelsregister 638.085, waarvan hij de ‘uitbater’ is.

DAAR ZIJN DE PROBLEMEN

Voorzitter Dehaene van Sail Trust is nog niet op de hoogte van de nieuwe, open communicatiestijl in Ieper. ‘Ik heb als voorzitter van Sail geen uitstaans met de perikelen bij Lernout & Hauspie. Ik weet ook maar uit tweede hand wat daar allemaal gebeurt. Naar sommige zaken sta ik verbaasd te kijken, maar verder geef ik daar geen commentaar op.’ Niettemin confereert hij met Jo Lernout en anderen over de toekomst van de vzw. De non-profitorganisatie is door de LHSP-val aan haar afgang begonnen.

De vzw zet haar expansie alvast stop. De persoonlijke sponsoring van Jo Lernout en Pol Hauspie is opgedroogd. De ambitie om tien sail ports op te richten, is ingepakt. Het blijft bij de bestaande valleien van Ieper, Voss (Noorwegen) en Singapore. Maar daar zullen de kwetsbare starters snel in de klappen van de spraaktechnoloog delen. Het is weinig waarschijnlijk dat zij werkingsfondsen voor hun ondersteuner kunnen opbrengen.

Een directeur stapte al op. Gedelegeerd bestuurder Paul Behets geraakt in opspraak. In een vroeger leven was hij accountant-bedrijfsrevisor bij KPMG. Hij keurde de rekeningen van Lernout & Hauspie goed, waarin volgens bekentenissen fouten en onregelmatigheden zitten. Sail staat zijn 33 procent aandelen in het FLV Fund af aan de twee andere aandeelhouders, Lessius en de GIMV. Door zich van Sail los te rukken, poogt de investeringsmaatschappij afstand te nemen van de Ieperse miserie.

Dehaene ontkent het bericht van The Wall Street Journal dat hij als voorzitter opstapt. Hij hanteert zijn welbekende regel: wij lossen de problemen op als ze zich stellen. En ze stellen zich. Geraakt Dehaene daarmee, net zoals zijn voorganger Wilfried Martens, in een onfrisse zakenaffaire verwikkeld?

Martens eindigde weinig succesvol als commissaris (bestuurder) bij de Nederlandse Koninklijke Begemann Groep. In 1992 trok het industrieconcern de ex-premier in zijn bestuur aan wegens zijn ‘goed uitgebouwd netwerk van relaties’. De groep teerde op zijn succes uit de jaren tachtig, toen Joep Van den Nieuwenhuyzen als ‘bedrijvendokter’ werd bejubeld.

In Nederland sukkelde Begemann weg, in België veroorzaakte de groep ‘affaires’. Na een eerste faillissement nam de Nederlander samen met de Vlaamse overheidsholding Gimvindus de Boelwerf in Temse over, om na een jaar in een nieuw, nu definitief faillissement te belanden. Begemann manifesteerde zich als een financiële lijkenpikker. Met de overheidssteun voor de auto-onderdelenproducent VSCT in Sint-Truiden kocht hij twijfelachtige Russische bedrijven.

Martens minimaliseerde zijn commissariaat, hoewel hij 750.000 frank per jaar een faire beloning vond voor de geleverde inspanningen. Na drie jaar stonk het in de Koninklijke Groep toch te erg en nam Martens ontslag, zogenaamd wegens te veel werk met zijn Europese mandaten. Begemann zelf herstelde nooit volledig van de opeenvolgende zaken van handel met voorkennis in eigen aandelen. Vorige week besliste de groep er een eind aan te maken.

Bij Lernout & Hauspie Speech Products staan alle alarmsignalen te loeien. Het parket van Ieper is een opsporingsonderzoek tegen onbekenden begonnen naar schriftvervalsing en inbreuken op de wetgeving op de jaarrekeningen. De gerechtelijke politie en de Centrale Dienst ter Bestrijding van de Georganiseerde Financiële en Economische Delinquentie gooien zich op de balansen. Het is bijna onmogelijk dat er geen fiscaal onderzoek zal volgen. De constructies van de spraaktechnoloog ruiken naar grijs en ronduit zwart geld. Velen uit het ‘gouden adresboekje’ van Nico Willaert en enkele bevriende Vlaamse ondernemers hebben redenen om zich ongerust te maken.

Met de bankiers wordt het écht spannend. Een bankenconsortium van KBC, Fortis, Artesia, Deutsche Bank en Dresdner Bank heeft voor twintig miljard frank korte en lange kredieten aan Lernout & Hauspie lopen. Ze zijn ongewaarborgd. Afhankelijk van het feit of het bankenconsortium een schuldherschikking toestaat, zal de spraaktechnologiegroep spreken of definitief zwijgen. In Ieper hoopt men dat het waar is dat banken niet alleen hun rijke klanten, maar ook hun grote schuldenaars ontzien.

Zelfs in het best case scenario wordt het in Ieper nooit meer als voorheen. Nu de Amerikaanse dochter Dictaphone ook al in het rood draait, zijn de vertaaldiensten van Mendez als het ware nog de enige die geld in het laatje brengen. Roel Pieper en John Duerden zijn aan het narekenen wat verkoopbaar is. Aan de Sail Trust die Jean-Luc Dehaene bestuurt, heeft de Nederlands-Amerikaanse reddingsploeg niets.

Guido Despiegelaere