Het dossier EcoConsult, waarbij communicatieadviseur Noël Slangen in opspraak kwam, blijft vragen oproepen.
Zo krijgt directeur-generaal Fernand Van Hemelrijck van de Kanselarij Algemene Diensten sinds 1 september 2001 te maken met Luc Coene als ‘voorzitter van het directiecomité’ van de Kanselarij. Coene was tot dan kabinetschef van premier Guy Verhofstadt (VLD). De hervormingen maakten van hem, na een moeizame aanwervingsprocedure met examens, een superambtenaar – een promotie die gepaard ging met een verdubbeling van zijn wedde.
Coene en Van Hemelrijck speelden alletwee een sleutelrol in de chaotische ontwikkelingen rond het dossier EcoConsult. Dat kwam in de aandacht omdat het kandidaat was voor de opdracht om de interne en externe communicatie bij de hervorming van de openbare diensten te begeleiden – net als het bedrijf Slangen & Partners van Noël Slangen, communicatieadviseur van Verhofstadt.
Wettelijk is het uitgesloten dat iemand die meehielp aan het opstellen van een opdracht rechtstreeks of via een van zijn bedrijven meedingt naar dezelfde opdracht. Daarenboven mag zelfs een ‘contractueel’ als Noël Slangen niet ingrijpen in de loop van een procedure, wat blijkens enkele e-mails die Slangen zelf heeft verspreid wel zou zijn gebeurd.
Bij zijn tussenkomsten ter verdediging van Slangen in Kamer en Senaat steunde Verhofstadt sterk op nota’s van Van Hemelrijck. Die bevestigde dat Slangen wel mocht meedoen en niet tussenbeide was gekomen. Niets aan de hand dus.
EEN NIET-BESTAAND ADVIES
Maar het lijkt erop dat Van Hemelrijck – lid van wat sommigen een CD&V-bastion in de ambtenarij noemen – een vreemd te noemen houding aannam. Die culmineerde in de manier waarop Coene in het Canvas-programma TerZake voor schut kwam te staan door het bestaan te ontkennen van een brief die hij zelf had getekend – nota bene het enige document dat hij in dit dossier te tekenen kreeg. Vlak voor de uitzending had Van Hemelrijck hem bevestigd dat zo’n brief niet bestond. ‘Ik was thuis toen Coene belde en herinnerde mij de brief niet’, verklaarde hij later.
Nochtans had Van Hemelrijck zijn medewerkers vanaf het begin op het hart gedrukt alle vragen die er in dit wegens Slangens aanwezigheid delicate dossier kwamen, aan hem voor te leggen. Ook de ambtenaren die het dossier moesten behandelen, liepen op eieren. Zo vroegen ze op 1 februari 2001, bij het opstarten van de procedure, minstens tweemaal aan Van Hemelrijck hen het – volgens Van Hemelrijck gunstige – advies van de Inspectie van Financiën te bezorgen, zodat ze het aan het dossier konden toevoegen.
‘Komt’, repliceerde Van Hemelrijck. Maar het advies kwam niet. Om de eenvoudige reden dat er geen advies was. De inspectie had laten weten dat er voor 2001 geen 247.894 euro, maar slechts 57.016 euro beschikbaar was – de rest was al besteld door Verhofstadts ‘veiligheidsadviseur’ Brice De Ruyver. Maar tegelijk had de inspecteur bijkomende vragen gesteld, waarop nooit een antwoord kwam. Dat document blijkt nu spoorloos.
Van Hemelrijck reageerde evenmin op de – tamelijk cruciale – opmerking van een medewerker, die hem op 12 juni 2001 wees op het risico dat Slangen via de interventies die hij toen deed, artikel 10 van de wet op de overheidsopdrachten overtrad. De man vroeg zelfs of het niet nodig was het kabinet daarvoor te waarschuwen.
Maar Van Hemelrijck deed dat niet. ‘Het kabinet was zich er vanaf het begin van bewust dat Slangens kandidatuur een probleem kon zijn’, reageert hij nu.
AANGEPASTE E-MAILS
Het afsluiten van de zaak verliep bijzonder verward. In november kwam er eerst de fameuze, door Coene ondertekende brief waarin EcoConsult het contract kreeg toegewezen, maar die werd uiteindelijk niet verstuurd. In de plaats kwam de botte melding op 27 november dat ‘om redenen van interne reorganisatie’ de opdracht geannuleerd werd.
Over beide brieven werd in november e-mailcorrespondentie gevoerd tussen Van Hemelrijck en Ann Van Driessche, Coenes rechterhand die als medewerkster van Slangen op het kabinet was terechtgekomen.
Maar intussen circuleren van dat e-mailverkeer tussen Van Driessche en Van Hemelrijck twee versies. De ene sterkt de versie van Van Hemelrijck, een tweede die van Van Driessche.
Dit alles is niet zonder belang voor Luc Coene die volhoudt dat het de bedoeling was EcoConsult omstandig uit te leggen wat er aan de hand was, en het bedrijf niet zomaar met ‘redenen van interne reorganisatie’ af te schepen.
Over dit alles ondervraagd, vertelde Van Hemelrijck dat dit het eerste dossier was dat bij zijn afhandeling sterk op e-mails steunde, en dat er duidelijk nog aan de procedure gewerkt moet worden. Hij verklaarde ook dat hij zich niet bedreigd voelt door de komst van Coene, en dat er voor hem in de nieuwe constellatie in de praktijk weinig zal veranderen.
Coene sprak zijn verbazing uit over de verschillende wendingen in dit dossier, maar benadrukte dat de voorbereiding ervan volledig de verantwoordelijkheid van de administratie was, waar niet hij, maar Van Hemelrijck toen de plak zwaaide. Hij besloot dat ‘als blijkt dat er intern fouten zijn gemaakt, er een onderzoek zal volgen’.
Dirk Draulans
‘Het kabinet was er zich vanaf het begin van bewust dat Slangens kandidatuur een probleem kon zijn.’
