ACV-Transcom was getroffen door de snijdende analyse in ‘De dubieuze diamant’ (Knack nr. 50), maar bepaalde conclusies worden ook door ons gedeeld. Meermaals dienden wij vast te stellen dat de sector zich niet kan losmaken van kortzichtig geldgewin en onvoldoende oog heeft voor het maatschappelijke weefsel waarin het is ingebed. Wat heb je als gemeenschap immers aan een sector, uniek in Europa, met een export goed voor 7 procent op Belgisch en 12 procent op Vlaams vlak, als die zich helemaal niet bekommert om de scherp dalende werkgelegenheid?

Niet zo lang geleden stelde de diamantindustrie 14.000 werknemers tewerk, tegen arbeidsvoorwaarden die de vergelijking met andere sectoren probleemloos konden doorstaan. Vandaag gaat het om 2000 werknemers met een weinig motiverend sociaal statuut en bedraagt de structurele economische werkloosheid in de sector gemiddeld 30 procent. Uiteraard ligt ons loonniveau hoger dan in ontwikkelingslanden, maar voor kapitaalintensieve luxegoederen als de diamant, zijn de loonkosten niet altijd een determinerend element.

Gegarandeerde bevoorrading van ruwe diamant in buitenlandse productiecentra, vooral aangestuurd door de politiek van De Beers, deden heel wat Vlaamse en multinationale ondernemingen kiezen voor buitenlandse vestigingen. Tegelijk bleef de handel gebruikmaken van het gunstige fiscale en organisatorische klimaat in het Antwerpse, zodat maximale winsten konden worden geboekt. Wat de diamanthandel betreft, is elke taxatie uit den boze. Iedere bescherming van de diamantnijverheid wordt als de doodsteek voor de sector beschouwd. Liefst van al werd Antwerpen een complete vrijhandelszone. Nochtans gaan de toekomst van handel en nijverheid hand in hand.

In plaats van onophoudelijk te roepen dat Dubai vanwege zijn fiscaal nultarief Antwerpen naar de kroon steekt, zou deze groep meer moeten bijdragen tot de tewerkstelling in de Belgische diamantnijverheid. Op het ogenblik van de totstandkoming van het fiscaal plan, waar u naar verwijst, werd ter compensatie een alternatieve financiering van de werkgeversbijdragen voor de diamantarbeiders opgezet. Ondanks de ondertekende protocols werd de luttele bijdrage van 0,08 procent op verhandelde diamant de inzet van procedures bij de Arbeidsrechtbank, de Raad van State, het Arbitragehof en uiteindelijk de Europese Commissie. Europa zag deze bijdrage als staatstussenkomst. De diamantairs passeerden langs de kassa, de werknemers langs het stempellokaal.

De Antwerpse diamantsector heeft wereldwijd een goede reputatie. De diamantindustrie is geboren in Vlaanderen en gedijt hier sinds eeuwen. De sector heeft de ambitie zichzelf te regelen via de Hoge Raad voor Diamant. Als hij daar niet in slaagt, als gerechtelijke procedures voorrang hebben op de consensus, dan moet de overheid tussenbeide komen. Zij moet orde op zaken stellen, de bel luiden voor het einde van de speeltijd waarin schooljongens vechten voor de meeste knikkers. De Antwerpse gouverneur Camille Paulus heeft overschot van gelijk als hij alle spelers terechtwijst.

ACV-Transcom gelooft in de toekomst van de diamantindustrie in Vlaanderen! Onze politici ook, durven wij hopen.

De auteur is voorzitter van de

Michel Bovy