Koen De Leus, hoofdeconoom van BNP Paribas Fortis, is optimistisch over 2017.
Koen De Leus: Elke Belgische bank is verplicht om minimaal 0,11 procent rente aan te bieden op een spaarrekening. Dat is niet veel, maar het is vandaag eigenlijk nog te hoog. Ons grootste probleem is dat er door de geringe economische groei nog altijd te weinig vraag is naar leningen. Daardoor zitten banken met een overschot aan spaardeviezen. Wanneer we die bij de Europese Centrale Bank (ECB) wegzetten, moeten we daarvoor een rente van 0,4 procent betalen. Zolang er niet genoeg vraag is naar leningen, scheuren we onze broek aan de minimumrente.
Zou BNP Paribas Fortis een negatieve spaarrente invoeren, als dat wettelijk mogelijk zou zijn?
De Leus: Ik kan me voorstellen dat de spaarrente zonder dat wettelijke minimum licht negatief zou zijn. Aan de andere kant hebben negatieve spaarrentes ook een pervers effect: als ze merken dat hun spaargeld niets meer opbrengt, beginnen mensen vaak extra te besparen. Het is ook slecht voor de pensioenfondsen, omdat ze door de lage rente meer geld moeten uitgeven om hun verplichtingen na te komen.
De ECB houdt de rente laag om de economische groei aan te zwengelen, maar dat is voorlopig geen succes. Faalt het beleid?
De Leus: Nee, met het beleid is niets mis, maar blijkbaar is er nog altijd te veel economische onzekerheid. Door de lage olieprijs was de economische groei het afgelopen jaar wel behoorlijk, en ook de vooruitzichten voor volgend jaar zijn niet slecht. Dan zou je verwachten dat bedrijven stilaan weer meer investeren, ook omdat de ECB er door zijn beleid voor gezorgd heeft dat het renteverschil tussen de Europese landen zeer klein is. Het herstel komt wel op gang, maar het verloopt langzaam.
Hoelang zal de spaarrente nog zo laag blijven?
De Leus:(glimlacht) Dat is een lastige vraag voor een econoom. Vooral omdat we de voorbije jaren altijd hebben voorspeld dat we de bodem bereikt hadden, en de rente weldra zou stijgen. Wat helaas nooit gebeurd is.
Doet u het toch maar, voor de gein.
De Leus: Ik ben ervan overtuigd dat de langdurige dalende trend volgend jaar zal keren. Veel hangt af van Donald Trump. Als hij inderdaad grote infrastructuurwerken opstart, zoals hij beloofd heeft, zal de economische groei toenemen. Daardoor zal ook de tewerkstelling toenemen en komt er inflatie. De Amerikaanse banken anticiperen al op die inflatie, waardoor de langetermijnrente de voorbije maand al met 0,6 procentpunt is toegenomen. Als de Amerikaanse stijging aanhoudt, zal ook hier de rente stijgen. Hoe vreemd het ook klinkt: Donald Trump kan de rente omhoogstuwen. Maar de ECB zal zijn kortetermijnrente nog zeker tot eind 2018 op 0 houden. Veel extra rendement op je zichtrekening mag je dus niet verwachten.
Tekst JEROEN ZUALLAERT
‘Als Donald Trump grote infrastructuurwerken opstart, zal de economische groei toenemen.’
