De sociale partners moeten in het najaar een nieuw centraal akkoord sluiten. En daarvoor hebben ze geld nodig van de politici.

Werkgevers en vakbonden reageren negatief op het ontslag van eerste minister Yves Leterme (CD&V). Ze wijzen op de moeilijke sociaaleconomische toestand en het sociaal overleg in het najaar, waarbij de concurrentiekracht van de ondernemingen en de koopkracht van de mensen centraal zullen staan. Allicht zullen de vakbonden ‘all-inakkoorden’, die de inflatie incalculeren bij loonsverhogingen, niet meer aanvaarden. Dat zal de onderhandelingen fors bemoeilijken. Want de Belgische loonkosten stegen de voorbije jaren sneller dan in de buurlanden. Daardoor is er de komende twee jaar eigenlijk geen ruimte voor reële loonsverhogingen.

VBO-voorzitter Thomas Leysen vertelde in enkele kranten dat er nu staatsmanschap nodig is en dat, mocht het zover komen, het geen fluwelen scheiding wordt in België. ‘Diegenen in Vlaanderen, Wallonië en Brussel, zowel in de politiek, in de media als in de belangenorganisaties, die elk compromis onmogelijk maken door de lat voor de anderen telkens net te hoog te leggen of door onoverkomelijke blokkades op te werpen, dragen een zware verantwoordelijkheid.’

De gedelegeerd bestuurder van de werkgeversorganisatie, Rudi Thomaes, hoopt op fiscale en sociale toezeggingen van de federale overheid. ‘Maar als er geen voorstellen op tafel liggen, hoe kunnen de sociale partners dan onderhandelen?’ vraagt hij zich af.

Luc Cortebeeck, de voorzitter van het ACV, noemt de situatie heel erg. ‘We hebben dit nu echt niet nodig. Ik heb de indruk dat het land aan de zijkant staat en er moeilijkheden zijn op alle domeinen.’ Hij wijst op het belang van continuïteit in het sociaaleconomisch beleid en ontkent dat zijn vakbond de staatshervorming afremt. Cortebeeck wil nog niet antwoorden of er ruimte is voor reële loonsverhogingen in 2009-2010. ‘We moeten zien hoe de kredietcrisis en de economie evolueren.’

‘De politici gaan dit land toch niet zomaar achterlaten?’ vroeg een al even vertwijfelde Rudy De Leeuw zich vorige week in Knack af. De vakbondstopman beklemtoont dat er zonder regering geen begroting is en geen uitvoering van een centraal akkoord. De politiek moet er immers de randvoorwaarden van invullen.

Voor Urbain Vandeurzen, de voorzitter van de Vlaamse werkgeversorganisatie VOKA, is het duidelijk: ‘De nv België staat in economische termen voor een faillissement. Men mag dus niet met schijnoplossingen komen aanzetten, ook niet op het vlak van de broodnodige staatshervorming.’

Boudewijn Vanpeteghem