De Belgische natuurkundigen Robert Brout en François Englert ontdekten het ‘Higgs’-boson.

De geschiedenis kan onrechtvaardig zijn. Wat algemeen het Higgs-boson of het Higgs-mechanisme genoemd wordt, naar de Britse natuurkundige Peter Higgs, is in feite het geesteskind van twee Belgische natuurkundigen: Robert Brout en François Englert van de Université Libre de Bruxelles, die in 1964 als eersten het concept beschreven. Maar ze worden tegenwoordig zelden met hun eigen ontdekking geassocieerd.

De verwachting is wel dat ze, als het bestaan van het Higgs-deeltje in de LHC bevestigd wordt, samen met Higgs een Nobelprijs voor Natuurkunde zullen krijgen. Dat moet een opwindende gedachte zijn. ‘Het zou een grote eer zijn’, zegt Robert Brout. ‘Zelfs met Higgs erbij, en ondanks het feit dat wij de eersten waren. Maar dat is niet belangrijk. Hij heeft zijn werk onafhankelijk van het onze gedaan.’

Bent u wat zenuwachtig nu de LHC, die uw theorie kan bewijzen, gaat starten?

robert BROUT: Niet echt, ik ben tachtig jaar, ik ben twee jaar zwaar ziek geweest, dat heeft me meer beziggehouden.

Gaat u naar de officiële lancering van de LHC?

BROUT: Ik heb CERN twee jaar geleden bezocht, in het kader van een bijeenkomst over kosmologie. François Englert is momenteel daar, voor een bijeenkomst over zwarte gaten. Wij zijn na verloop van tijd van de elementaire deeltjesfysica, die wat dreigde in te slapen, naar de kosmologie overgestapt. Maar we zijn natuurlijk benieuwd wat het nieuwe experiment zal geven.

Wat is uw precieze band met François Englert?

BROUT: Ik was destijds hoogleraar en heb hem aangetrokken, omdat hij een briljante student was. We zijn vrienden geworden en vrienden gebleven, voor het leven.

Wisten jullie dat het iets belangrijks was, toen jullie in 1964 beschreven wat we maar het Higgs-boson zullen noemen?

BROUT: Onmiddellijk! Zoiets voel je. We wisten dat de natuur volgens ons model georganiseerd was, het kon gewoon niet anders. We hebben nadien lang geprobeerd om ons model uit te breiden, maar daar hebben we onze tanden op stuk gebeten. Dat was toen een stap te ver.

Waren jullie enthousiast toen de eerste plannen gemaakt werden om een versneller te bouwen die jullie theorie kon testen?

BROUT: Die plannen bestaan al héél lang, al lang voor er ook maar iets concreets aan gedaan werd. We konden ons daar moeilijk op vastpinnen.

Hebben jullie veel contact gehad met Peter Higgs?

BROUT: Nee. Ik heb hem één keer ontmoet, begin jaren zeventig. We waren een beetje verwonderd toen zijn artikel verscheen, een maand na het onze. Hij heeft ons tijdens die ontmoeting verteld dat hij ons originele artikel gezien had nog voor het gepubliceerd was, omdat een Amerikaans hoogleraar die hij toevallig bezocht het als expert moest beoordelen voor een wetenschappelijk tijdschrift, en het hem toonde. Waarmee ik niet wil zeggen dat hij geen origineel werk heeft gedaan.

Helemaal correct is dat toch niet?

BROUT: Dat had in feite niet gemogen, maar het is wel gebeurd.

En het deeltje is finaal het Higgs-boson geworden, en niet het Brout-Englert-boson?

BROUT: Het is een vreemd gevoel een mechanisme dat je beschreven hebt, onder de naam van iemand anders door het leven te zien gaan. De Amerikaan die de term lanceerde kende Higgs, omdat hij een tijdje samengewerkt had met het Britse instituut waaraan Higgs verbonden was. Pas later heeft men beseft dat de term fout was, dat wij de eersten waren, maar toen was het te laat. Higgs heeft dat recent in een overzichtsartikeltje van de ontdekking trouwens toegegeven. Hij is er zelf altijd eerlijk over gebleven. Dat appreciëren wij.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content