Hubert van Humbeeck
Het is een gemakkelijk voorbeeld, Patrick Janssens moet niet de hele tijd met zijn verleden als marketeer worden achtervolgd _ maar de verleiding was hier toch net te groot. Het is ook een schoolvoorbeeld van de manier waarop partijen zich breed maken in het politieke veld en bijna verdoezelen waar ze precies voor staan. Politiek moet entertainen, een partij is ook sfeer. Een gevoel waarvan de naam in de eerste plaats lekker moet klinken, maar niet noodzakelijk veel moet vertellen. Een partij is niet noodzakelijk meer alleen een coherent geheel van gedachten. Als Stefaan De Clerck zijn congresgangers van CD&V oproept om toch vooral ‘casual’ te willen opdagen _ dat wil zeggen zonder jas en stropdas _, vertelt hij eigenlijk hetzelfde: politiek moet niet stijf staan van de ernst, het is ook ontspanning, zich goed voelen. En het maakt tegelijk allemaal deel uit van de grote paringsdans in de herverkaveling van het politieke landschap.
Opnieuw, bij de socialisten valt die ontwikkeling op omdat die partij misschien wel te beducht is voor haar bezwaarde verleden. Ze zoekt houvast, nieuwe grond onder de voeten en maakt een snelle evolutie door. Zo kregen de Jong-Socialisten vorige week een nieuwe naam, waaruit het woord socialisme resoluut werd gebannen: Animo. Toch dragen ze daar ondertussen ook gretig de Che Guevara-hemdjes en mutsen van de anti-globaliseringsbeweging en tooien ze zich in het felle rood en zwart van de aloude vlag van het anarchisme.
Che zou het leuk hebben gevonden, al die meisjes met zijn kop op hun T-shirt. Maar zouden ze ook weten wie hij was, of wat hij dacht? Zou het woord Granma hen nog iets zeggen _ de naam van de boot waarmee Fidel Castro en zijn kompanen naar Cuba overstaken om er revolutie te gaan maken? Of de Sierra Maestra, het gebied waar ze de strijd aangingen met de soldaten van dictator Batista? Zouden ze beseffen dat het Cuba van Che daarna ook niet meer is geworden dan een politiestaat onder de zon?
De beleidsverklaring vertoont dan ook op geen enkele bladzijde de bravoure van de twee vorige die de signatuur van Verhofstadt droegen. Er werd ons de creatie van een modelstaat beloofd. De idee van een actieve welvaartsstaat werd uiteengezet. De belastingverlaging werd aangekondigd. Een hervorming van de ambtenarij, van de politie, van justitie. En zo verder _ geen doel was te klein.
De premier probeert nu om met zijn coalitie in het opgestoken stormweer een zachte landing te maken en ten minste een deel van zijn programma te redden. Dat wordt niet gemakkelijk omdat hij de omvang van de val van de conjunctuur lang heeft geminimaliseerd. Als hij niet uitkijkt, raakt wat er wel is gebeurd ook onder het slechte nieuws bedolven. Onder meer daarom werden de meerderheidspartijen het onder elkaar eens om de ambtstermijn vol te maken, tot 2003. Het is niet het moment om in kille berekening kibbelend vervroegd naar de kiezer te stappen. Alsnog heeft niemand echt veel aan paars-groen gewonnen.
Omdat het niets kost, werd de politieke vernieuwing dan maar van stal gehaald. Alleen zijn de afschaffing van de Senaat of het hertekenen van de kiesdistricten niet de grote projecten waarvoor Verhofstadt een mandaat kreeg. Het is niet daarvoor dat zijn regering zolang het voordeel van de twijfel mocht genieten. Dit is, alweer, vorm. De mensen wachten op inhoud. Er is in Vlaanderen alvast één partij die daar allemaal weinig last van heeft: met een primair maar zeer duidelijk discours wint het Vlaams Blok elke verkiezing. Al tien jaar lang. De kans lijkt klein dat de SP.A daar op deze manier veel stemmen zal wegsnoepen.
