In sommige kringen worden de stellingen van evolutiepsycholoog Geoffrey Miller ( De Parende Geest, Knack 9 pag. 100) als cafépraat afgedaan. Wat zeggen de experts? Het topvakblad Nature: ‘Het lezen van dit doordacht geargumenteerde boek laat toe een rijke wanorde van op het eerste gezicht onverwante elementen tot een geheel in elkaar te puzzelen.’ Het gereputeerde vakblad New Scientist: ‘Een van de beste verslagen over de theorie van seksuele selectie.’

Kort samengevat komt Millers visie erop neer dat kunst en andere vormen van cultuur ontstonden als een middel om partners te evalueren. Een kwestie van competitie tussen mannen en keuze door vrouwen. Schrijven, schilderen, beeldhouwen…: mannen etaleren hun kwaliteiten en vrouwen beslissen wie ze willen. Ook taalvaardigheid, humor en andere mentale gaven passen in het plaatje.

Millers redeneringen bevatten pareltjes. Op de vraag of hij de humor van een vrouw als een relevantere indicator voor haar kwaliteiten als partner beschouwde dan haar borsten en heupen, antwoordde hij: ‘Humor en kunst zijn niet minder biologisch dan borsten en spieren, wel minder fysiek. Ik beschouw de grappen van een vrouw als minstens even belangrijk als een boezem. Misschien niet in de eerste fase van een relatie, als een man moet beslissen of hij haar als de moeder van zijn kinderen wil, maar wel later. Verveling is erkend als een belangrijke oorzaak voor het opbreken van relaties. En taal, kunst of humor kunnen als nuttige middeltjes om verveling te verdrijven gezien worden.’

De aantrekkingskracht van conceptuele kunst, die niet veel virtuositeit vereist en dus weinig kwaliteitssignalen van de maker stuurt, ligt volgens Miller in de mogelijkheden die ze biedt om verbale creativiteit te demonstreren. ‘Tentoonstellingen in de Londense Tate Gallery, waar veel conceptuele kunst te zien is, worden vooral bezocht door mensen die in elkaar geïnteresseerd zijn en die eindeloos over de tentoongestelde werken praten. Je ziet er weinig getrouwde koppels of mensen alleen.’

Miller velt nooit een oordeel over de individuele kwaliteiten van mensen. Maar hij kan het natuurlijk niet helpen dat sommigen zich door zijn stellingen geviseerd voelen. Zoals in Nature staat: ‘Dit boek zal mensen boos maken, vooral als ze het niet goed lezen.’

Dirk Draulans