De commercialisering van planten is geen garantie voor het behoud van de originelen.

De aardappel heeft als voedingsgewas de wereld veroverd. Het is ondenkbaar dat hij ooit van de aardbol zal verdwijnen. Maar de aardappelen die wij eten, zijn niet dezelfde knollen als die uit Zuid-Amerika waarmee alles eeuwen geleden begon. In feite zijn er tientallen soorten wilde aardappelen en is de ene al meer bedreigd in zijn overleving dan de andere.

Een ploeg rond plantenexpert Patrick Van Damme van de UGent analyseert in The Journal of Nature Conservation het voorkomen van 21 endemische aardappelsoorten in Bolivia. Vijftien van deze soorten bevinden zich in een precaire overlevingssituatie, wat betekent dat ze gedoemd zijn te verdwijnen als er geen maatregelen komen om ze te redden. Van vier soorten zijn er minder dan vijftien vindplaatsen bekend, die daarenboven sterk beïnvloed worden door mensen en vee. Slechts zeven soorten worden in beschermde gebieden gevonden.

Van Damme en zijn collega’s pleiten voor meer beschermingsmaatregelen voor wilde aardappelplanten, en voor de verzameling van stalen van een aantal soorten in genenbanken. Je weet nooit of het ooit nodig zal zijn onze commerciële knollen te verrijken met wilde genen, mochten ze om de een of andere reden in de problemen komen.

Van Damme boog zich met zijn collega Wouter Vanhove ook over een ander verhaal van commercialisering van een wild gewas: cannabis. Op verzoek van de Belgische politie gingen ze na hoeveel cannabisteelt kan opbrengen. Telers worden na betrapping meestal veroordeeld tot terugbetaling van de winsten die ze uit hun illegale activiteit haalden, maar de politie had al snel door dat de opbrengsten hoger moesten zijn dan de standaard die ze daarvoor hanteerden. Dus togen Van Damme en Vanhove zelf aan het kweken.

Ze moesten het ‘vak’ eerst in de vingers krijgen, want het eerste jaar bleef hun kwekerij onder de mogelijkheden. Maar oefening baart kunst, en finaal konden ze vaststellen dat de gemiddelde opbrengst per plant fors hoger was dan de 28,1 gram van de politie. De dichtheid van de planten in een kwekerij speelt een rol, maar één cannabisplant kan tot 48 gram verkoopbaar materiaal opleveren. Dat betekent voor een plantage van duizend planten toch zo’n 160.000 euro meer aan inkomsten dan momenteel wordt aangenomen.

Per gram zou een kweker tussen 3 en 4,25 euro krijgen. Dat lijkt weinig, maar het zou volstaan voor grote winsten. De Gentse berekeningen, gepubliceerd in onder meer Forensic Science International, wijzen uit dat een middelgrote plantage met enkele honderden planten verhoudingsgewijs het rendabelst is, met een opbrengst die na een jaar kan oplopen tot zes à zeven keer de investeringen.

DOOR DIRK DRAULANS

Vijftien soorten in Bolivia zijn gedoemd om te verdwijnen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content