De belaagde kleine man verhuurt een stulpje van twintig miljoen frank. Huurprijs: 16.000 frank.
Tien jaar geleden vroeg houthandelaar Armand Brouwers een vergunning voor het “verbouwen, uitbouwen en saneren” van een oude boerderij in het Limburgse Zonhoven. De kleine hoeve stond in een natuurgebied dat een buffer vormt voor het aangrenzende natuurreservaat De Teuten.
De aanvraag had het over een renovatie, maar het bijgevoegde plan maakte duidelijk dat het om een nieuwbouw ging. Op 5 juni 1989 weigerde de gemeente de vergunning. Vier maanden later constateerde een proces-verbaal dat de eigenaar de bestaande hoeve had doen verdwijnen en een nieuwe woning had neergepoot. In natuurgebied.
Er volgden een nieuwe aanvraag en een nieuwe weigering door de gemeente (22 januari 1990). In beroep kreeg de eigenaar eerst ongelijk van de bestendige deputatie (5 juli 1990), later van de liberale minister Louis Waltniel (25 oktober 1990). De gemeente ging ook niet in op de poging tot regularisatie (3 mei 1993). De bestendige deputatie antwoordde niet binnen de wettelijke termijn – Steve Stevaert (SP) was de bevoegde bestendig afgevaardigde – en uiteindelijk weigerde minister Theo Kelchtermans (CVP) de vergunning (2 mei 1994).
Ook voor de rechtbank ging het de overtreder niet voor de wind. Op 29 maart 1993 veroordeelde de correctionele rechtbank van Hasselt hem tot afbraak en het betalen van een dwangsom. Een dik jaar later (29 juni 1994) bevestigde het Hof van Beroep het vonnis van eerste aanleg. Ook voor het Hof van Cassatie kreeg de eigenaar ongelijk (7 november 1995).
Een jaar na het arrest van Cassatie (vanaf 7 november 1996) moest de dagelijkse dwangsom worden betaald. Nog vond de eigenaar zijn advocatenrekening te laag. Hij leidde een procedure in bij de beslagrechter, tegen de betaling van de dwangsom en ging ook in beroep. Hij verloor twee keer. In een andere procedure wilde hij dat de rechtbank de afbraak verbood tot een expert het geldelijk verlies voor de eigenaar had vastgesteld. Ook de vrouw van Armand Brouwers procedeerde omdat zij van niets zou weten.
Kortom: de advocaten putten alle mogelijke en onmogelijke procedures uit om een uitvoerbaar arrest tegen te houden. Ook de huurder startte een procedure in kortgeding. Op de duur geraakten de advocaten verstrikt in hun eigen procedures. Ze gaan zo ver dat ze uiteindelijk hun eigen cliënt, Brouwers dus, dagvaarden.
Het Hof van Beroep berekende dat de eigenaar al 910.000 frank aan achterstallige dwangsommen moet betalen. De eigenaar raamt de waarde van zijn villa op 20 miljoen frank. Hij verhuurt ze, namens zijn naamloze vennootschap, aan een Nederlandse beheerder van vennootschappen, voor het zachte prijsje van 16.000 frank. De huurder betaalde wel een waarborgsom van 320.000 frank. De advocaat van het Vlaams Gewest denkt dat een maandelijkse huurprijs van 75.000 frank reëler is.
Waarom een zakenman een ander zakenman maandelijks een cadeau van vele tienduizenden franken doet, is de vraag. Maar in elk geval is het duidelijk: ook in Zonhoven gaat het om een sociaal geval, om een machteloze burger die geconfronteerd wordt met een agressieve overheid. Wanneer neemt iemand het op voor de kleine man?
Peter Renard
