Een ‘waarheidsgetrouwe begroting’ is essentieel om de gevolgen van de kredietcrisis voor de hele economie te beperken, verklaarde premier Leterme aan Leuvense studenten economie. Enkele uren later maakte het Rekenhof brandhout van de begroting van de regering-Leterme.
Afgelopen vrijdag in de late namiddag: de Pieter De Someraula in Leuven is tot in de nok gevuld met studenten, alumni en professoren van de faculteit economie. Ze komen allemaal luisteren naar professor Paul De Grauwe (K.U.Leuven), ING-topman Michel Tilmant en premier Yves Leterme (CD&V). Alle drie zijn ze het over één zaak eens: de kredietcrisis is nog lang niet voorbij.
Premier Leterme legt uit hoe hij wil voorkomen dat de financiële crisis de hele economie in gevaar brengt. Hij schetst vier ‘actiedomeinen’ voor de federale overheid. Op twee van die domeinen kan de federale overheid niet zoveel doen: het slagen van het sociaal overleg is vooral een zaak van werk-gevers en werknemers. En in wat de premier noemt ‘het goed hanteren van het economisch instrumentarium’, bijvoorbeeld het verhogen van de werkzaamheidsgraad, moeten vooral de regio’s hun verantwoordelijkheid opnemen. De twee andere actiedomeinen behoren wel tot de volle verantwoordelijkheid van de federale regering: ‘het beheren van de bancaire crisis’ en ‘het voeren van een waarheidsgetrouw begrotingsbeleid’.
Eerst ‘het beheren van de bancaire crisis’. De premier houdt ook in Leuven vol dat België in de bankencrisis als eerste de goede beslissingen nam die nu overal navolging krijgen. Dat is onzin, zoals professor De Grauwe vorige week al in Knack zei: ‘Zweden had in de jaren negentig al een bankencrisis en gaf het goede voorbeeld: het nationaliseerde zijn banken, schoof de rommelkredieten aan de kant en voerde interne herstructureringen door. Waren de banken weer in orde, dan werden ze verkocht. Dat is net wat de regering-Leterme niet heeft gedaan.’ Iedereen kent het resultaat: de regering-Leterme verramsjte Fortis, de grootste bank van het land. Vergelijk het eens met de Nederlandse aanpak: daar worden Fortis Bank Nederland en ABN Amro samengesmolten tot een grote bank, met de staat als voorlopige aandeelhouder. De regering-Leterme heeft de bankencrisis echt niet goed beheerd.
Twee, ‘het voeren van een waarheidsgetrouw begrotingsbeleid’. Leterme vertelt de studenten economie: ‘We zijn voor 2009 uitgegaan van 1,2 procent groei. Dat hebben we niet zelf uitgevonden, dat cijfer komt van economen. Maar zoals ik altijd al gezegd heb: economen zijn bijzonder sterk in het voorspellen van het verleden, ze hebben het iets moeilijker met het inschatten van de toekomst.’ Vervolgens ontstaat wat rumoer in de zaal, want álle professoren economie, álle economen van álle mogelijke banken en denktanken én de Europese Commissie zeggen al langer dat onze groei eerder 0,1 procent of nog lager zal zijn. Toch blijft de regering hardnekkig uitgaan van 1,2 procent groei. Leterme zei in Leuven dat hij pas een begrotingscontrole wil houden in februari of maart. Enkele uren na deze uitspraken omschreef ook het Rekenhof de begroting van de regering-Leterme als ‘weinig transparant’ en de groeiramingen als ‘onrealistisch hoog’. De regering-Leterme voert dan ook helemaal geen waarheidsgetrouw begrotingsbeleid.
De regering-Leterme faalt op de twee federale actiedomeinen die de premier zelf als essentieel bestempelt: de banken-crisis werd niet goed aangepakt, de begroting is ongeloofwaardig. Alle studenten in de aula weten het: als je tijdens de belangrijke examens schromelijk tekortschiet, maak je geen kans om te slagen. Als de tekorten groot zijn, heeft zelfs een bisjaar geen zin. Dan zeggen de ouders: zou je niets anders gaan studeren? Of zelfs: zou je niet beter gaan werken? Of de premier dat beseft?
door Ewald Pironet
