De Amerikaanse haviken willen voort oorlogen in Irak, maar dat is nog altijd vlugger gezegd dan gedaan.
De kakofonie van tegenstrijdige meningen binnen de regering van George W. Bush lijkt wat af te nemen: de meningsverschillen worden minder heftig, en de haviken lijken het van de duiven te winnen. Sinds de ‘As van het kwaad’-toespraak van president Bush de drie landen noemde die hij, na Afghanistan, in zijn vizier heeft, Irak, Iran en Noord-Korea, is het land van Saddam Hoessein opnieuw het middelpunt van alle belangstelling. Noord-Korea is immers te ver weg, en Iran heeft te veel Europese – en islamitische – vrienden en zat godbetert in Bush’ eigen coalitie tegen de Taliban. Als er dus opnieuw oorlog gevoerd moet worden (daar zitten de Amerikaanse militairen, en zeker sommige politici, sinds de snelle overwinning in Afghanistan op te vlassen), dan moet het wel bij Irak beginnen.
Maar moet dat wel, die oorlog? Hebben de arme Iraki’s in de elf jaar sinds de Golfoorlog niet genoeg klappen gekregen, van de VS en hun zogenaamde geallieerden, en van hun eigen Saddam Hoessein? Bovendien heeft Irak niets gedaan, voor zover men weet. Het is niet in verband gebracht met Osama Bin Laden of met de aanslag van 11 september. Het houdt zich redelijk koest. Bagdad is druk bezig zijn betrekkingen in de Arabische en islamitische wereld op te lappen. Met Iran werden krijgsgevangenen uitgewisseld. De olie die het uitvoert in het VN-kader van ‘Olie voor voedsel’, plus de olie die het clandestien het land uit smokkelt, helpt de internationale olieprijs beïnvloeden. Als de VS nu Irak opnieuw aanvallen vanwege ‘unfinished business’, zeker zolang de VS in het centrale conflict – het Israëlisch-Palestijnse – onverbloemd de politiek van Ariel Sharon blijven steunen, zal dat in de Arabische wereld niet gunstig onthaald worden. Een kind kan zien dat het trio van de ‘As van het kwaad’, dat Amerika moet vernietigen, toevallig ook de vijanden van Israël zijn, met Pyongyang als toemaatje. Het zit erin dat zowel Turkije als Saudi-Arabië zullen weigeren Amerikaanse operaties op hun grondgebied toe te laten.
Maar het kan natuurlijk wel. Minder dan ooit heeft Washington nu een boodschap aan vermanende stemmen uit Peking, Japan of Moskou, of aan de waarschuwingen uit Europa, zelfs als die van commissaris Chris Patten komen. Hoeveel divisies heeft die Patten?
WAPENINSPECTIES
Komt het zover, en wil het Pentagon zich niet beperken tot bombardementen op zenuwcentra en radar- en luchtafweerinstallaties, dan moet er een pretekst zijn. Maar een oplopende ruzie met Saddam is gauw geregeld, met name over het toelaten van VN-inspecteurs die zoeken naar ‘massavernietigingswapens’, de faciliteiten waar die kunnen worden aangemaakt, de raketten waarmee ze kunnen worden verstuurd. Maar dan komt de opbouw van de oorlog. Irak lijkt in niets op Afghanistan, dus men mag zich niet te blind staren op de successen tegen de Taliban. De bestaande coalitie heeft serieuze klappen gekregen (zie Iran) en zal eerst opgekalefaterd moeten worden.
Militaire experts wijzen erop dat de bevelhebber van het Amerikaanse Derde Leger, luitenant generaal Paul T. Mikolashek, sinds december zijn hoofdkwartier in Koeweit heeft. Een invasie zou, na intensieve bombardementen, vanuit Koeweit en vanuit Turkije tegelijk kunnen komen. Maar daarvoor zouden grondtroepen nodig zijn. In de Golfoorlog waren dat een half miljoen militairen. Bepaalde bronnen zeggen dat er nu minder nodig zouden zijn, misschien maar 200.000. Maar zelfs die en hun materieel aanvoeren is een hele operatie, die maanden in beslag kan nemen (in 1991: vijf maanden).
Daarbij zou het Pentagon, zoals in Afghanistan, rekenen op binnenlandse gewapende bondgenoten, genre ‘Noordelijke Alliantie’. Maar die is er niet in Irak. Mogelijke opstandelingen waren de Koerden in het noorden en de sjiieten in het zuiden, maar die zijn in 1991 zo flagrant in de steek gelaten door de VS dat er nu heel wat tegenover zal moeten staan om ze weer mee te krijgen.
En men moet ook niet vergeten dat van de drie redenen die Osama Bin Laden aanvoerde om de VS de oorlog te verklaren, de Palestijnse kwestie pas de derde was, erbij gesleurd om goed te klinken in veel oren. Zijn eerste reden was de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in Saudi-Arabië, het land van de islam. Zijn tweede reden was de vernietiging van Irak. Ook als men niet gelooft dat Bin Laden veel aanhang heeft in de Arabische wereld, kan men ervan op aan dat zijn irritatiepunten door veel mensen daar gedeeld worden.
President Bush heeft nooit gezegd dat hij Irak militair te lijf wil gaan. Minister van, Buitenlandse Zaken Colin Powell ook niet, en Dick Cheney (vice-president) en Donald Rumsfeld (Defensie) al evenmin. Zij verklaarden allen ook andere middelen te willen aanwenden. Maar dat Saddam eraan moet, dat staat vast. Nu eerst zien wat die ‘andere middelen’ waard zijn.
Sus van Elzen
