Na een decennium WikiLeaks maakt oprichter Julian Assange de balans op, en pareert hij de toenemende kritiek op zijn werkwijze. ‘Het maakt me niet uit in wiens kaart onze onthullingen spelen.’
De voorbije zomer lekte WikiLeaks bijna 20.000 mails die illustreerden hoe de Democratische Partij tijdens de voorverkiezingen de campagne van Bernie Sanders, de toenmalige tegenstrever van Hillary Clinton, wilde saboteren. De voorbije weken kondigde Julian Assange opnieuw de publicatie aan van documenten die Clinton in verlegenheid kunnen brengen. Het komt hem op de kritiek te staan dat hij campagne voert voor Donald Trump, de Republikeinse kandidaat voor het Amerikaanse presidentschap.
JULIAN ASSANGE: Die beschuldiging is regelrechte onzin. De mails die we in juli publiceerden, toonden zwart op wit aan dat het Democratic National Committee (DNC) de voorverkiezingen in het voordeel van Hillary Clinton heeft gemanipuleerd – punt. Gevolg was dat verschillende leden van dat comité, onder wie voorzitster Debbie Wasserman Schultz, ontslag hebben moeten nemen. Het maakt me niet uit in wiens kaart onze onthullingen spelen. We gaan niet met zelfcensuur beginnen, alleen omdat er in de Verenigde Staten verkiezingen aankomen. Onze taak is: informatie publiceren. Meer niet. Als het over de Republikeinen was gegaan in plaats van de Democraten, zouden we hetzelfde gedaan hebben.
Wat Clinton betreft: de media hebben altijd al aangeschurkt tegen de vermoedelijke winnaar van een verkiezing. Terwijl het hun plicht is om uitgerekend de machtigsten in de gaten te houden, en om corruptie aan het licht te brengen. Dat níét doen, zou pas onethisch zijn.
Volgens medewerkers van Clinton zijn de mails van het DNC door hackers van de Russische geheime dienst aan WikiLeaks bezorgd.
ASSANGE: Wij noemen onze bronnen in principe niet – meestal kennen we ze zelfs niet. In dit geval heeft de Amerikaanse overheid moeten toegeven dat ze onze vermeende banden met de Russische geheime dienst niet kan bewijzen. Onze critici gebruiken een oeroude maar efficiënte techniek: beweer dat de klokkenluider voor de vijand werkt. Opnieuw: als Russische leiders zich aan corruptie bezondigden, zouden we dat evengoed aan de grote klok hangen. We hébben trouwens al meer dan 650.000 documenten over de Russische president Poetin gepubliceerd. Het Kremlin-kritische boek Mafia State van The Guardian-journalist Luke Harding is een product van dat werk.
Wat vindt u tot dusver de belangrijkste verwezenlijking van WikiLeaks?
ASSANGE: Dat we überhaupt zoveel documenten publiek hebben kunnen maken. Inhoudelijk zullen de diplomatieke telegrammen van de Amerikaanse regering aan haar ambassadeurs wel de belangrijkste publicaties zijn. Inmiddels hebben we al meer dan drie miljoen documenten openbaar gemaakt. En we zijn nog lang niet klaar.
Eén van uw bronnen, de Amerikaanse soldate Chelsea Manning, is tot 35 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Een andere, Edward Snowden, een voormalig CIA-medewerker, zit vast in Rusland. En uzelf verblijft noodgedwongen in de ambassade van Ecuador in Londen. Kunnen klokkenluiders hun werk nog doen?
ASSANGE: De situatie van Edward Snowden mag je niet met die van Chelsea Manning vergelijken. Onder meer dankzij het harde werk van WikiLeaks heeft hij in Rusland politiek asiel gekregen. Hij heeft reisdocumenten, hij leeft samen met zijn vriendin, gaat naar balletvoorstellingen en verdient de kost met toespraken. Hij is een gelukkig en vrij man. Ik besef dat de gevangenisstraf van Chelsea Manning mogelijke klokkenluiders kunnen afschrikken, maar het verhaal van Edward bewijst dat het zo niet hoeft te lopen.
Wat geeft u de moed om, ondanks alle druk, verder te doen?
ASSANGE: Dat ik, zoals al mijn medewerkers, geloof in ons werk. En dat er soms momenten van grote gerechtigheid zijn, zoals die keer dat een vals beschuldigde man dankzij een van onze publicaties uit de gevangenis raakte. Voor zulke momenten doen we het.
© Der Spiegel
‘We gaan niet met zelfcensuur beginnen, alleen omdat er in de VS verkiezingen aankomen.’
