‘Circusartiesten zijn overlevers’

Het culturele leven komt weer op gang. Ook de circussen trekken opnieuw door het land. Wij gingen een kijkje nemen bij Circus Pipo.

Ah! Hoe is ’t?’ vraagt de vriendelijke portier van Circus Pipo vanachter zijn mondmasker. Met een geroutineerde polsbeweging scheurt hij de tickets van het binnendruppelende publiek. ‘Verspreid jullie goed over de tent. Ontsmet jullie handen. En mondmaskers zijn niet verplicht, maar wel aangeraden’, zegt hij. De mensenrij volgt gedwee zijn raadgevingen op.

‘In het begin was dat wel anders’, zegt jongleur en spreekstalmeester Natasha Heppenheimer. ‘Net na afloop van de culturele lockdown moesten we geregeld mensen uit het publiek terechtwijzen omdat ze zich niet aan de regels hielden. Dat was lastig, maar na wat we het afgelopen anderhalf jaar hebben meegemaakt, zijn we onverbiddelijk wat de hygiënemaatregelen betreft.’

Toen in maart 2020 het leven in ons land volledig op slot ging, bleef de circuskaravaan van de familie Heppenheimer verweesd achter. ‘We mochten geen voorstellingen meer geven en dachten eerst: geen probleem, dan zetten we onze shows even on hold en kunnen onze artiesten voor onbepaalde tijd naar huis. Maar dat bleek niet zo eenvoudig’, vertelt clown Mike Heppenheimer. ‘Door de reisbeperkingen moesten heel wat van onze internationale artiesten in België blijven. Waar moesten we hen opvangen? Na lang zoeken kregen we van de gemeente Bonheiden een grasveld toegewezen. Daar hebben we anderhalf jaar lang onze tent en woonwagens gezet. We leefden er in onze eigen circusbubbel. We hielden het moreel hoog door veel te trainen, nieuwe acts te verzinnen en er heilig in te geloven dat alles uiteindelijk wel goed zou komen.’

Gelukkig konden de gestrande artiesten van Circus Pipo op de warme hulp van de Bonheidenaren rekenen. ‘Toen tijdens de winter de waterleidingen van onze woonwagens bevroren waren, stelden sommige buurtbewoners hun badkamer ter beschikking voor een warme douche. De coronacrisis heeft veel schade veroorzaakt, maar ze heeft ook voor mooie dingen gezorgd. De mensen van Bonheiden zullen altijd een speciale plaats hebben in ons hart.’

Topsport

De show is begonnen. De acts volgen elkaar in sneltempo op, de tent davert van het applaus. Wij staan in de backstage, waar het schouwspel minstens even adembenemend als in de ring. In de schaars verlichte coulissen zie je pas echt wat voor een goed geoliede machine Circus Pipo is. Bijna ieder lid van de circusfamilie heeft zijn taak: de muziek starten, het lichtorgel bedienen, een goocheltruc helpen prepareren, make-up bijwerken, het rode podiumgordijn open- en dichttrekken. Alles verloopt feilloos en met de opperste concentratie.

‘Een circusshow is topsport, zowel op als achter het podium’, zegt Mike Heppenheimer. Als iemand van ons de controle verliest of enkele seconden twijfelt, kan een act helemaal de mist ingaan. Tijdens de show vragen we van iedereen de grootste inzet. Daarom zijn er twee regels. Eén: in de backstage zijn gsm’s niet toegelaten. Die zorgen voor afleiding en kunnen alles in de war sturen. En twee: tussen shows wordt er niet gegeten. Daar word je loom van. Het beste circusdieet is: een show, een paar koffies, en opnieuw een show. Eten doe je maar in je vrije tijd.’

De voorstelling is afgelopen. Het publiek verlaat tevreden de tent. Over anderhalf uur begint de avondvoorstelling. Acrobaat Marcus Galaxy en zijn echtgenote Gaby checken nog even hun rekwisieten. ‘Als circusartiest moet je altijd voorbereid zijn op verrassingen’, vertelt Marcus. ‘Zo merkte ik daarstraks dat het domein waarop onze circustent staat niet honderd procent waterpas is. Dat heeft grote gevolgen. Vooral tijdens balanceernummers en bij het messen werpen. Bij die acts moet je die afwijking compenseren, anders gaat het mis. Maar geen nood. Circusartiesten zijn overlevers. We zijn op alles voorbereid. Behalve op een pandemie. Het afgelopen jaar moesten veel collega-artiesten stoppen om ander werk te zoeken. Wij hebben gelukkig kunnen volhouden en zijn de ergste maanden doorgekomen.’

Als we vragen hoe de toekomst eruitziet, krabt hij in zijn haar. ‘Onzeker’, zegt hij. ‘Maar the show must go on!’