De film van de gebeurtenissen, tijdstippen bij benadering en in Belgische tijd.

Dinsdag 18 maart

Washington, 02.00 uur. President George W. Bush stelt, zonder VN-resolutie, een ultimatum. President Saddam Hoessein en zijn zonen krijgen 48 uur de tijd om Irak te verlaten. De coalitie tegen Irak heeft 255.000 Amerikaanse soldaten klaar, 45.000 Britse en 2000 Australische.

Donderdag 20 maart

Bagdad, 03.35 uur. Eerste aanval, met precisiewapens, op de hoofdstad (5,6 miljoen inwoners). Raketten worden afgevuurd vanaf Amerikaanse oorlogsbodems, ook bommenwerpers worden ingezet. Twee andere bombardementen volgen binnen het uur.

Washington, 04.15 uur. George W. Bush bevestigt het begin van de militaire operaties.

Bagdad, 06.30 uur. Saddam Hoessein beschuldigt Bush op tv van misdaden tegen de menselijkheid.

Koeweit, 09.00 uur. Irak vuurt enkele raketten af op Koeweit. De meeste worden onderschept, er vallen geen slachtoffers. In Noord-Koeweit stort een Iraaks passagiersvliegtuig (Cessna) neer (11.30). Amerikaanse en Britse strijdkrachten beginnen het grondoffensief vanuit Koeweit met duizenden voertuigen (18.00).

Bagdad, 19.00 uur. Bombardementen op presidentiële paleizen en op het ministerie van Defensie.

Basra (1,3 miljoen inwoners, terminal van pijpleidingen, olieraffinaderijen). In de regio staan zeven oliebronnen in brand.

Vrijdag 21 maart

Zuidoost-Irak, 01.35 uur. Een Amerikaanse helikopter stort neer bij Umm Qasr, acht Britten en vier Amerikanen komen om. De Britten nemen het schiereiland Fao in (08.55). Amerikaanse grondtroepen bereiken de buurt van Nasiriya (stad aan Eufraat met 500.000 inwoners, vooral sjiieten), maar stuiten op zware tegenstand (16.00). Coalitietroepen controleren grotendeels de stad Umm Qasr (enige diepzeehaven Irak), maar er zijn nog stevige haarden van Iraaks verzet (17.30).

Noord-Irak, 08.40 uur. Amerikaanse Special Forces leveren zware gevechten bij Kirkuk, een industrieel centrum met pijpleidingen naar Middellandse Zee (700.000 inwoners). Luchtaanvallen op Mosul (18.45), stad met 1,7 miljoen inwoners, vooral Koerden. Volgens de VN-organisatie voor vluchtelingen UNHCR zijn honderdduizenden mensen Kirkuk, Irbil en andere steden ontvlucht richting Turkse grens. De vluchtelingenkampen in Jordanië blijven vrijwel leeg.

West-Irak, 15.15 uur. De Amerikanen nemen twee vliegvelden in (H-2 en H-3). Amerikaanse en Britse grondtroepen zijn al 200 km diep in Irak doorgedrongen.

Parijs, 17.10 uur. President Jacques Chirac zegt na de oorlog geen Amerikaans-Brits bestuur in Irak te zullen dulden.

Verenigde Staten, 17.45 uur. Nieuwszender CNN meldt dat zijn journalisten Bagdad moeten verlaten. Het ministerie van Defensie kondigt om 18.50 het luchtoffensief ‘ Shock and Awe‘ aan (‘schok en verbijster’).

Bagdad, 19.15 uur. Massale bombardementen op de hoofdstad gedurende grootste deel van de avond en de nacht. Het belangrijkste paleis van Saddam Hoessein staat in brand. Meer dan 100 burgerslachtoffers worden in ziekenhuizen verzorgd. Elektriciteits- en watervoorziening blijven intact.

Ankara. Turkije opent na weken talmen toch zijn luchtruim voor het Amerikaanse leger. De Amerikanen beslissen daar geen gebruik van te maken.

Zaterdag 22 maart

Bagdad, 01.25 uur. Irak ontkent petroleumbronnen in brand te hebben gestoken. Rond Bagdad branden met olie gevulde grachten, wat zware rookontwikkeling veroorzaakt.

Perzische Golf, 02.30 uur. Twee Britse helikopters botsen boven internationale wateren. De zeven bemanningsleden komen om, zes Britten en een Amerikaan.

Noord-Irak, 04.20 uur. In Koerdisch gebied komen Amerikaanse raketaanvallen op gang op steunpunten van Ansar Al-Islam, een radicaal-islamistische organisatie die banden zou hebben met Al-Qaeda. Een Australische journalist komt om bij een bomaanslag in de buurt van het Koerdisch dorp Khurmal (15.15). De bombardementen op Mosul zijn hervat (22.00).

Iran, 09.25 uur. Volgens een militaire bevelhebber zijn raketten van de westerse coalitie neergekomen in Zuidwest-Iran, bij de Iraakse grens.

Zuid-Irak, 10.00 uur. De gevechten in Nasiriya en Umm Qasr duren voort. Ook Basra is nog niet onder Amerikaans-Britse controle. Volgens de Britse chef-staf Michael Boyle heeft een complete Iraakse divisie zich overgegeven in het zuiden (11.30). Een televisieploeg van de Britse commerciële zender ITV wordt door coalitietroepen onder vuur genomen bij Basra: drie Britten zijn vermist, een Belgische cameraman weet zich te redden (15.30). Strijdkrachten van de coalitie nemen twee oversteekplaatsen in aan de Eufraat, bij Nasiriya (22.00). Bij gevechten tussen Amerikanen en Irakezen in de buurt van Najaf, 160 km ten zuiden Bagdad, sneuvelt de plaatselijke leider van de regerende Baath-partij (23.00).

Bagdad, 14.30 uur. Luchtaanval op de hoofdstad weer ingezet. Luchtafweer in actie. Irak roept VN op de invasie te veroordelen (18.45). De hele avond en nacht luchtraids op Bagdad. Delen van de stad vallen zonder elektriciteit.

Verenigde Staten, 18.25 uur. Washington beslist 4e infanteriedivisie niet via Turkije naar Noord-Irak te sturen, zoals was gepland, maar langs het Suezkanaal (Egypte).

Amerika, Azië, Europa, Noord-Afrika, Oceanië: zowat overal in de wereld hebben protestbetogingen tegen de oorlog in Irak plaats. Ook in landen die gewapenderhand strijden in de coalitie tegen Irak: de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Australië. Of in Spanje en Italië, waar de regering aan de kant staat van de Verenigde Staten. In West-Europese steden en in steden in de moslimwereld zijn de protesten het felst. Paus Johannes Paulus II spreekt zich uit tegen de oorlog in Irak ‘die het lot van de mensheid bedreigt’.

Zondag 23 maart

Noord-Koeweit, 00.20 uur. Een Amerikaanse soldaat pleegt een granaataanslag in eigen kamp, een van de 13 gewonden sterft. Een Brits Tornado-gevechtsvliegtuig is vermist (07.15). Later blijkt het uit de lucht gehaald door een Amerikaanse Patriot-batterij, twee bemanningsleden zijn omgekomen. Een Patriot-raket haalt ook een Iraakse raket neer (23.30).

West-Engeland, 00.45 uur. Amerikaanse B-52 bommenwerpers stijgen op van luchtmachtbasis Fairford.

Syrië, 01.00 uur. De Iraakse minister van Buitenlandse Zaken Naji Sabri roept in Syrië de Arabische wereld op schade toe te brengen aan de vijanden van Irak.

Noord-Irak, 02.00 uur. Amerikaanse vliegtuigen droppen vier zware bommen op de regio die wordt gecontroleerd door de extreem-islamistische organisatie Ansar Al-Islam. Een Iraakse legereenheid en een groep deserteurs leveren slag bij de stad Irbil (17.00).

Zuid-Irak, 06.30 uur. Gevechten flakkeren weer op in de havenstad Umm Qasr. Amerikaanse tanks vernietigen een gebouw van waaruit Irakezen het vuur van Amerikaanse schutters beantwoorden. (08.00). Twee bommen treffen haarden van Iraaks verzet (10.15). De Amerikaanse marines tellen zes doden en 14 gewonden in eigen gelederen na acht uur offensief in en om Nasiriya (15.30). Volgens het Rode Kruis zit Basra voor de tweede opeenvolgende dag zonder elektriciteit en kraanwater. Amerikaanse en Britse bevelhebbers geven de poging om Basra te bezetten op, wegens te veel weerstand. De Britse divisie die de stad moest controleren, rukt op naar Bagdad.

West-Irak, 08.00 uur. In Ratba, op 160 km van de Syrisch-Iraakse grens, schiet een Amerikaans vliegtuig een raket af op een autobus met 37 Syrische reizigers die terugkeren naar hun land. Er vallen vijf doden. Tien anderen raken gewond.

Bagdad, 11.45 uur. Vice-president Taha Yassin Ramadan kondigt aan dat 35 Amerikaanse krijgsgevangenen op televisie zullen worden getoond. Gewapende burgers en militairen zoeken in de Tigris vruchteloos naar Amerikaanse parachutisten, afgaand op een nepbericht (13.00). Zware explosies schrikken het westen van de hoofdstad op (13.45). De televisie zendt een gesprek uit met vijf gevangen Amerikanen en toont vier Amerikaanse soldaten die sneuvelden in Nasiriya (16.30). Er zijn zware explosies en zeer actief luchtafweergeschut te horen in Bagdad (17.10). Minister van Defensie Sultan Hashim Ahmed zegt dat Irak de Conventie van Genève over krijgsgevangenen zal eerbiedigen (19.00).

Verenigde Staten, 10.05 uur. President George W. Bush zegt dat al wie Amerikaanse krijgsgevangenen mishandelt als oorlogsmisdadiger zal worden beschouwd (19.05).

Turkije, 19.15 uur. De politie bevestigt dat een Amerikaanse bom is ingeslagen in het zuidoosten, bij de Syrische grens. Er vielen geen slachtoffers.

Verenigd Koninkrijk, 20.00 uur. Premier Tony Blair veroordeelt het uitzenden van beelden van Amerikaanse krijgsgevangenen door de Iraakse televisie als een schending van de Conventie van Genève.

Qatar, 20.05 uur. Volgens het Amerikaanse centrale commando is een Amerikaans bevoorradingskonvooi bij Nasiriya in een hinderlaag gevallen, 12 soldaten zijn vermist, er vielen verscheidene gewonden.

Maandag 24 maart

Bagdad, 01.00 uur. Zware explosies weerklinken in het stadscentrum. Amerikaanse troepen raken in de buurt van een chemische fabriek ten zuiden van de hoofdstad (02.20). In een televisietoespraak belooft Saddam Hoessein het Iraakse volk een snelle overwinning (09.05).

Centraal-Irak, 03.00 uur. Amerikaanse helikopters vallen posities van de Iraakse republikeinse garde aan bij Karbala, ten zuiden van Bagdad. Volgens de Australische militaire top hebben special forces een Iraakse bunker voor raketgeleiding vernield (03.20). De Amerikanen geven toe dat bij Karbala een van hun Apache-aanvalshelikopters met twee bemanningsleden door de Irakezen is neergeschoten (09.30).

Zuid-Irak, 03.50 uur. Twee Britse soldaten zijn vermist, nadat hun voertuig werd beschoten. De gevechten in Umm Qasr, Basra, Nasiriya en Najaf blijven voortduren. Verzetshaarden beletten de coalitie vooruitgang te boeken in Zuid-Irak (08.00).

Noord-Irak, 06.45 uur. Mosul gebombardeerd. Amerikaanse vliegtuigen voeren luchtaanvallen uit op Iraakse frontlinies tussen Kirkuk en Chamchamal.

Duitsland, 09.30 uur. Op de Amerikaanse basis van Ramstein landt een transportvliegtuig met 12 gewonde Amerikaanse militairen aan boord.

Qatar, 15.25 uur. Volgens Tommy Franks, opperbevelhebber van de Amerikaanse strijdkrachten in de Golf, zijn al 3000 Irakezen krijgsgevangen gemaakt.

Frans Vuga

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content