Hoe kan ik er zeker van zijn dat ik het geld dat ik bij een effectenmakelaar heb gestort ooit terugzie? Welke financiële tussenpersonen kan ik vertrouwen? Welke soorten beleggingen zijn geschikt voor mij? De FSMA beantwoordt uw vragen.
Voor niet-ingewijden kan de beleggingswereld mysterieus lijken. Eerder in dit magazine kwam u dankzij de productfiches meer te weten over aandelen, obligaties, fondsen, et cetera. Alleen: wie kan u echt vertrouwen als u concreet begint te beleggen?
DE WAAKHONDEN FSMA EN WIKIFIN
De financiële sector is onderworpen aan een uitgebreide regelgeving, vaak gebaseerd op Europese teksten zoals de zogeheten MiFID (Europese richtlijnen markten voor financiële instrumenten). Het doel van deze regelgeving is ervoor te zorgen dat de consument voldoende bescherming geniet wanneer hij bijvoorbeeld beleggingsproducten van een bank koopt. De bank moet erover waken dat de effecten of andere financiële producten en diensten die hij aanbiedt, geschikt zijn voor de klant. Ook emittenten van effecten, zoals een onderneming die haar aandelen op de beurs verkoopt, moeten aan diverse verplichtingen voldoen, vooral dan op het gebied van de informatieverstrekking.
De FSMA waakt over de naleving van de regelgeving en gedragsregels, zodat de consument correct en billijk wordt behandeld.
In België treedt de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) niet alleen op als beurswaakhond voor effectenemittenten, maar ook als toezichthouder voor financiële tussenpersonen. De FSMA waakt over de naleving van de regelgeving en een aantal gedragsregels, zodat de consument correct en billijk wordt behandeld.
‘De FSMA ijvert voor een eerlijke en geordende werking van de financiële markten’, zegt Mathieu Saudoyer, adjunct-woordvoerder van de FSMA. ‘Zij ziet er in het belang van de consument met onder meer inspecties ter plaatse op toe dat financiële spelers adequate beleggingsdiensten verlenen. In het kader van haar opdracht om het Belgische publiek voor te lichten over financiële aangelegenheden, organiseert de FSMA sinds enkele jaren een programma voor financiële vorming, Wikifin genaamd. Dit programma stoelt op drie pijlers.
– De website www.wikifin.be, die onafhankelijke, betrouwbare en praktische informatie aanreikt om uw geldvragen te beantwoorden.
– Samenwerking met de onderwijswereld, met name de onderwijsnetwerken helpen bij de aanpak van financiële opvoeding en verantwoord consumeren op scholen.
– Het Wikifin Lab, een uniek interactief en digitaal centrum voor financiële opvoeding, bezoekers kunnen er verschillende financiële situaties uit het dagelijkse leven ervaren.
CHECKLIST OM GOED TE BELEGGEN
Op de website van het FSMA-programma Wikifin vindt u een ‘Checklist – Beleggen’. Dit is een interessant instrument om als investeerder weloverwogen beslissingen te kunnen nemen. Samen met Mathieu Saudoyer pikken we er de belangrijkste elementen uit.
Bepaal uw beleggersprofiel
Het beleggersprofiel, dat wettelijk verplicht is voor financiële tussenpersonen, is bedoeld om uw beleggingshorizon, -doelstellingen en -kennis te definiëren. Deze drie elementen zijn van cruciaal belang om te bepalen welk soort beleggingen bij u past. Risicovollere producten vergen een langere tijdshorizon. Uw doelstellingen beslissen of u bescherming (bijvoorbeeld sparen voor de opleiding van de kinderen) dan wel rendement (bijvoorbeeld kapitaal opbouwen voor uw pensioen over 20 jaar) wil maximaliseren. Tot slot moet u ook meer persoonlijke parameters beheersen, zoals uw ervaring, uw tolerantie ten aanzien van de volatiliteit van de waarde van u beleggingen, en zo meer. Het heeft geen zin om voor volatiele (en potentieel winstgevender) beleggingen te gaan als u in paniek raakt zodra de waarde van uw belegging zakt.
Wees bewust van de risico’s
In tegenstelling tot spaarproducten (spaar-, zicht- en termijnrekeningen), die een overheidsgarantie krijgen tot 100.000 euro per persoon en per bank, houden beleggingsproducten meer risico in. Aan de hand van de productfiches in dit magazine kan u zich vertrouwd maken met de risico’s die aan elk type product verbonden zijn.
Bestudeer uw beleggingsproduct
Hoewel producten van hetzelfde type gemeenschappelijke kenmerken hebben, zijn ze niet allemaal gelijk. Zelfs twee aandelenfondsen kunnen grondig van elkaar afwijken naargelang ze investeren in grote ondernemingen in stabiele sectoren dan wel in beginnende ondernemingen die nog hun sporen moeten verdienen. Verscheidene documenten, waaronder de productfiches en essentiële beleggersinformatie (KIID), helpen u om het risico van een product in te schatten. Vaak vindt u daar de positie van het product op een risicoschaal (met 5, 6 of 7 niveaus, afhankelijk van de bank).
Licht de leverancier van het beleggingsproduct door
Is uw bank of adviseur betrouwbaar? Heeft hij een geldige vergunning? U kan dit nagaan met de zoekmachine op de websites van de FSMA (fsma.be) of Nationale Bank (nbb.be). Wees in elk geval op uw hoede voor online en telefonische aanbiedingen en raadpleeg de lijst met waarschuwingen van de FSMA: https://www.fsma.be/fr/warnings.
Kijk naar de toekomst
‘In het verleden behaalde resultaten zijn geen betrouwbare indicator voor toekomstige prestaties.’ Deze bekende formule is meer dan ooit de waarheid. Het veranderende economische klimaat is een determinerende factor voor veel beleggingen.
Controleer geregeld uw beleggingen
De eenvoudigste stap is uiteraard de waarde van uw beleggingen op de voet volgen, maar even belangrijk is het om geregeld na te gaan of het product nog aan uw behoeften beantwoordt. Vergelijk het dus ook met het bestaande aanbod. Wordt uw aandelenfonds goed beheerd? Morningstar (www.morningstar.be) bijvoorbeeld geeft een onafhankelijke evaluatie van fondsen. Is het product fiscaal minder aantrekkelijk geworden of zijn er nieuwe producten die even goed presteren en lagere kosten hebben (zoals ETF’s in vergelijking met traditionele fondsen)?
Leen geen geld om te beleggen
In het algemeen geldt: beleg alleen geld dat u op de korte termijn niet nodig hebt. Iedere belegging is onderhevig aan verscheidene risico’s die u kunnen dwingen om met verlies te verkopen als u dringend geld nodig hebt om een lening terug te betalen of een onverwachte uitgave moet doen. Daarom wordt er doorgaans van uitgegaan dat u een som gelijk aan een half jaar salaris opzij moet hebben vooraleer u kan beginnen denken aan beleggen.
