Wie de huidige stand van zaken in de wijde cirkel rond Brussel kent, weet dat de Rand steeds meer een ‘overvloeigebied’ wordt van onze hoofdstad. De instroom van anderstaligen – als gevolg van de toenemende internationalisering van Brussel – neemt spectaculaire vormen aan. De migratiedruk vanuit de hoofdstad op Halle-Vilvoorde is de laatste jaren fors toegenomen.
Uit cijfers van Kind en Gezin blijkt dat in Vlaams-Brabant slechts 71 % van de 11.000 betrokken gezinnen het Nederlands als interne communicatietaal hanteert. In Halle-Vilvoorde daalde dit cijfer tot 57,4 % (2005). Op de faciliteitengemeenten na is Zaventem de absolute uitschieter, waar nog maar 33,3 % thuis Nederlands spreekt. Ook het aantal vreemdelingen stijgt fors. Ondanks de snel-Belgwet, die globaal zorgde voor statistische afname, is er in de Vlaamse Rand een forse toename. Dit heeft natuurlijk ook electorale gevolgen. De Franstalige partijen zijn voor Kamer en Senaat goed voor ongeveer 20 % van de stemmen.
Door de uitbreiding van de Europese Unie en het vrijmaken van het personenverkeer zullen er de komende twintig jaar nog vele tienduizenden Europese immigranten zich in en om Brussel vestigen. De verstedelijking van Halle-Vilvoorde zal daardoor in een sneltreinvaart verder gaan, waardoor het aantal anders-taligen nog flink zal stijgen.
Het veel te zwakke beleid van de Vlaamse overheid zal daar weinig tot niets aan kunnen veranderen. Zo kreeg Vlabinvest – het woonprogramma van de Vlaamse overheid in de Rand – een uitbreiding van middelen tot een schamele 25 miljoen euro waarmee het niets vermag tegen de fors toegenomen prijzen van woningen en bouwgronden. Pas in 2006 – 14 jaar na de oprichting – zijn er driehonderd woningen gecreëerd. Een druppel op een hete plaat.
Ook het beleid van minister Frank Vandenbroucke – bevoegd voor de Rand – is veel te zwak. De bevoegdheid van Vandenbroucke is grotendeels beperkt tot de coördinatie van het beleid inzake de Rand. Wel heeft hij vanuit zijn departementen Onderwijs en Werk diverse acties ondernomen om anderstaligen aan te zetten tot het leren van Nederlands. Aan een honderdtal scholen in de Rand werden extra lestijden toegekend. In totaal werden hierdoor 91 voltijdse banen gecreëerd… Op zich zijn dit waardevolle initiatieven, maar de impact blijft vooralsnog beperkt.
In de komende communautaire besprekingen moet Vlaanderen de fusie van het Brusselse Gewest met het Vlaamse Gewest ter tafel brengen. Zo kan de Vlaamse regering de grondgebonden bevoegdheden over Brussel-19 uitoefenen. De sterke Vlaamse economie kan een antwoord bieden op de materiële en sociale verloe-dering van onze hoofdstad.
Vlaanderen van zijn kant moet de Franstaligen, in en om Brussel, als een culturele minderheid in zijn schoot opnemen, zonder hen tot voorwerp te maken van enige politieke of administratieve vervlaamsingsdruk. De Vlaamse deelstaat moet ook financieel garant staan dat deze Franstalige gemeenschap haar bevoegdheden qua cultuur, onderwijs, gezondheidszorg en andere persoonsgebonden materies in Brussel-19 en de faciliteitengemeenten kan uitvoeren. Het is een Vlaamse offensieve strategie die rekening houdt met de wensdromen van de Franstaligen.
Walter Baeten, voorzitter IJzerbedevaartcomité
