Recente stadsoorlogen hebben zelden geleid tot het verhoopte succes.

De oudste bekende militaire denker, de Chinees Sun Tzu uit de 4e eeuw voor Christus, schreef het al: ‘De slechtst denkbare strategie is het aanvallen van een stad. Val een stad alleen aan als er geen alternatief is.’

Maar aangezien steeds meer mensen in steden wonen (momenteel de helft van de wereldbevolking, over 25 jaar driekwart) zal het fenomeen stadsoorlog aan belang winnen.

Er zijn tal van legendarische voorbeelden van moeizame belegeringen, zoals Troje en Carthago. Ook recentelijk liep het niet overal van een leien dakje.

STALINGRAD werd een mythe nadat de Russen er in 1943 in slaagden het machtige Zesde Duitse Leger zo lang bezig te houden dat het van zijn bevoorrading werd afgesneden en uitgeroeid werd door onder meer de barre winter. Soms hadden de Duitsers wekenlang moeten vechten om een straathoek te veroveren. De slecht bewapende Russen profiteerden voluit van hun terreinkennis, en van de frustratie van de tegenstander die geen vooruitgang boekte.

In 1945 ervoeren de Russen zelf hoe verschrikkelijk stadsoorlog kon zijn. Ze verloren een massa soldaten bij de belegering van de Duitsers in BERLIJN, een strijd waarin ‘hele divisies gereduceerd werden tot een dierlijk bestaan door de eindeloze, uitputtende gevechten’.

De laatste keer dat de Amerikanen een stad belegerden, was in 1968 in Vietnam, toen ze het strategisch gelegen HUE aanvielen. Ondanks groot militair overwicht sleepte de strijd een maand aan, onder meer door ernstige communicatieproblemen. De helft van de stad werd vernield. Er vielen 600 doden aan de kant van de aanvallers, 5000 aan de kant van de verdedigers. Er kwamen ook 6000 burgers om. De beelden van deze slachtpartij droegen bij tot het verlies van de steun van de Amerikaanse publieke opinie voor de oorlog.

De huidige Israëlische premier Ariel Sharon organiseerde in 1982 de belegering van de Libanese hoofdstad BEIROET, om de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) van Yasser Arafat uit te schakelen. De strijd sleepte meer dan twee maanden aan. Er vielen 7000 doden, vooral burgers die ondanks joods aandringen geweigerd hadden de stad te verlaten. Diverse milities begonnen elkaar te bevechten, waardoor de stad tot puin werd gereduceerd. De PLO zette haar operaties elders voort. Er werd uiteindelijk niets bereikt.

De operatie Restore Hope van de sterk op Amerikaanse inbreng steunende blauwhelmen in de Somalische hoofdstad MOGADISHU in 1992 was niet echt een belegering, wel een poging tot het opleggen van vrede. Zij begon met steun van de bevolking, maar liep faliekant af. Ruim 30.000 blauwhelmen slaagden er niet in de Somalische milities in de hand te houden. Bij een mislukte helikopterraid om de belangrijkste krijgsheer gevangen te nemen, kwamen achttien Amerikanen om. Het incident leidde tot de terugtrekking van de blauwhelmen.

De Bosnische hoofdstad SARAJEVO werd vanaf 1992 jarenlang belegerd door de Serviërs. Ondanks het feit dat de moslimverdedigers van de stad – zeker in het begin – licht bewapend waren, en ze vanop de heuvels voortdurend door Servische tanks en kanonnen bestookt werden, waagden de Serviërs nooit een echte aanval op de stad. De belegering kostte 12.000 mensen het leven. Onder meer via een kilometerslange, met de hand gegraven tunnel konden verdedigers voorraden de stad in smokkelen.

In de Tsjetsjeense hoofdstad GROZNY wisten in 1995 rebellen Russische troepen te weerstaan. De Russen schoten en bombardeerden de stad tot een ruïne, en maakten zo van alle huizen perfecte uitvalsbasissen voor sluipschutters en kleine commando’s die onverdroten de gedemotiveerd rakende aanvallers bleven bestoken. De problemen in Grozny zijn nooit opgelost geraakt.

In 2002 hadden de Israëli’s veel meer moeite dan verwacht om de door Palestijnen gedomineerde stad JENIN in handen te krijgen. Een honderdtal lichtbewapende Palestijnen hield twee weken lang een overmacht aan Israëli’s bezig. De Israëli’s verfijnden er hun techniek om met gepantserde bulldozers huizen plat te walsen om meer overzicht in de smalle straten te krijgen. Ze leerden ook dat je nooit te lang in een belegerde stad mag blijven hangen, omdat er altijd haarden van verzet overblijven. ‘Eens je boodschap is doorgekomen of je doel is bereikt, maken dat je weg bent’, raden ze nu hun Amerikaanse vrienden in BAGDAD aan.