Hebzucht is de kern van Het aards paradijs, een nauwelijks bekend stuk van Tennessee Williams (1911-1983), in een nieuwe vertaling van Wim Danckaert, gespeeld door Het Gevolg. Ivonne Lex vertaalde en regisseerde het ooit als Koninkrijk aarde, een letterlijke vertaling van de oorspronkelijke titel Kingdom of Earth, waarmee duidelijk naar de Bijbel wordt verwezen. Daar houdt het niet mee op, want de nakende overstroming van een alleenstaande boerderij krijgt de betekenis van een zondvloed en verzinnebeeldt meteen ook de straf van God voor zoveel broederhaat, egoïsme en leugens die de hebzucht van de drie bewoners aanwakkeren.

De homofiele en dodelijk zieke Lot (Romijn Conen) zoekt compensatie voor de dood van zijn moeder bij de verpauperde variété-artieste Myrtil (Chris Thys). Deze wil eindelijk een huis en een thuis, en ziet in een nephuwelijk met Lot haar kans, tot blijkt dat Lots halfbroer, de ruwe maar sterke makak Kieken (Mark Vandenbos), de eigenlijke bezitter van de hoeve is. Alleen Kieken kan haar nog van de overstroming en de eenzaamheid redden.

Het realisme waarvan Williams vertrekt, wordt in het omslachtige decor van Niek Kortekaas nog verhevigd. De scène wordt ingenomen door het dak van de boerderij. Een trap voert tot op de nok en metalen platen schuiven over de dakkamers. Technisch knap, maar het maakt de visie op het stuk en de spelmogelijkheden eerder kleiner. Uit het decor wordt de keuken van Kieken gerold en dit is dan wel functioneel.

De evolutie in de confrontatie tussen Myrtil en Kieken verloopt volgens een aantal afdalingen van Myrtil.

Williams leidde Kingdom of Earth af van het eerdere The seven descentsof Myrtle. Je kan dan ook in Myrtil een vrouwelijke Orfeus zien, die geregeld naar de aarde afdaalt en zich alles veroorlooft of zogezegd laat welgevallen om toch maar aan de dood te ontsnappen en bezit te verwerven. Ritueel en symboliek zijn echter geenszins bepalend in de regie van Ignace Cornelissen. De zieke Lot van Romijn Conen verwordt tot een karikatuur van dit personage. Zijn sterven als een engelachtige travestiet die aan de glinsterende glazen luchter van zijn moeder nederdaalt, valt moeilijk te associëren met het realisme waaraan de andere vertolkers zich houden. Mark Vandenbos toont de primaire natuurmens, die radicaal op zijn doel afstevent, ten voeten uit. Puur realisme dat dan te zwaar uitvalt tegenover het ingehouden weerwerk van Chris Thys als Myrtil: eerder bang en slaafs dan vrank en geslepen.

Reisvoorstellingen. Info: 014/42.63.27 (Het Gevolg).

Roger Arteel

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content