Schuberts werken voor klaviertrio.
Franz Schubert (1797-1828) schreef twee volledige klaviertrio’s : een nr 1 in Bes, opus 99, D 898 en het nr 2 in Es, opus 100, D 929 (let op : een ?opus 100? is bij veel toondichters iets speciaals). Voor dezelfde triobezetting componeerde hij de Notturno, op. posth. 148, D 897 en het Sonate-deel in Bes, D 28. Dit complete pakket is door Koch DISCOVER International uitgebracht op twee cd’s voor samen maar ± 500 frank ! Uitvoerders zijn Jan Vermeulen, pianoforte, Peter Despiegelaere, viool, en Karel Steylaerts, cello. Zij vormen sinds 1990 een vast trio dat Fortepianotrio Florestan heet.
Het drietal musiceert met een meeslepende inzet. Ze vertellen. Zo moet het 170 jaar geleden bij Schuberts vrienden geklonken hebben. Dat komt heus niet alleen door de ingehouden vibrato’s en zo er valt geen vleugje slijmerigheid te ontdekken maar vooral door hun inzicht in Schuberts
poëtisch muzikaal denken, hun grote artisticiteit en hun vakmanschap.
Ze spelen op period instruments, zeg maar : instrumenten zoals Schubert die kende en hoorde, en van daaruit zijn composities inkleurde. Heel opvallend is het door Vermeulen gebruikte pianoforte, een Tröndlin (1825). Jos van Immerseel heeft gelijk : die piano’s van vroeger bezitten een eigen, herkenbaar gezicht. Goed, je hebt er ook die klinken als steel-drums, maar deze Tröndlin niet. Wat een prachtinstrument, wat een nobele zangerigheid, wat een bassen, wat een rijk midden en kristalheldere hoogte. De loopjes die Vermeulen neemt, puntgaaf overigens, zijn als kantwerk.
De schoonheid van Schuberts kamermuziek kan niemand in woorden beschrijven, tenzij een dichter misschien. Het liefst zou ik u daarom bij de hand nemen, naar een platenwinkel toe waar we even rustig mogen luisteren. Dan zetten we het Andante con moto op uit het trio nr 2. Vermeulen begint op het klavier met een mysterieus marsritme in mineur. In de derde maat zet Karel Steylaerts met zijn cello een teder cantilene in, dat na twintig maten door het klavier unisono wordt overgenomen. Dan verhuist Schubert van c-klein naar Es-groot : Peter Despiegelaere laat zijn viool over zacht golvende sextolen van het klavier heen een nieuwe melodie zingen, zó subtiel en innig als enkel Schubert die uitdenken kon. Simpel. En zo aangrijpend.
Wellicht hebben we na dit ontroerende andante samen nog tijd om, vóórdat u met deze muzikale schat naar huis gaat, éven te genieten van het ?Notturno?, een sfeerstuk dat barst van innerlijke rijkdom en bezinning. Deze opname is een aanrader, een brok goud.
Fons de Haas
Franz Schubert. Fortepianotrio’s. Compleet. Koch DISCOVER International DICD 920488-9. 2 cd’s.± 500, – BEF.
Het Fortepianotrio Florestan : Peter Despiegelaere, viool, Karel Steylaerts, cello, Jan Vermeulen, klavier.
