De aanstelling van SP.A’er Patrick Janssens als nieuwe burgemeester van Antwerpen dreigt een procedurele vaudeville te worden in een regie van het Vlaams Blok.
Patrick Janssens maakte zich vorige week aanvankelijk niet al te veel zorgen. Hij begreep dat de Antwerpse procureur-generaal Christine Dekkers haar werk moest doen alvorens ze gouverneur Camille Paulus kon garanderen dat er geen strafrechtelijke bezwaren tegen zijn benoeming tot burgemeester zouden komen. Maar Janssens schoot ook met scherp naar het Vlaams Blok omdat die partij aan de basis lag van sommige gerechtelijke onderzoeken naar wanpraktijken bij het Antwerpse stadsbestuur waarin zijn naam wordt genoemd. ‘Het Vlaams Blok gebruikt de middelen van de rechtsstaat om haar onderuit te halen’, fulmineerde hij toen eerst in Knack gemeld werd dat er een haar in de boter zat bij zijn benoeming.
Maandagavond zat in elk geval nog altijd Leona Detiège de Antwerpse gemeenteraad voor. Ze werd daarbij omringd door haar schepenen die anderhalve maand geleden ontslag namen. Onder hen ook Kathy Lindekens (SP.A). Die moest spoorslags terugkeren op haar beslissing om het Antwerpse stadhuis definitief de rug toe te keren. Anders zou haar schepenstoel tijdelijk worden ingenomen door het oudste lid in de gemeenteraad, Staf Neel (Vlaams Blok).
HETE AARDAPPEL
Begin deze week wees niets erop dat er snel een einde zou komen aan de procedurele perikelen rond de benoeming van Janssens. Procureur-generaal Dekkers bezorgde haar advies pas vorige vrijdag in de late middag aan gouverneur Paulus. Op hetzelfde moment werd bekend dat hij maandag een extra advies van het parket-generaal zou krijgen, na een nieuwe klacht van het Vlaams Blok, dit keer over de aanwerving van een informaticus bij de vzw Telepolis. De vrouw in kwestie ging begin 2001 niet aan de slag bij het stedelijk informaticacentrum dat wordt voorgezeten door Janssens, maar trok naar het kabinet van SP.A-schepen Tuur Van Wallendael.
Het advies van Dekkers, dat gebaseerd was op informatie van procureur Bart Van Lijsebeth en zijn Turnhoutse collega Herman Jansens, bevatte alleen een feitelijke uiteenzetting van de stand van de vier onderzoeken waarin de naam van Janssens valt. Ze slaan op mogelijke malversaties bij de Stedelijke Ontwikkelingsmaatschappij Antwerpen, de weer afgeblazen verkoop van een SP.A-gebouw aan de stad, de intercommunale Centrum voor Informatica provincies Antwerpen en Limburg (Janssens is hier ondervoorzitter) en de vzw Telepolis.
In de laatste twee dossiers betreft het een appreciatie van de bestuurlijke verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid áls het gerecht wanpraktijken zou vaststellen. In een vzw bijvoorbeeld treden de voorzitter en de andere leden van de raad van bestuur op als een college. Ze blijven ook verantwoordelijk voor ge-sjoemel dat na de goedkeuring van de rekeningen wordt vastgesteld. Dat is wat het gerecht nu onder meer onderzoekt bij Telepolis, een uit de kluiten gewassen bedrijf met 350 personeelsleden, een jaarbudget van ruim 40 miljoen euro (VLD-schepen van Financiën Luc Bungeneers bracht de stadsbijdrage in drie jaar terug van 30 naar 22,5 miljoen euro) en daarbovenop een geraamde reserve van 25 miljoen euro.
De hete aardappel lag intussen maandag op het bord van gouverneur Paulus. Hij moest een oordeel over de kandidatuur van Janssens geven aan Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden Paul Van Grembergen (Spirit) die uiteindelijk moet beslissen over de benoeming van Janssens. In het verleden stelde Paulus over een kandidaat-burgemeester altijd bijkomende vragen aan het parket-generaal als hij geen uitsluitsel kreeg. Dat is wat hij ook maandag deed.
Maar ook Van Grembergen wil op zijn beurt ‘een duidelijk advies’ van de gouverneur, want anders moet hij het straks allicht gaan uitleggen voor de Raad van State. Hij en Paulus moeten ook opletten dat het telkens weer uitgestelde ontslag van Detiège, waarvoor eveneens een advies van het Antwerpse gerecht nodig is, correct verloopt. Volgens Filip Dewinter (Vlaams Blok) zitten er hoe dan ook genoeg haken en ogen aan de Antwerpse burgemeesterswissel voor een klacht bij de Raad van State. Daarnaast zal zijn partij aan Paulus een tuchtonderzoek vragen wegens wangedrag en nalatigheid van Erwin Pairon (Agalev), Chantal Pauwels (Agalev), Marc Van Peel (CD&V) en Tuur Van Wallendael (SP.A) als zij toetreden tot het vernieuwde schepencollege. Dewinter probeert de Antwerpse crisis duidelijk te rekken met de verkiezingen van 18 mei voor de deur.
Door dit kluwen sukkelt de stad in een bestuurlijk vacuüm, omdat het vernieuwde schepencollege pas zou aantreden als de benoeming van Janssens rond is. De eerste scheuren in ‘de sterke ploeg’ worden al zichtbaar, vooral bij de liberale coa-litiepartner. Zo trapte Hugo Coveliers (VLD) vorige week flink na over zijn afgewezen kandidatuur. ‘Men is heel slecht bezig in Antwerpen’, orakelde hij, terwijl in zijn eigen partij Ludo Van Campenhout en Leo Delwaide overhoopliggen over het mandaat van eerste schepen.
De geheime stemming over de tien nieuwe kandidaat-schepenen wordt overigens nog om een andere reden een serieuze test voor de Antwerpse meerderheid. Dewinter heeft met het enige N-VA- gemeenteraadslid Luk Lemmens een afspraak dat de 20-koppige Vlaams- Blokfractie hem steunt als tegenkandidaat voor Chantal Pauwels. Bij de andere coalitiepartners zijn er veel zure oprispingen over de terugkeer van de groene schepen. Elke stem extra voor Lemmens is dan pure winst voor Dewinter.
Patrick Martens
