Belgische gemeenten houden een omstreden Europese pijplijn in leven

Nord Stream 2 De pijplijn moet 26 miljoen Europese gezinnen bevoorraden met Russisch gas. © REUTERS

België steunt een nieuwe pijplijn die Europa in tweeën splijt.

Wat hebben de Belgische gemeenten, de nieuwe Europese Commissievoorzitter en Russisch gas gemeen? Ze spelen alle drie een cruciale rol in de aanleg van een nieuwe gasverbinding tussen Rusland en Duitsland. De 1200 kilometer lange pijplijn Nord Stream 2 loopt van het Russische Vyborg tot het Noord-Duitse dorpje Lubmin. Ze moet eind dit jaar operationeel zijn en 26 miljoen Europese gezinnen bevoorraden met Russisch gas.

De pijplijn is omstreden. Oost-Europese landen vrezen dat ze minder Russisch gas naar West-Europa zullen transporten en zo transitinkomsten zullen mislopen. Zuid-Europese lidstaten voelen zich op hun beurt verongelijkt omdat een soortgelijk project niet mocht doorgaan nadat Rusland het Oekraïense schiereiland de Krim had geannexeerd. Daarom belooft de Duitse kandidaat-Commissievoorzitter Manfred Weber om Nord Stream 2 te begraven als hij verkozen wordt.

Geopolitiek in Merksplas

Begin februari dreigde het hele project voorgoed in de prullenbak te belanden. De lidstaten bogen zich toen over de herziening van de Europese gasrichtlijn. Die voorzag in strengere regels voor pijplijnen in buitenlandse handen, regels waaraan Nord Stream 2 niet kon voldoen. Nog voor er uiteindelijk een compromis werd gevonden, stemde België steevast tegen die hervorming.

De hoofdreden voor de Belgische steun aan Nord Stream 2 schuilt in de financiën van de Belgische gemeenten. ‘Er spelen inderdaad economische belangen’, zegt een Europese bron die nauw bij het dossier betrokken is tegen Knack. Zo is er een direct verband tussen een van Europa’s belangrijkste geopolitieke issues en de gemeentekas van pakweg Merksplas. De Belgische gemeenten bezitten via intercommunale Publigas namelijk ruim 77 procent van de aandelen van het gasinfrastructuurbedrijf Fluxys Group. Via een Duitse dochteronderneming heeft Fluxys Group 16,5 procent van de nieuwe EUGAL-pijplijn in handen. Die moet het Russische gas dat via Nord Stream 2 in Duitsland aankomt naar de Tsjechische grens transporteren. ‘Het gaat om een langetermijnproject dat erg veel zekerheid biedt’, vertelt Fluxys-ceo Pascal De Buck.

Bij elke grote investering van Fluxys hebben wij het laatste woord.’ Christian Viaene (Publigas)

Jaarlijks keert het beursgenoteerde bedrijf een dividend uit aan Publigas. Via allerlei financieringsintercommunales belandt dat dividend bij de gemeenten. In 2017 ging het om een bedrag van 109 miljoen euro. Hoeveel een gemeente krijgt, hangt af van het aantal aandelen dat ze in Publigas heeft. Het Kempendorp Merksplas ontving in 2018 een kleine 110.000 euro. ‘Zulke dividenden zijn best belangrijk voor de gemeente’, verduidelijkt burgemeester Frank Wilrycx (Open VLD).

‘Bij elke grote investering van Fluxys in het binnen- of buitenland hebben wij als hoofdaandeelhouder het laatste woord’, vertelt Christian Viaene, secretaris-generaal van Publigas. De gemeenten hadden er alle belang bij om de hervorming van de gasrichtlijn tegen te houden en Nord Stream 2 te redden. ‘Uiteraard heeft Fluxys zijn belangen duidelijk gemaakt aan de Belgische regering’, vertelt de Europese bron.

Meer op Knack.be/pijplijn

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content