De Franse nutsgroep Suez verkeert in nood. Parijs roept de Belgen van Tractebel en Electrabel te hulp.
De Thalys krijgt er twee trouwe klanten bij. Gerard Mestrallet komt voort- aan regelmatig vanuit Parijs naar Brussel gespoord. De directievoorzitter van de nutsgroep Suez verhuist immers de helft van zijn directiediensten naar zijn Belgische wingewest, bij Tractebel en Electrabel vooral. In tegengestelde richting treint Jean-Pierre Hansen elke week voor een paar dagen naar de lichtstad. Le Petit Belge, baas van Distrigas, promoveerde tot algemeen operationeel directeur van de hele Suezgroep. Als chief executive officer is hij de nummer twee in de globale groep, die met 190.000 medewerkers goed 40 miljard omzet haalt met elektriciteit, gas, water en afval.
Zijn de Fransen hun chauvinisme kwijt? Of is het Suez dat zijn glans heeft verloren? Voor het eerst moest de groep verlies bekennen, niet minder dan 900 miljoen euro zelfs. De laatste jaren was de expansie in risicovolle groeilanden zoals Argentinië te uitbundig. De beurskoersen en dividenden zijn slapjes en de wereldeconomie zit in een dip. Maar in de nood kent men zijn vrienden en dus klopten de Fransen bij les Belges aan. Tractebel, Electrabel, Distrigas en nog enkele andere dochters maken het halve Suez uit en België is bijna de enige winstmachine van de groep. In de hoop op beterschap gaat Suez ‘verbelgen’.
Dat is het goede nieuws. Suez, een verre nazaat van de financieringsmaatschappij die zo’n 150 jaar geleden het Suezkanaal bouwde, kreeg met de overname van de Generale Maatschappij in 1988 een stevige voet op Belgische bodem. Geleidelijk versterkte hij zijn macht over ’s lands grootste industriële groep en als monopolist over de hele elektriciteits- en gassector. Dat leidde tot politieke paniek toen Mestrallet Philippe baron Bodson wandelen stuurde. De huidige MR-senator had weliswaar Tractebel tot nieuw leven gewekt, maar was Parijs te eigenzinnig en te Belgisch.
De toenmalige CVP-premier Jean-Luc Dehaene weerde zich als een duivel in een wijwatervat om ’s lands belangen te verdedigen. Zelfs hij vond dat er grenzen zijn aan een Franse invasie van de Belgische economie. Onder die druk beloofde Suez zijn energiepoot in Brussel te houden en aanvaardde hij dat Paul De Keersmaeker, oud-politicus met een succesvolle carrière als bestuurder van vennootschappen, als voorzitter van het strategisch comité Tractebel verankerde. In de Wetstraat droomden ze nog een tijd van een fusie tussen Tractebel en zijn dochters/zussen Electrabel en Distrigas. De achterburen van de koning aan het Brusselse Troonplein zouden dan opnieuw de nationale driekleur kunnen hijsen. Maar zulke degradatie van absolute meerderheidsaandeelhouder tot bescheiden referentieaandeelhouder bij de Belgen zagen ze in Parijs niet zitten.
EEN FRANS-BELGISCHE GROEP
Dankzij de crisis gaat de hele Suezgroep nu Belgisch verankeren. ‘Het is geen slogan dat Suez een Frans-Belgische groep is, het is realiteit’, zegt topman Gerard Mestrallet, die overigens aan zijn Brusselse jaren bij de Generale de beste herinneringen overhoudt. Die bi-nationaliteit steunt op de economische werkelijkheid, niet op het aandeelhouderschap. Inderdaad, Albert Frère is de grootste individuele aandeelhouder van Suez. Maar de Waalse financier weet beter zijn eigen financiële belangen te behartigen, dan die van de nationale economie. De Belgische economie is beter gediend met de managers die zitting zullen hebben in het uitvoerend comité van de nutsgroep. Jean-Pierre Hansen krijgt er versterking van zijn vrienden Willy Bosmans van Electrabel, Dirk Beeuwsaert van Tractebel en van Emmanuel van Innis, de financieel directeur van Tractebel die personeelsdirecteur van de hele groep wordt. Met vier Belgen op de twaalf is het uitvoerend comité wel sterk Belgisch gekleurd.
Jean-Pierre Hansen (54) is even discreet als invloedrijk, hij heeft geen stamboom in de haute finance en is geen captain of industry die zich sterallures aanmeet. Hij moet dit jaar de barak weten te redden. De internationale institutionele investeerders vonden het Suez-sop de kool niet meer waard. Gerard Mestrallet en zijn Fransen konden hun kritiek niet langer slikken. Zodat zij nu, verre van blijmoedig, aanvaarden dat een man uit het veld hun voorbije beleid komt corrigeren. Dezer dagen slaat Hansen aan het herstructureren en saneren. Ambitieuze plannen worden bijgestuurd, risicovolle investeringen gestopt, niet kern-activiteiten verkocht. Zijn gezag put hij uit de Belgische energietandem Tractebel-Electrabel. In het afgesloten Suez-jaar speelden die immers als enige de positieve noten en dat zal in het nieuwe jaar niet anders zijn. In de energiepoot van de binationale groep herverdelen zij hun werk. In antwoord op de liberalisering van de elektriciteitsmarkt in Europa treedt Electrabel buiten ’s lands grenzen. Hij neemt alle Europese activiteiten van Tractebel over. Die laatste concentreert zich op het energiewerk in de wereld, vooral in Noord-Amerika en Azië en wat in de crisis van Latijns-Amerika te redden valt.
Het faits divers in het ‘actieplan 2003-2004′ van Suez is de uiteindelijke dood van de Generale Maatschappij van België. Het einde van een stuk vaderlandse geschiedenis, die begon in 1822 onder het Nederlands bewind, toen koning Willem I de Algemene Nederlandsche Maatschappij ter begunstiging van de Volksvlijt oprichtte. Heel symbolisch manifesteerde ’s lands grootste holding zijn macht aan de Brusselse Koningstraat, tussen paleis en parlement, verbonden met de troon, het kapitaal en de kolonie. De hele economische en industriële ontwikkeling van het land is bedisseld. Tot in 1988 de Italiaan Carlo De Benedetti kwam aankloppen om het boeltje te kopen. Hij beet in het zand, maar die van Suez niet. De vroegere Société Générale de Belgique fuseert met Tractebel. Welke naam de fusiegroep krijgt, is nog niet bekend, maar het is onwaarschijnlijk dat Suez de energiewereld wil veroveren onder de naam Generale Maatschappij van België.
DAVIGNON WAS AL WEG
Daarmee gaat geen economie verloren. De Generale was nutteloos geworden. Met de overheveling van een groot deel van diensten heeft Parijs zelfs geen prefectuur in Brussel meer nodig. Het moest zelfs niet langer Etienne Davignon huisvesten, de bestuurder aller bestuurders. In de lente van 2001 nam hij ontslag als voorzitter van de holle holding, om zich volledig te wijden aan kunst (Paleis voor Schone Kunsten) en voetbal (Anderlecht) en belangrijke zaken in dienst van volk en vaderland (SN Brussels Airlines) te bedisselen.
Suez concentreert zich op energie en milieu en alle niet-kernactiviteiten uit de tijd toen hij nog een financiële dienstengroep was, worden afgestoten. Zo weet de financiële sector dat tien procent van de grootste Belgische bankverzekeraar Fortis te koop komt, tegen 2004. Voorzitter Maurice Lippens, die het wat rustiger aan was gaan doen, kan zich weer reppen. Het zijn moeilijke tijden voor aandelenoperaties, de financiële sector is wat uit zijn doen. Bovendien maken beleggers zich zenuwachtig over Fortis, dat onlangs een serieuze winstduik moest bekennen. De non-ferrogroep Umicore daarentegen is al zo goed als verkocht. De Suez- participatie is min of meer beloofd aan de huidige aandeelhouders en verdeeld als opties onder de kaderleden. En intussen rinkelt de kassa. Suez verkocht de kantoren van zijn bedrijven in Brussel, inbegrepen het trotse Tractebelgebouw, aan de verzekeringsgroep Axa, waarin hij nu nog participeert, maar straks ook al niet meer.
Guido Despiegelaere
Suez concentreert zich op energie en milieu en stoot alle niet-kernactiviteiten af.
