Zelfs de kunstmarkt heeft te lijden onder de huidige kredietcrisis. In een poging de moeilijke tijden te doorstaan, richten kunstinvesteringsfondsen hun blik op de groeilanden. Een idee voor Belgische fondsenbeheerders?

Het persbureau Bloomberg stuurde het bericht vorige week de wereld in: kunstinvesteringsfondsen groeien als kool in opkomende markten, zoals het Midden-Oosten, India en Azië, in een poging de economische groeivertraging te omzeilen. De tijden dat er honderden miljoenen werden neergeteld voor pakweg een Picasso zijn namelijk voorbij. Tenminste, in de Verenigde Staten en Europa, waar iedereen angstig op zijn centen blijft zitten tot de crisis bezworen is. Volgens het onderzoeksbureau ArtTactic bleef 60 procent van de loten met hedendaagse kunst de voorbije maand onder de verwachte prijzen. Amerikaanse kopers trekken zich terug, voegden handelaars van de Tefaf-kunstbeurs in Maastricht daaraan toe.

Nieuw potentieel wordt dan maar gezocht in hedendaagse kunst in India, Azië, Rusland en Afrika. Neem nu het Fine Art Fund, opgericht in 2004 en een van de grootste succesvolle kunstinvesteringsfondsen. In 2006 werd een spin-off gelanceerd: het Chinese Fine Art Fund, dat aanvankelijk investeerde in Chinese hedendaagse kunst. Ondertussen werd er overgeschakeld op andere domeinen, zoals keizerlijk porselein uit de 18e eeuw. In januari volgde een tweede spin-off: een fonds dat belegt in Indiase kunst.

Een lucratieve business, blijkbaar, hoewel beleggers de voorbije jaren niet echt stormliepen voor kunstinvesteringsfondsen. Zo richtte ABN Amro in 2005 zijn eigen kunstfonds op, maar het moest het initiatief al opdoeken wegens te weinig interesse. Zijn de tijden ondertussen wél rijp voor nieuwe artistieke beleggingen – al dan niet in groeilanden? ‘Wij hebben geen plannen in die richting’, zegt Luc Van Heden, chief strategist bij KBC Asset Management. ‘Een kunstinvesteringsfonds vergt namelijk een grote expertise, en die hebben we niet in huis. Wat we wel zouden kunnen doen, is indirect in kunst beleggen – via aandelen van spelers die actief zijn op de kunstmarkt, zoals Christie’s en Sotheby’s. Maar er zijn te weinig van die spelers om een kunstfonds goed te doen floreren.’

Eenzelfde geluid bij ING Investment Management, hoewel het idee van een kunstinvesteringsfonds intern al werd besproken. ‘Kunst is een goede diversificatie in een gemengde beleggingsportefeuille’, vindt strateeg Vincent Juvyns. ‘En het is inderdaad minder gevoelig voor de huidige economische cyclus. Maar het probleem met zo’n kunstfonds is dat je er als belegger weinig van kunt genieten. Mensen die in kunst investeren, willen die kunst doorgaans bij hen thuis aan de muur hangen. Maar zo werkt een kunstinvesteringsfonds niet.’

Kortom, in ons land schieten de kunstfondsen niet als paddenstoelen uit de grond. Laat staan dat financiële instellingen plannen zouden hebben om zich te richten op kunst uit de opkomende BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China). Dat mág zelfs niet, weet woordvoerder Luk Van Eylen van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen. ‘Een Belgisch fonds kan niet beleggen in kunstwerken, want de Belgische wetgeving voorziet daar niet in.’ De reden daarvoor? Te weinig interesse vanwege de gemiddelde Belgische belegger, veronderstelt Van Eylen. ‘Maar het zou kunnen dat er in de sfeer van de private banking een opening naar de kunstwereld gecreëerd wordt, voor een select publiek.’

Celine De Coster

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content