In het Antwerpse gemeentebestuur blijven liberalen en socialisten elkaar in de pluimen vliegen. Maar geen van de leden van de meerderheid durft openlijk toe te geven dat deze coalitie niet werkt.

In plaats van iets nuttigs te doen voor zijn stad, besloot Dirk Grootjans schepen van Antwerpen te worden. Hoewel hij voordien nooit politiek actief was geweest, had de Antwerpse VLD hem op een verkiesbare plaats op de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen gekatapulteerd. Gewoon omdat hij de zoon van het inmiddels overleden partijboegbeeld Frans Grootjans is, en omdat tegen het oprukkende Vlaams Blok alle liberale hens aan dek moesten worden geroepen.

Na het schier eindeloze gepalaver dat eind vorig jaar leidde tot een meerderheid van socialisten, liberalen, christen-democraten en groenen in de Antwerpse gemeenteraad, werd Dirk Grootjans schepen van Integrale Veiligheid. Een schepenambt dat door de Antwerpenaars werd uitgevonden – en naderhand in andere steden nagevolgd – om het hoofd te bieden aan het extreem-rechtse Vlaams Blok dat het veiligheidsthema beheert alsof het daarop een monopolie heeft.

De keuze van de VLD om Grootjans, die geen enkele bestuurservaring had, met die zware verantwoordelijkheid te belasten, was hoogst verwonderlijk. Tot dan was Grootjans’ enige bijdrage tot de discussie over veiligheid het voorstel om gevangenen te laten betalen voor hun verblijf in een strafinrichting. Een vondst waarvoor je doorgaans alleen in Noord-Korea of Vietnam bijval vindt.

Eind vorige week echter dreigde Grootjans ermee ontslag te nemen. En, eerlijk gezegd, sommigen – zelfs in zijn eigen VLD – vinden dat niet eens zo’n onnozele gedachte.

Schepen Grootjans heeft een probleem omdat hij als veiligheidsschepen onvoldoende inspraak krijgt van burgemeester Leona Detiège, die door haar ambt de feitelijke chef van de Antwerpse politie is. Tegenover de hogere overheid is zij verantwoordelijk voor de ordehandhaving en de veiligheid in de stad. Door die complicatie – en door een wederzijdse aversie – kwam het nooit tot duidelijke afspraken tussen burgemeester en schepen.

Afgelopen week landde in Antwerpen een omzendbrief van minister van Binnenlandse Zaken Antoine Duquesne (VLD), die de Antwerpse burgemeester op de vingers tikt voor de stiefmoederlijke wijze waarop zij haar schepen van Veiligheid behandelt. ‘Voor de duidelijkheid werd meteen na de vorming van de Antwerpse meerderheid een brief naar minister Duquesne gestuurd’, zegt schepen Marc Van Peel (CVP) vanuit zijn vakantieverblijf. ‘Hem werd gevraagd het statuut van zo’n schepen voor Veiligheid precies in te vullen. Zolang de minister daarover geen duidelijkheid verschafte, had de burgemeester geen andere keuze dan de verantwoordelijkheid verbonden aan haar ambt volledig op te nemen. Dat de minister zo laat repliceerde, heeft de zaken niet vergemakkelijkt.’

BLAUWE STEUN

Dat het antwoord van minister Duquesne behoorlijk laat kwam, daarover zijn alle partijen het eens. Maar bij de Antwerpse SP viel het ook slecht dat de minister zich geroepen voelde om burgemeester Detiège aan te manen zich bij de uitvoering van het aangegane akkoord loyaal en constructief op te stellen. Velen zien in die passage de hand van Duquesnes kabinetschef Koen Dassen, die volgens Antwerpse VLD’ers uitstekende relaties onderhoudt met de familie Grootjans.

In haar reactie zei een bitse burgemeester Detiège dat het duidelijk gaat ‘om een blauwe minister die een blauwe schepen wil steunen’. Niettemin is zij bereid om op 17 augustus, de dag waarop een vergadering met schepen Grootjans is gepland, duidelijk afspraken te maken. En dan móét het ook gebeuren, want Grootjans dreigt ermee in september op te stappen als er dan geen omlijnde overeenkomst met de burgemeester op papier staat.

Of er zo’n duidelijk protocol komt, valt af te wachten. De verstandhouding binnen de Antwerpse meerderheid is immers helemaal zoek. Burgemeester Leona Detiège is er de voorbije maanden niet in geslaagd haar troepen op één lijn te krijgen. Zijzelf is vaker afwezig dan voorheen. Aanvankelijk werd er bij de SP aan gedacht om gaandeweg schepen Tuur Van Wallendael als de feitelijke burgemeester naar voren te schuiven. Maar die crashte al bij zijn eerste solovlucht door uit pakken met een voorstel om in de Antwerpse hoerenbuurt een soort stadsbordeel op te trekken. Alsof de metropool geen andere prioriteiten heeft.

De inbreng van Agalev in het stadsbestuur is zwakker dan ooit. Bovendien tonen de Antwerpse groenen zich bijzonder argwanend tegenover hun natuurlijke bondgenoot in deze coalitie, de SP.

Bij de VLD, die had gehoopt het Antwerpse burgemeesterschap binnen te halen, groeit dan weer het besef dat er met deze meerderheid echt geen land te bezeilen valt.

Mocht Grootjans in september ontslag nemen, zou dat de jongere garde bij de VLD goed uitkomen. Want zij hebben nooit verteerd dat een aantal satrapen van de oude Antwerpse PVV, om redenen die zij niet kennen, zoon Grootjans hebben opgedrongen. Intussen groeien er ook felle meningsverschillen tussen VLD-fractieleider Ludo van Campenhout en Christian Leysen. Die tweede wil de privatisering van de Antwerpse Waterwerken, waarvan hij voorzitter is, vertragen. Tegen de zin van Van Campenhout voor wie de privatisering niet snel genoeg kan gaan.

‘De stad staat voor grote werken die de wrevel van de bevolking zullen opwekken’, zegt een Antwerpse VLD’er. ‘Het veiligheidsbeleid staat nergens. De meerderheid is hopeloos verdeeld. Het bangelijke is dat we allemaal beseffen dat we met deze coalitie recht op de afgrond af denderen. En niemand heeft de moed om aan de noodrem te trekken.’

R.V.C.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content