De Antwerpse diamantwereld verkeert in een zware crisis.
Terwijl de internationale concurrentie van ‘nieuwe’ handelscentra als Bombay en Dubai zich doet voelen, maken de Antwerpse diamantairs onderling ruzie. Als symbool van de malaise dreigt op korte termijn de totale implosie van de Hoge Raad voor Diamant (HRD), een koepelorganisatie van verschillende vakorganisaties.
Een van de rijkste en succesvolste diamantairs van Antwerpen en ceo van de firma Rosy Blue, de Indiër Dilip Mehta, stapte op uit het bestuur van de HRD. Terwijl het in zijn kantoor business as usual is en zijn telefoons bijna continu rinkelen, legt hij op rustige toon uit dat hij het geruzie en de anti-Indiase stemming niet goed begrijpt. ‘De HRD moet Antwerpen als diamantstad internationaal promoten en zorgen dat de diamantsector sterk staat in onderhandelingen met de autoriteiten. We hebben in het bestuur van HRD mensen nodig met visie, die ideeën uitwisselen. Maar velen verkiezen het te dromen over het verleden en over futiliteiten te discussiëren.’ Als Mehta een voorbeeld van de laatste HRD-vergadering noemt, verliest hij even zijn kalmte: ‘Twee uur heeft men daar zitten praten over het zogenaamd te hoge salaris van de directeur-generaal Peter Meeus! Terwijl er ook belangrijke zaken op de agenda stonden, zoals de protectionistische maatregelen die export naar de VS hinderen. Daar kwamen we niet meer aan toe.’
Peter Meeus stapte op na wat hij noemde ‘een annus horribilis’. Er was al langer inhoudelijke kritiek op het beleid van de HRD, maar sinds enkele maanden schoot met name de Belgische Vereniging van Handelaars, in- en uitvoerders van geslepen diamant (BVGD) met scherp op Meeus en het dagelijks bestuur. Meeus werd zelfs aangeklaagd wegens misbruik van ‘gemeenschapsgeld’ en zou zich een loonsverhoging hebben veroorloofd. Die kwam er volgens ingewijden omdat Meeus een andere job kreeg aangeboden als parlementslid voor de VLD, door niemand minder dan Verhofstadt zelve.
De BVGD heeft nu het bestuur van de HRD, samen met enkele andere beroepsverenigingen overgenomen. Maar dat lijkt een phyrrusoverwinning te zijn. Niet alleen zijn enkele grote en invloedrijke diamantairs opgestapt bij de HRD, ook de politieke vertegenwoordigers leverden hun mandaat in – gouverneur Camille Paulus, burgemeester Patrick Janssens, schepen Leo Delwaide en Vlaams parlementslid Luc Van den Brande.
De BVGD vond dat de HRD alleen de belangen van de grote spelers verdedigde – met name het machtige De Beers en de zogenaamde zichthouders (bevoorrechte handelspartners) die ruwe diamant van De Beers krijgen.
Wie in Antwerpen diamant verhandelt, doet dat meestal via het Diamond Office van de HRD en betaalt daar een heffing van 0,03 % voor. Met dat geld behoorde de HRD Antwerpen als diamantcentrum op de wereldkaart te houden. Dat de HRD daarbij veel steken liet vallen erkent iedereen, maar dat is niet de schuld van Meeus alleen, maar van het hele bestuur, stelt Mehta. Volgens de Indiër hebben internationale concurrentie en de nieuwe ‘Suppliers of Choice’-tactiek van De Beers ervoor gezorgd dat vele kleinere bedrijven zich bedreigd voelen: ‘Maar de grote en kleine hebben elkaar nodig. Ik voel die commerciële druk ook.’
Volgens betrouwbare bronnen zal de inkomstenstroom van de HRD via het Diamond Office snel opdrogen. De verkoopsarm van De Beers zou zijn invoer immers niet langer via dat kanaal laten verlopen, en ook Dilip Mehta overweegt een zelfde stap. En daarmee is de HRD weldra niet alleen zijn geloofwaardigheid kwijt, maar dus ook zijn geld.
H.V.S.
