Jan Braet kijkt naar kunst en het leven, in bloei en verval, zoals de rozen. Deze week de expo Bientôt Déjà Hier in het Grafisch Centrum in La Louvière.
De tijd vliegt snel, gebruikt hem wel’, zo drukten de voorouders ons op het hart, of ‘Tijd genoeg komt altijd te laat’, uitdrukkingen die een aansporing inhielden om productief te gaan werken. Sommigen presteerden slecht onder tijdsdruk en haakten af, zichzelf troostend met de gedachte: ‘Haast en spoed is zelden goed’. De wijze woorden zijn versleten, zelfs onthaasting klinkt al behoorlijk voos. Maar hun geldigheid hebben ze niet verloren: wij doorsneeburgers hebben het nog altijd niet onder de markt met het managen van onze tijd.
Er zijn er anderen die het beter doen. De filosofen bijvoorbeeld, omdat ze afstand nemen en dieper over het onderwerp nadenken. ‘De tijd is het bewegende beeld van de onbeweeglijke eeuwigheid’, vond Plato. Of beroemde schrijvers, zoals William Faulkner: ‘Het verleden is nooit dood, het is zelfs niet verleden.’ Grote dichters horen er ook bij. ‘Zo zal het duister het licht zijn, en de roerloosheid de dans’, klonk het bij T.S. Eliot. Niet de minsten in dit gezelschap zijn de kunstenaars die de metamorfoses en het uitstromen van de tijd in beelden vatten. Catherine de Braekeleer, directrice van het Grafisch Centrum in La Louvière, exposeert er 32, goed voor 250 grafische werken uit de eigen verzameling. Een veelvoud van de vermelde citaten markeert de muren van het parcours.
Voor mensen die in verwachting leven moet tijd vast en zeker een spiegel van de eenzaamheid zijn.
Voor Maja Spasova met haar fotografische zeefdrukken van een ‘romantische’ boottocht bij nacht op de Seine is tijd iets om met plezier te verspillen aan het kijken naar de lichten aan de oever, naar weerspiegelingen en zonderlinge boodschappen, in lichtende kapitalen geprojecteerd op het zwarte water: EXCELLENTE MAITRESSE DE MAISON/ PROPRIETAIRE 70 VEUT REFAIRE SA (…) en een eindje verder ENIGMATIC FEMALE SEEKS TO BE CONFIDENTE TO A MATURE MAN. Voor dit soort mensen die in verwachting leven moet tijd vast en zeker een spiegel van de eenzaamheid zijn. Ook Thierry Wesel gebruikt de techniek van gezeefdrukte zwart-witfoto’s om het te hebben over de ziel van verlaten fabrieksgebouwen. Het licht, trouwe medeplichtige van de tijd, vreet de materie aan en zet de industriële kathedralen in lichterlaaie.
De eeuwige stofwisseling in de natuur inspireerde Christian Carez tot verrassend tactiel aanvoelende digitale drukken van enkele diepgroene en auberginekleurige exemplaren uit het pronkvolle plantengeslacht Calathea. Onder onze ogen metamorfoseren de zware blaren tot de ledematen van een stervend lichaam, opgaand in een trage dans of ultieme stuiptrekking in schoonheid. Balthasar Burkhard weerstond evenmin de lokroep van het groen in zijn fluweelzachte heliogravures van discrete bloemen, prachtige kleuren vrijgevend in het nachtelijke donker. In dit Stilleven in negen delen lijkt het korte moment van bloei vastgelegd voor eeuwig, als ontheven aan de wetten van de tijd. Dat is paradoxaal genoeg ook het geval voor Muriel Moreau, die duizenden rode streepjes trok in haar etsen van de jaarringen van drie bomen.
En de mens? Hij lijkt versneld te verouderen in de vijftig zelfportretten waarin Roman Opalka onverstoorbaar het verschrompelen van zijn eigen gelaatstrekken en het uitdoven van zijn blik door de jaren heen fotografeerde. Onmiskenbaar menselijk zijn ook de tekens in de drogenaaldetsen van Sylvie Canonne, als van iemand die in gevangenschap de dagen aftelt middels streepjes aan de wand, tot er een woud of een uitspansel van streepjes is ontstaan waarin hij kan ontsnappen. Alleen Kiki Crèvecoeur houdt het meestal vrolijk in haar dagboek van rubberstempels met kinderlijke voorstellingen uit de dagen van haar leven waarin ze een beeld vond of een woord, de moeite waard om te bewaren.
Tot 8 september.
