De oude liefde voor muziek jaagt de Amerikaanse cultauteur Kinky Friedman het huis uit en de wereld rond. Een buitenkans.
In het Mekka van de populaire cultuur neemt men het niet zo nauw met de scheiding der kunstvormen. Alles mag en alles is grondstof in de Verenigde Staten. Filmacteurs zetten rockgroepjes op, rocksterren hangen de kunstenaar of dichter uit en schrijvers meten zich de allures van Hollywoodsterren aan.
Naast veel rommel levert dat af en toe ook eens een bruisend idee op. Zo was de cut-uptechniek van schrijver William S. Burroughs, “het versnijden en verplakken van teksten”, de aanzet tot het samplen van geluidsfragmenten. Hiphop en elektronische dansmuziek zouden ondenkbaar of toch alleszins een stuk saaier geweest zijn. En dan is er natuurlijk ook nog Andy Warhol, die zowat het ganse artistieke spectrum in rep en roer zette. In dat interdisciplinaire geschuifel zijn er echter maar weinigen die iets kunnen betekenen in verschillende disciplines. De uitzonderingen zijn vrijwel altijd culthelden die om den brode noodgedwongen andere horizonten gingen opzoeken.
Het Amerikaanse standaardvoorbeeld is Don Van Vliet alias Captain Beefheart. De man met de kraaienstem is voor duizenden jongeren een reden geweest om een groepje te starten. Maar er viel niet van te leven en dus stortte Van Vliet zich in alle eenzaamheid op zijn schilderstalent. Het levensverhaal van Richard “Kinky” Friedman (54) is vrijwel identiek. Ook hij begon als muzikant. De roem van zijn alternatieve countrygroep The Texas Jewboys bleef echter beperkt tot een tournee met Bob Dylan en aangebrande culthits als Get your biscuits in the oven and your buns in the bed (in 1974 door een vrouwenorganisatie onderscheiden als “Chauvinist pig of the year”) en They ain’t makin’ Jews like Jesus anymore. Hoewel Friedman duidelijk een medemens met een roze bril is, koos hij in 1986 voor een monnikenbestaan ten dienste van de literatuur. Sindsdien verblijft hij op een afgelegen ranch in Palestine (Texas) in het gezelschap van een schrijfmachine en zijn onafscheidelijke Havanasigaren. In zijn hoofd hoort hij het geluid van miljoenen paarden die zich rond het huis te pletter draven.
SLIMME PLOTLIJNEN
Het iets aangenamere gevolg van die afzondering is een autonoom literair genre geworden. Friedman pent humoristische misdaadverhalen die het tot de nachtkastjes van Bill Clinton en Nelson Mandela hebben geschopt. Zo betuigde de zelf niet van enige humor gespeende cartoonist Glen Baxter zijn deel van de lof. “Er zit een kogelgat in je bagel en er ligt sigarenas in je glas Mezcal. Dat kan maar één ding betekenen. Het is middernacht en je bent klaar voor een hallucinante rit door dowtown Manhattan met Kinky Friedman. Maak je gordel vast. Dit is serieuze humor.”
Friedman stapt steevast in de schoenen van detective Gumshoe en duwt vrienden en kennissen in de rol van misdadigers en moordenaars. Het deert nauwelijks dat het decor zelden of nooit verandert. De man is goed in het bedenken van slimme plotlijnen en bekroont dat alles met een elektrisch geladen pen en een onophoudelijke stroom van aangebrande en politiek incorrecte one liners. Zoals “Ik verkies katten boven vrouwen omdat katten nooit het woord ‘relatie’ gebruiken” of “Men zegt dat God whisky heeft uitgevonden om te beletten dat de Ieren de wereld zouden regeren” of “New York is een zwarte die in zichzelf praat, Californië een videospeler waar je niets kan instoppen.”
Na een dozijn boeken voelt Friedman weer een zachte aandrang tot muziek.
Vorig jaar is hij samen met countryartiest Kacey Jones het platenlabel Kinkajou gestart. Alweer voor de grap, want in de catalogus zitten onder meer het “Kinky Friedman lucky plectrum” en een zelfklever met het opschrift “Kinky Friedman for president”. Het enige muziekstuk uit het aanbod kan evenwel tellen. Op het verzamelalbum Pearls in the snow brengen eminente vrienden als Willie Nelson, Lyle Lovett, Dwight Yoakam en Tom Waits interpretaties van het beste wat Friedman een kwarteeuw in zijn kluis heeft laten zitten. Zelf doet hij ook mee, en dat is meteen ook de reden waarom hij bij hoge uitzondering nog eens het huis uit wil. Gebruik de buitenkans voor hij zich weer tot signeersessies bekeert.
“Kinky Friedman’s wild man from Borneo European tour” houdt op maandag 8/11 halt in de Club van de Ancienne Belgique. Inlichtingen: 02/548.24.00.
Het werk van Kinky Friedman wordt bij ons uitgegeven door De Harmonie.
Jan Delvaux
