De werkzaamheidsgraad van de ouderen moet omhoog – lees: het stelsel van de brugpensioenen moet worden afgeschaft. Met die waarschuwing gooit de OESO alweer een stok in het Belgische sociale hoenderhok. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling is – met dertig leden, gaande van de VS en Tsjechië tot Zuid-Korea en Mexico – immers dé rijkelandenlobby. Het hoofdkwartier in het rijke 16e district van Parijs straalt macht en prestige uit. Maar weegt de waarschuwing ook zwaar? Hoe gaat dat in internationale instellingen? Twee jonge medewerkers, de Française Anne Sonnet en de Canadees Mark Keese, liepen een paar maanden in België rond en schreven dan hun rapport ‘Vieillir au travail. Comment promouvoir l’emploi des plus de cinquante ans en Belgique?’ België is op het aanbod van de organisatie om een studie te verrichten over oudere werknemers ingegaan. Andere landen, zoals Duitsland en Frankrijk, bedankten ervoor.

De nieuwe liberale wereld heeft de concurrentie tussen de internationale instellingen aangewakkerd. De OESO, na de Tweede Wereldoorlog ontstaan uit het streven van de Amerikanen om samen met hun Marshall-hulp ook hun maatschappijmodel te exporteren, moet tegen invloedrijke nieuwe concurrenten opboksen, tegen de G7/8, de Wereldhandelsorganisatie en zelfs tegen de Europese Commissie. Om het hardst verdedigen zij de liberale versie van de vrije- markteconomie. In die wedloop komt de OESO in ademnood, wegens oud en verkerend in een identiteitscrisis. Een paar jaar geleden sneuvelde haar prestigieuze project voor een Multilateral Agreement on Investment. De Europese landen verteerden de Amerikaanse oekaze niet om vrije investeringen over de hele wereld los te koppelen van sociale en milieuverplichtingen. Daar zijn ze in Parijs nog niet van bekomen.

Maar waarom raakte de OESO-waarschuwing net nu in de pers? Het werk van Sonnet en Keese is niet meer dan een voorbereidende studie voor de OESO-ministerraad over de werkgelegenheid van de ouderen, ergens in de loop van volgend jaar. Het draagt de stempel ‘geheim’ en is gedateerd op 16 november 2002. Maar het circuleert in honderden exemplaren sinds het seminarie eind oktober op het Belgische ministerie van Werkgelegenheid, waar Sonnet en Keese hun bevindingen voorlegden aan vertegenwoordigers van de ministeriële kabinetten, de sociale partners en deskundigen. Jan Smets, directeur van de Nationale Bank en effectief voorzitter van de Hoge Raad voor Werkgelegenheid, leverde er daar felle kritiek op.

Het OESO-duo koestert zijn doctrinaire uitgangspunten, zonder veel belangstelling voor (en kennis van?) de Belgische gevoeligheden, evenwichten en oplossingen. Maar iemand had er belang bij de brugpensioendiscussie op het vuur te zetten. Het is een netelig thema voor het overleg over het centraal akkoord 2003-2004 dat straks van start gaat. Ook al is slechts 6,5 procent van de 50- tot 65-jarigen met brugpensioen en volgen de collectieve afdankingen in bedrijven zich in versneld tempo op.

Guido Despiegelaere

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content