Cirque Komplex op de Zomer van Antwerpen. Een kersverse kunstenaarskolonie ontvangt.
Sinds begin augustus bivakkeren Indira, Sara, Virginie en Maya in Fort 8 om Cirque Komplex op poten te zetten. Complex is het in ieder geval. Het begint al bij de locatie. Fort 8 is een hallucinant, surrealistisch bouwwerk vol vergane glorie, ramen zonder ruiten en afbladderende muren. Het is een spookachtig labyrint, een wirwar van gangen en ruimten waar geen kat haar jongen in terugvindt.
Het fort werd opgetrokken rond het midden van vorige eeuw, als een van de versterkte vestingen rondom Antwerpen, om de stad te verdedigen bij aanvallen van buitenaf. Maar daarvoor is het nooit gebruikt: tegen de tijd van een volgende belegering van Antwerpen had de bezetter andere wapens dan die waarop het fort berekend was: kanonnen die één kilometer ver schieten.
De negenhonderd manschappen die ooit het fort bevolkten, ruimden plaats voor een ander garnizoen: wegenaanleg en reinigingsdienst van de stad Antwerpen – ook de puttekeszuigers – huizen nu op het domein. Het fort zelf is sinds mensenheugenis in onbruik, en dat bracht enkele creatieve jonge vrouwen op ideeën.
Indira Cardinaels, Sara Dandois, Virginie During en Maya Bolsens, twintigers en actief in kunsten als theaterregie en kostuumontwerpen, zagen in verschillende delen van het fort schitterende tentoonstellingsruimten, of ateliers voor kunstenaars. Ze maakten één jaar plannen, legden die voor aan de organisatie van Zomer van Antwerpen, kregen Fort 8 in bruikleen van de stad en die zegde ook haar medewerking toe. De vrouwen stichtten de tijdelijke vzw Alice, en gingen aan de slag om hun plannen ten uitvoer te brengen.
Grootste plannen: tachtig performers, muzikanten en artiesten van diverse pluimage zullen drie dagen en nachten Fort 8 bezetten, en de poorten ervan openstellen tussen twee uur ’s middags en vier uur ’s ochtends. Daartoe moeten ze eerst het terrein effenen, en dat is letterlijk te nemen.
Het kampement van Alice was aanvankelijk zeer primitief. Door het gebrek aan elk modern comfort liepen de meisjes er ongewassen bij; ’s avonds zochten ze met een zaklamp de weg naar hun slaapplaats, schrikkend van elk geluid of van een grillig fladderende vleermuis. Maar ze wilden alvast in de sfeer komen, en de boel schoonmaken. Puin ruimen om te beginnen. Containers vullen met de rommel die de tijd opstapelde in het inmiddels geklasseerde monument: hopen stenen, bergen bladeren die in talloze herfsten van de bomen vielen.
WAGONS LITS
Pas daarna komt er water, een generator om elektriciteit op te wekken, snoeren vol lampen om de duistere, mysterieuze gangen en trapzalen op te lichten. Tegen de tijd dat de bezoekers arriveren, is er sanitair en telefoon, een restaurant en een bar.
Elke dag groeit het aantal kampeerders aan, en tien dagen voor Cirque Komplex de poorten opent voor bezoekers, zijn ze er allemaal. Zoals het een kunstenaarskolonie betaamt, doen de leden van Compagnie Thor, Nosotros, Kwartel 4×4, de Ysfabriekredactie, Villanella en vele anderen alles samen: werken en eten, en ’s nachts slapen ze op de matrasjes die Wagon Lits hen ter beschikking stelt.
Op de eerste verdieping van het fort liggen de vroegere logementslokalen. Ervaren kunstenaars en anderen, die recht van school komen en voor het eerst op eigen benen staan, werken samen aan twaalf projecten: een bonte mengeling van beeldende kunst, videokunst, fotografie, theater, dans… Elk project krijgt een eigen ruimte toegewezen – kamer is hiervoor een te klein woord. Opdracht: het publiek werkt mee, de aanwezigen zijn niet zozeer toeschouwers als wel gasten van de commune.
Om negen uur ’s avonds wordt de bovenverdieping afgesloten, nadat een stoet van acteurs en muzikanten, van jongleurs en acrobaten met veel lawaai en gezwaai door het fort getrokken is om iedereen op het binnenplein bijeen te drijven. Daar treden om halfelf groepen op, van hiphop, breakbeat tot folk. En daarna volgt een dansfeest, aangespoord door elke avond een andere DJ, tot een gat in de nacht.
Hopen maar dat dit tijdelijke garnizoen geen spoor van vernieling trekt door deze stille wijk van Hoboken, zoals de soldaten destijds deden. Het weekend van 21 tot 23 augustus staat de buurt alleszins op zijn kop.
Op 21, 22 en 23 augustus vanaf 14 uur in Fort 8, Schansstraat, Hoboken.
Avondspektakel vanaf 21 uur. Om vier uur ’s ochtends vertrekt daar de laatste stadsbus (lijn 1) naar het centrum van Antwerpen.
Voorverkoop tickets: 380 fr bij Eku ticketshop, Kammenstraat 70, Antwerpen.
Reserveren is aan te bevelen: omwille van de veiligheid is het aantal plaatsen beperkt. Tel. (03) 213.86.60.
Griet Schrauwen
