Beste lezer, Terugblikkend lijkt 35 jaar zo voorbijgevlogen. Een hele loopbaan in een oogwenk. Maar als je nauwkeuriger kijkt, is er in die tijdspanne best veel gebeurd. Ook in de geneeskunde.
En toch. Wat uit al die jaren vooral bijblijft, is de traagheid waarmee nieuwe inzichten doorbreken. Hoe moeizaam de vooruitgang in de gezondheidszorg verloopt. De huidige toestanden omtrent corona maken dat heel duidelijk. Buitenstaanders en patiënten verwachten instant oplossingen voor problemen die zelfs specialisten maar half of soms helemaal niet begrijpen. De oplossingen die onderzoekers en artsen vandaag aanreiken, blijken morgen soms fout of slechts deels te werken. “Ze weten het niet. Vandaag is het dit, morgen dat”, hoor je mensen met weinig of geen kennis van zaken dan vertellen. Waarop het televisienieuws of andere media als luidsprekers maar al te graag een podium bieden aan weer een andere kritische stem en ertoe bijdragen dat gedegen medische kennis ondergesneeuwd raakt onder een gewemel van meninkjes en andere overtuigingen die dikwijls kant noch wal raken. Een spijtige evolutie.
Het lichaam en de geest van de mens, het werkterrein van de geneeskunde, vormen een gigantisch complex terrein, waarover we al veel weten, maar ook veel nog niet.
Toegegeven, het lichaam en de geest van de mens, het werkterrein van de geneeskunde, vormen een gigantisch complex terrein, waarover we al veel weten, maar ook veel nog niet. Want nieuwe inzichten blijken telkens nieuwe vragen mee te brengen. Ooit waren mensen ervan overtuigd dat de sterren in de hemel gaatjes waren in een grote koepel over de aarde van waarachter de goden hen in het oog hielden. Nu lachen we om dergelijke denkbeelden en noemen we ze naïef. Vandaag kijken we tot miljarden jaren in het verleden het heelal in, maar óf er achter die grens nog iets te zien is, en wát, dat weten we niet. Gewoon omdat we het niet kunnen zien. In de geneeskunde worstelen we met hetzelfde probleem. We weten niet wat er voorbij de grens van onze huidige kennis ligt.
Nog geen 20 jaar geleden werden bijvoorbeeld beschadigde meniscussen bij de honderden uit knieën verwijderd. Nu weten we dat we die beter laten zitten, en zelfs dat we er vaak beter helemaal afblijven. Maar ook dat inzicht moet nog dieper doordringen, want nog elke dag worden knieën nodeloos geopereerd.
Nog geen 20 jaar geleden werd eveneens gewaarschuwd dat een marathon een onverantwoorde aanslag op je lichaam was. Ondertussen weten we dat een goed getraind menselijk lichaam tot heel veel in staat is en dat nog altijd meer mensen sterven door te weinig beweging dan door te veel. Meer zelfs, beweging is een van de krachtigste medicijnen tegen chronische aandoeningen.
Het zijn slechts enkele voorbeelden van cruciale nieuwe inzichten die slechts moeizaam hun weg vinden. Maar het is mooi geweest.
Hartelijk dank, beste lezer, voor de vele jaren en de massa geïnteresseerde vragen die kwamen binnenstromen.
Het ga je goed.
De Bodytalk-redactie wenst Jan Etienne een fijn pensioen.
