Het totale MSG-programma komt honderden miljoenen mensen ten goede.
Benny Audenaert
De Europese Meteosatkunstmanen zijn een van de weinige waarvan de naam vrij algemeen bekend is bij het grote publiek en waarvan het nut ook niet wordt betwist. We zien hun opnamen dagelijks in de weerbulletins op televisie en in kranten. Meteosat is een mooi voorbeeld van hoe Europa in vrij korte tijd een vooraanstaande plaats in de ruimtevaart heeft veroverd.
Meer dan 25 jaar geleden kregen we in onze weerberichten nog beelden van Amerikaanse satellieten te zien. Dat veranderde in 1977 toen Europa zijn eerste weersatelliet Meteosat-1 de ruimte in kreeg. Dat gebeurde toen nog wel met een Amerikaanse raket, want de eigen Europese Ariane was toen nog niet operationeel. Zes andere Meteosats volgden, deze keer wel gelanceerd vanuit Kourou met Ariane-raketten. Anno 2002 bracht een eigen Europese Ariane 5-raket, een van de krachtigste ter wereld, de geavanceerde MSG-1 in een baan om de aarde. Met deze super-Meteosat staat Europa vooraan in de wereld. Daarnaast heeft de Europese ruimtevaartorganisatie ESA een aantal geavanceerde satellieten voor aardobservatie gelanceerd, zoals eerder dit jaar nog de kunstmaan Envisat.
De zeven Meteosats van de eerste generatie maakten in totaal ongeveer anderhalf miljoen beelden van de aarde. De Meteosats werden ontwikkeld door ESA in de jaren zeventig. In 1986 werd Eumetsat opgericht. Deze Europese intergouvernementele organisatie voor de exploitatie van meteorologische satellieten telt 18 lidstaten, waaronder België. Het zenuwcentrum van Eumetsat bevindt zich in Darmstadt in Duitsland. Van hieruit worden de weersatellieten gevolgd en de ‘ruwe’ gegevens ontvangen en bewerkt. Daarna worden ze via de satelliet naar gebruikers wereldwijd gestuurd.
Het programma voor de ontwikkeling van een tweede generatie van Europese weersatellieten ging in 1994 van start en ook hierbij was België van de partij. Een en ander leidde tot de lancering van Meteosat Second Generation 1 (MSG-1) eind augustus. In 2005 en 2009 moeten nog twee MSG-satellieten de ruimte in gaan, mogelijk gevolgd door nog een vierde exemplaar. De drie kunstmanen moeten minstens twaalf jaar lang het weer op onze planeet observeren. In 2005, 2010 en 2014 worden nog eens drie Metop-satellieten gelanceerd. Die zullen vanuit een baan boven de polen van onze aarde het weer op onze planeet in de gaten houden.
Programma’s als Meteosat komen niet alleen de Europeanen ten goede. Honderden miljoenen mensen in Afrika, Azië en Amerika maken gebruik van de Meteosatgegevens. Voor zowat 50 Afrikaanse landen betekenen de nieuwe MSG-satellieten een ware revolutie. Hun gegevens zullen worden gebruikt om bijvoorbeeld te volgen hoe ziektes als malaria zich verspreiden en om de activiteit van vulkanen in de gaten te houden. Speciaal voor Afrika ontwikkelde Eumetsat samen met Afrikaanse gebruikers in 1996 het project PUMA of Preparation for Use of MSG in Africa ten behoeve van 41 landen in Afrika en rond de Indische Oceaan. Daarbij zullen deze landen over veel meer en veel nauwkeuriger gegevens dan vroeger kunnen beschikken.
Net als de Meteosatkunstmanen van de eerste generatie maakt ook MSG deel uit van een wereldwijd programma voor de waarneming van het weer. De ontwikkeling en bouw van MSG-1 kostte 475 miljoen euro, gedragen door ESA en Eumetsat. Het globale MSG-programma wordt gefinancierd door Eumetsat en kost in totaal 1,3 miljard euro voor alle lanceringen, de grondinfrastructuur en de exploitatie van de satellieten gedurende 12 jaar.
Meteosat Second Generation on line http://www.esa.int/export/esaMI/MSG (MSG) http://www.esa.int/msg/index.html (MSG) http://www.eumetsat.de (Eumetsat) http://www.meteo.be (KMI)
