Hoeveel kost beleggen in obligaties?
Via obligaties halen landen of bedrijven geld op in de financiële markt. Beleggen in obligaties is relatief veilig omdat de rente vooraf afgesproken is en je na de looptijd je kapitaal terugkrijgt. Toch zijn er risico’s. Bedrijven (of landen) kunnen failliet gaan en als de Europese Centrale Bank (ECB) de kortetermijnrente zou verhogen, dan kan de waarde van obligaties fors dalen. Daarom koop je het best geen obligaties met een langere looptijd. (Tekst: Dirk De moor)
Koop je obligaties, dan leen je gedurende een bepaalde periode geld uit aan de uitgever (emittent) van de obligatie. Dat kan een bedrijf zijn, een overheid, financiële instelling of internationale organisatie. Zo haalt die uitgever geld op en omdat hij van je leent, betaalt hij rente volgens een voordien gekende vaste of variabele rente. Als de obligatie het einde van de looptijd heeft bereikt, dan krijg je je kapitaal of je inleg terug.
Obligaties verhandel je op de kapitaalmarkt. Nieuwe obligaties bieden de uitgevers aan op de primaire obligatiemarkt, gedurende een bepaalde periode en aan een vaste prijs. Na de uitgifteperiode obligaties kopen of vóór de vervaldag obligaties verkopen gebeurt dan weer op de secundaire markt.
De waarde van obligaties op de secundaire markt hangt af van de koers op het moment.
De waarde van obligaties op de secundaire markt hangt af van de koers op het moment en wordt beïnvloed door onder meer de rente, de resterende looptijd, de financiële gezondheid van de uitgever. De koers kan hoger of lager zijn dan wat je eerder voor de obligatie betaalde.
WAT IS HET RENDEMENT?
Obligaties hebben een vaste looptijd en omdat je de uitgever ervan geld leent krijg je regelmatig rente, volgens een vooraf bepaalde vaste of variabele rentevoet. Eenmaal de looptijd voorbij is, krijg je je kapitaal terug.
Bovendien kun je ook bij een verhandeling van je obligaties op de secundaire markt koerswinst of koersverlies verwezenlijken. Als de marktrente daalt, dan kunnen je obligaties in waarde stijgen, want het is dan rendabeler om te beleggen in obligaties, dan om te sparen via een spaarrekening. Als, omgekeerd, de marktrente toeneemt, dan kan de waarde van je obligatie dalen.
HOEVEEL KOST BELEGGEN IN OBLIGATIES?
Beleggen in obligaties brengt kosten en belastingen met zich mee en die bepalen voor een stuk het rendement van je belegging. Denk onder meer aan:
-de belasting bij de aankoop op de secundaire markt;
-de roerende voorheffing op de coupons;
-het commissieloon voor de tussenpersoon;
-het bewaarloon voor het beheer van de effectenrekening.
De kredietwaardigheid van de uitgever (uitgedrukt in een rating) is een belangrijk criterium. Hoe hoger de rating, hoe veiliger en hoe lager de rente, meestal.
HOE VEILIG ZIJN OBLIGATIES?
Obligaties zijn redelijk veilig omdat er een overeenkomst bestaat over de rentevoet en omdat je je inleg na de looptijd terugkrijgt. Maar de uitgever van de obligaties kan failliet gaan. Daarom is zijn kredietwaardigheid (uitgedrukt in een rating) een belangrijk criterium. Hoe hoger de rating, hoe veiliger en hoe lager de rente, meestal.
In principe zijn overheidsobligaties minder risicovol dan bedrijfsobligaties. Toch opletten: de afgelopen jaren bleken niet alle overheden even kredietwaardig te zijn. Net zoals bij aandelen is er ook een wisselkoers als je obligaties in vreemde munten koopt.
Nog dit: bezit je bevoorrechte obligaties, dan word je als eerste terugbetaald bij financiële problemen van de uitgever van de obligaties. Bij achtergestelde obligaties kom je laatst aan de beurt.
De ene obligatie is de andere niet
Kasbons
Een kasbon is een obligatie uitgegeven door een financiële instelling, met een looptijd naar keuze en een vooraf gekende vaste rentevoet. Het kapitaal wordt op de eindvervaldag terugbetaald. Met een kasbon is je kapitaal beveiligd. De rentevoet is vooraf gekend én gegarandeerd. Bovendien valt een kasbon onder het depositogarantiesysteem tot een bedrag van 100.000 euro.
Bedrijfsobligaties
Een bedrijfsobligatie wordt uitgegeven door een bedrijf. De rente is meestal vast en wordt bepaald op het ogenblik van de uitgifte. Je kapitaal wordt op de eindvervaldag terugbetaald en je kunt je bedrijfsobligaties tussentijds verhandelen. Ratings geven de kredietwaardigheid van de uitgever weer. Obligaties van een bedrijf met een goede kredietwaardigheid zijn minder risicovol, maar ze hebben meestal ook een lagere rentevoet. Bedrijfsobligaties vallen niet onder het depositogarantiesysteem.
Staatsobligaties
Een staatsobligatie of staatsbon is een obligatie met een meestal vaste rentevoet die wordt uitgegeven in de munteenheid van het uitgevende land. Ze kunnen een verschillende looptijd hebben en zijn te koop op de primaire en de secundaire markt. De rentevoet van de staatsobligaties is afhankelijk van de kredietwaardigheid van het uitgevende land.
Euro-obligaties
Euro-obligaties worden in verschillende landen tegelijk uitgegeven door bedrijven, openbare instellingen, overheden of internationale organisaties. Soms worden ze in verschillende munten uitgegeven.
Converteerbare (bedrijfs)obligaties
Een converteerbare (bedrijfs)obligatie geeft de belegger het recht om de obligaties om te zetten in aandelen van datzelfde of een ander bedrijf. Dat kan alleen in een bepaalde periode en onder zekere voorwaarden. Na de omzetting volgt er geen rente meer, maar mogelijk wel dividenden. In ruil voor het omzettingsrecht krijg je minder rente dan bij niet-converteerbare obligaties.
Reverse converteerbare obligaties
Een reverse converteerbare obligatie is een variant op de converteerbare obligatie. Daarbij is het de uitgever die beslist of hij de obligaties wil omzetten in aandelen. Anders gezegd: de uitgever kiest of hij je kapitaal cash of met aandelen terugbetaalt. Daar hangt een zeker risico aan vast, vanwege een mogelijk verschil tussen de waarde van de aandelen en wat je voor de obligaties hebt betaald. In ruil daarvoor krijg je meer rente.
Obligaties met een warrant
Een obligatie met een warrant omvat zowel een gewone obligatie met een lage rente als een warrant. Die warrant is een soort van kooprecht waardoor je aandelen of obligaties tegen een vooraf bepaalde prijs kunt kopen. Afhankelijk van de aandelenkoers bij de aankoop kan dat gunstig of ongunstig uitvallen. Obligaties met een warrant bieden een lagere rente omdat er die tweede mogelijkheid is voor rendement (de warrant).