In het Europees Parlement hebben de onderhandelaars van de drie grootste fracties – de Europese Volkspartij, de sociaaldemocratische S&D en het liberale Renew Europe – een nieuw compromis bereikt over het klimaatpakket ‘Fit for 55’. Het gaat onder meer over de hervorming van het emissiehandelssysteem ETS, die vorige week nog weggestemd werd in de plenaire vergadering in Straatsburg.
Omdat er vorige woensdag geen meerderheid gevonden werd voor het ETS-dossier, stemde het Parlement ook niet over de invoering van een koolstofgrenstaks en een nieuw sociaal klimaatfonds. De drie dossiers zijn nauw met elkaar verbonden en staan centraal in het Fit for 55-pakket, dat de uitstoot van broeikasgassen in de EU tegen 2030 met minstens 55 procent naar beneden moet brengen.
De voorbije dagen zochten de verschillende parlementaire fracties naar een compromis dat bij een volgende stemming wel een meerderheid moet kunnen halen. Verschillende onderhandelaars van de EVP-, S&D- en Renew-fracties kondigden woensdagochtend aan dat dat akkoord gevonden is. Ze leggen het nu voor aan hun fractieleden en zetten het akkoord om in nieuwe amendementen op het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie.
De nieuwe stemming vindt volgende week woensdag plaats. De drie fracties hebben samen een meerderheid van 424 zetels op 705. De Nederlandse sociaaldemocraat Mohammed Chahim spreekt over een grote meerderheid. ‘Het grote verschil met vorige week bestaat erin dat de amendementen getekend zullen zijn door de drie fracties samen. Chahim zocht naar eigen zeggen ook steun bij de andere progressieve fracties. Bij de groene fractie – met 71 zetels de op drie na grootste – spreekt Sara Matthieu (Groen) alvast over ‘een stap vooruit’.
De kern van het akkoord bestaat erin dat het nieuwe mechanisme voor koolstofgrenscorrectie (CBAM) vanaf 2027 wordt ingevoerd en dat de gratis uitstootrechten voor de sectoren waarop zo’n koolstofgrenstaks van toepassing zal zijn, tegen 2032 helemaal uitgefaseerd zullen zijn. ‘Het is cruciaal voor een eerlijke deal dat de industrie eindelijk gaat betalen voor zijn vervuiling’, zegt Matthieu. Kathleen Van Brempt (Vooruit) spreekt van een bijzonder duidelijk signaal van het Parlement. ‘Het klimaat is en blijft een van de belangrijkste uitdagingen voor deze en volgende generaties Europeanen. Met dit akkoord bevestigt het Parlement zijn ambitie om de klimaatwet, een uitstootreductie van 55 procent tegen 2030 en een klimaatneutraal Europa tegen 2050, in uitvoering te brengen.’
De stemming liep vorige week stuk op de datum waarop de gratis uitstootrechten verdwenen moeten zijn. Van Brempt wijst erop dat met het akkoord over 2032 vier jaar onder het voorstel van de Commissie wordt gedoken, die 2036 naar voren had geschoven. ‘De lineaire reductiefactor stijgt vanaf 2029 naar 4,6 procent. De Commissie had in haar voorstel slechts een stijging naar 4,2 procent voorzien’, legt ze uit. ‘Het akkoord voorziet ook dat de koolstofgrenstaks wordt uitgebreid naar alle sectoren onder het ETS-systeem tegen ten laatste 2030.’
Nu het er alle schijn van heeft dat het Europees Parlement volgende week een meerderheid zal vinden voor het klimaatpakket, kan het de onderhandelingen met de Raad (de lidstaten, nvdr) aanvatten over een definitief akkoord. Benoît Lutgen (Les Engagés) zegt dat het daarna aan de EU en de lidstaten is om iedereen die de impact van de klimaatmaatregelen voelt – gezinnen, landbouwers, kmo’s – te helpen. ‘We mogen niemand achterlaten’, reageert hij.