Windturbines, meer ergernis dan lawaai?

Ergernis speelt een grote rol in de strijd van omwonenden tegen nieuwe windturbines. Vaak meer dan het lawaai dat ze veroorzaken.

Ergernis speelt een grote rol in de strijd van omwonenden tegen nieuwe windturbines. Vaak meer dan het lawaai dat ze veroorzaken.

Windenergie is een van de meest milieuvriendelijke energiebronnen, maar plannen voor nieuwe turbines stoten bijna steevast op protest. Lawaai en slagschaduw zijn daarbij de meest gehoorde klachten. Niemand betwijfelt dat ze heel erg kunnen storen, maar er doen veel indianenverhalen de ronde, vooral op internet. En die jagen veel mensen vermoedelijk nodeloos op.

Een recent overzicht van de wetenschappelijke literatuur (gratis downloadbaar) werpt een nieuw zicht op de zaak. We vatten de besluiten kort samen.

Wat je ziet stoort meer

Hoe sterker het lawaai, hoe meer klachten. Onder 37 dB(A) irriteert het slechts 5%. Daarboven stijgen de klachten, maar niet evenredig. Tot 90% van de mensen merkt het geluid van de turbines wel op van zodra het 41 dB(A) bedraagt, maar slechts bij 30% wekt het wrevel op en bij de helft van hen alleen wanneer de turbines zichtbaar zijn. Wanneer ze niet zichtbaar zijn, storen ze niet, ook al produceren ze evenveel geluid als de zichtbare. Zelfs wanneer ze naast een snelweg staan en beide evenveel lawaai veroorzaken, dan nog storen veel mensen zich meer aan dat van de zichtbare windturbines dan van het voorbijrazende verkeer.

Maar niet voor wie aan de windturbines verdient, want dan storen ze plots veel minder.

Onhoorbaar geluid

Tegenstanders ergeren zich ook aan het onhoorbare of infrageluid van windturbines. Dat zou veel verder reiken dan het hoorbare geluid en allerhande klachten veroorzaken. Dit is nauwelijks wetenschappelijk onderzocht.

Er zijn veel bronnen van infrageluid, waaronder de eigen hartslag en ademhaling, maar ook het verkeer, airconditioning, wind, enz. Windturbines voegen daar waarschijnlijk slechts weinig aan toe en de kans is dan ook klein dat die kleine toevoeging grote gezondheidsproblemen veroorzaakt.

Slopende slagschaduw

Draaiende wieken kunnen zeer storende slagschaduwen op woningen werpen. Bij sommige mensen kunnen die lichtflikkeringen een epileptische aanval uitlokken, maar het aantal flikkeringen per seconde van de grote driebladige turbines is daarvoor normaal te laag. De kans dat 3 slagschaduwen per seconde een epileptische aanval uitlokken, bedraagt slechts 1,7 per 100.000 mensen met een fotosensitieve epilepsie.

Ergernis schaadt de gezondheid

Voor een zindelijke discussie over windturbines moeten we de zaken uit elkaar houden. Mits een goede inplanting en vooral voldoende afstand tot de dichtstbijzijnde huizen, kunnen we lawaai en lichtflikkering binnen de perken houden. Maar dat is in het dichtbevolkte Vlaanderen niet eenvoudig en de huidige normen voor afstand lijken niet te voldoen.

Vermoedelijk is een groot deel van de ergernis over de windturbines onterecht, maar zelfs dan kunnen we niet heen om de negatieve weerslag ervan op de gezondheid. Want ergernis veroorzaakt stress en stress leidt tot een meetbaar slechtere gezondheid, met onder andere een verhoging van het aantal hartinfarcten. Gedragstherapie kan (onterechte) stress helpen verdampen. Maar preventie is veel efficiënter en een zeer belangrijke opdracht voor de overheid

We betalen hier een zware kost voor onze ruimtelijke wanorde. De leefomgeving in Vlaanderen zit overvol. Er kan echt niet veel meer bij. Milieuvriendelijk of niet.

Jan Etienne,Bodytalk