Helpt azijn om af te vallen of als middel tegen diabetes? En is het waar dat azijn onze botten aantast?
Al eeuwenlang is azijn een smaakmaker en een belangrijk bewaarmiddel voor voedsel. Azijn voor voedselbereidingen bevat tussen 4 en 8 procent azijnzuur en wordt verkregen via biologische processen. Heel wat voedingsmiddelen komen in aanmerking voor de productie : druiven, appels, meloenen, aardappelen, bessen, dadels, granen enz. De enige voorwaarde is dat ze voldoende suikers of koolhydraten bevatten die tot alcohol vergist kunnen worden. Daarna zet de azijnbacterie, acetobacter, die alcohol om in azijnzuur. Sommige azijnsoorten, zoals balsamico, moeten nog jaren narijpen op houten vaten. Dat levert een rijke variëteit van smaken op en vergroot de toepassingsmogelijkheden in de keuken. Druppel bijvoorbeeld maar eens wat balsamico op een stukje fruit.
Aanhangers van natuurlijke geneeswijzen beschouwen azijn als een voedingsmiddel dat onder meer kanker zou helpen voorkomen.
De eenvoudige industriële azijn bevat uitsluitend azijnzuur. De rest is water. Dat houdt de toepassing in de keuken erg beperkt. De meeste azijnsoorten bestaan echter uit complexe mengsels van zuren, aminozuren, mineralen, vluchtige componenten, vitaminen enz. Aanhangers van natuurlijke geneeswijzen beschouwen ze daarom als een voedingsmiddel dat onder meer kanker zou helpen voorkomen. Maar een overtuigend bewijs daarvoor werd nog niet geleverd. Onderzoeken, vooral uitgevoerd bij dieren, spreken elkaar tegen. De hoeveelheden van de verschillende stoffen in azijn is veel te klein voor enige effect van belang. Sommige aanhangers van azijntherapieën vermoeden ook dat het tafelzuur een nog onbekende stof bevat met een groot medisch potentieel, maar ook hiervoor ontbreken de bewijzen.
Bij beten en steken
Azijn helpt bij kwallenbeten: hij blokkeert de netelcellen die nog niet werden afgevuurd. Onderdompeling in warm water van 40-41°Celsius werkt echter beter. Misschien omdat de warmte het gif neutraliseert.
Er is geen bewijs voor pijnverlichting bij insectensteken, mierenbeten of nadat men geneteld is.
Azijn als slankmaker?
Nogal wat mensen geloven dat je kan vermageren door in de loop van de dag geregeld wat (appel)azijn te drinken of azijntabletten in te nemen. Dat het zuur de maag doet samenkrimpen en je daardoor minder eet, lijkt plausibel maar is niet juist. De maag is immers uitstekend beschermd tegen zuren. Ze maakt zelf het sterkste zuur aan dat in ons lichaam voorkomt. Er bestaat ook geen enkel bewijs voor dat azijn de vetverbranding zou opdrijven.
Er zijn wel andere interessante effecten. Na een lepeltje azijn bij een ontbijt dat rijk is aan koolhydraten zou je de rest van de dag 200 tot 275 kcal minder eten. Het zou ook een sterker gevoel van verzadiging geven. Hoe dan ook, deze vaststellingen volstaan niet om azijn te promoten als slankmaker. De studies in dat verband waren te kleinschalig en te kortlopend. De onderzoeken naar de invloed van azijn op de maaglediging spreken elkaar tegen.
Invloed op insuline?
Recent kleinschalig onderzoek heeft het over aspecten die misschien nuttig zijn bij diabetes. Een lepeltje azijn bij een broodmaaltijd zou de suiker- en insulinepieken in het bloed lager houden. Vermoedelijk vertraagt het de vertering van koolhydraten en de opname van glucose in het bloed en leidt het zo tot een lagere insulinepiek. Dat gebeurt overigens zowel bij gezonde mensen als bij mensen met diabetes of met een verminderde insulinegevoeligheid.
Het was al langer bekend dat azijn een zeker gunstig effect heeft op diabetes.
Deze vaststellingen zijn niet helemaal nieuw. Het was al langer bekend dat azijn een zeker gunstig effect heeft op diabetes. Maar de aandacht viel weg zodra er insuline en andere geneesmiddelen voor deze aandoening op de markt verschenen. Recent nam de belangstelling weer wat toe. Azijn is immers goedkoop, overal verkrijgbaar en een veilig voedingsmiddel. Maar het is nog te vroeg om uit te maken welke rol hij precies kan spelen in dit verband.
Bange bacteriën
Azijn heeft een licht ontsmettend karakter, en dat is meegenomen bij het eten van slaatjes en rauwe groentebereidingen. Hij stopt of vertraagt de ontwikkeling van bijvoorbeeld Escherichia coli, sommige enterokokken en salmonella’s, bacteriën die ernstige vormen van voedselvergiftiging kunnen veroorzaken. Het effect is echter niet groot en hangt af van de hoeveelheid azijn en van de inwerkingstijd. Rauwe groenten goed wassen en spoelen blijft dus nog steeds aangeraden. De toevoeging van citroensap kan het ontsmettende effect versterken.
Voor de ontsmetting van wonden en voorwerpen in het huishouden reken je beter niet op azijn.
Voor de ontsmetting van wonden en voorwerpen in het huishouden reken je beter niet op azijn. Daarvoor is dit voedingszuur te zwak. Het zou wel een veilig alternatief zijn voor het reinigen van gebitten van mensen die gevoelig reageren op chemische ontsmettingsmiddelen.
Venijnige visgraat
Hard water zorgt voor kalkafzetting in koffiezetapparaten, aan kraantjes en op net gezeemde ramen. Azijn is een probaat middel om die te lijf te gaan. Maar is het waar dat azijn onze botten aantast? Voor zover ons bekend zijn er geen onderzoeken uitgevoerd naar het effect van azijn in de voeding op de stevigheid van het beendergestel. Een normaal gebruik lijkt weinig risico’s in te houden. Veel voedingsmiddelen, zoals fruit, bevatten veel zuren, en niemand gelooft dat dit enige risico inhoud voor het beendergestel.
Ooit beweerde een onderzoek dat azijn de opnamecapaciteit van de darm voor calcium zou verhogen, een effect dat bij dieren werd vastgesteld. Dat zou de combinatie van groene bladgroenten met een vinaigrette extra interessant maken : die bevatten immers relatief veel calcium. Maar ook hier gaat het om een eenmalig klein onderzoek.
Azijn drinken of inlepelen om een in de slokdarm vastzittende visgraat op te lossen, doe je beter niet.
Azijn drinken of inlepelen om een in de slokdarm vastzittende visgraat op te lossen, doe je beter niet. Grote hoeveelheden on verdunde azijn kunnen het slijmvlies van de slokdarm beschadigen. Gelijkaardige beschadigingen kunnen ook optreden na het gebruik van capsules of tabletten die azijnzuur bevatten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
