Waarom Roger Federer tot 12 uur per dag slaapt

Van Roger Federer en een rist andere topsporters wordt beweerd dat ze vaak 10 tot 12 uur per dag slapen. © Belgaimage

Intense sporters beschouwen infecties nogal eens als de tol die hun zware inspanningen eisen. Maar er is nog een andere, minder voor de hand liggende boosdoener: slaaptekort.

Slaap is een sleutelelement voor de gezondheid en het welzijn. Toch gaan we er soms nonchalant mee om. Sporters verzorgen hun slaap vaak minder goed dan niet-atleten: atleten slapen gemiddeld 81 % van hun bedtijd, bij de rest van de bevolking zou dat 89 % zijn. Er zijn veel mogelijke verklaringen voor de slechte slaapgewoonten van sporters, zoals vroege of late trainingen, wedstrijdstress, een overdreven gebruik van sociale media en de felle emoties die daarmee gepaard gaan, een onregelmatig leefpatroon door vele en verre verplaatsingen, slapen in andere bedden, enzovoort. Daarnaast zijn ze net als iedereen kwetsbaar voor het scherpe blauwe licht van smartphones laat op de avond, dat de productie onderdrukt van melatonine, het hormoon dat ons rustig en slaperig maakt,

Voldoende slapen is voor sporters even belangrijk als streven naar optimale trainings- en voedingspatronen.

Het verschil in geslapen tijd met de rest van de bevolking lijkt misschien niet groot, maar we mogen niet uit het oog verliezen dat we met zijn allen veel te weinig slapen en dat een groot deel van de bevolking worstelt met een chronisch slaaptekort en de gevolgen daarvan. Bij sporters lijkt het slaaptekort nog groter. Ze missen bijna 20 % van de tijd die ze aan slaap willen besteden en dat is niet zonder risico.

Verzwakt door slaapschuld

Eén nacht met weinig of geen slaap, bijvoorbeeld omdat je voor een wedstrijd schijnbaar de hele nacht ligt te woelen in bed, hoeft geen drama te zijn. Het zal de prestaties en de immuniteit wellicht niet zwaar aantasten. Een nacht slaaptekort zet het immuunstelsel wel in alarmmodus, waardoor het sneller op een invasie van ziektekiemen kan reageren.

Begrijp dat niet verkeerd: een goede nachtrust blijft beter voor de prestaties en de immuniteit. Het gevaar schuilt in een chronisch slaaptekort en de slaapschuld die je zo opbouwt. Die slaapschuld hoeft zelfs niet groot te zijn. Proefpersonen die gedurende 7 opeenvolgende dagen minder dan 7 uur per nacht sliepen, reageerden duidelijk minder sterk op een vaccinatie tegen hepatitis B, waardoor de vaccinatie weinig of geen bescherming meer bood. In ander onderzoek raakten proefpersonen die minder dan 6 uur per nacht sliepen (met 92 % effectieve slaaptijd, wat hoog is) tot 5 maal meer verkouden na een gerichte infectie met een verkoudheidsvirus dan de controlegroep van mensen die voldoende sliepen. Hoe minder uitgeslapen de deelnemers zich voelden, hoe groter het risico om verkouden te worden.

Het belang van slaap blijkt ook uit de omgekeerde vaststellingen: de toename van de slaapdrang tijdens infecties. De slaappatronen veranderen eveneens, met onder andere een toename van de diepe slaap. Vermoedelijk wijst dat op een aanpassing van ons lichaam om extra energie vrij te maken voor het bestrijden van de infectie. Sporters ontsnappen niet aan die wetmatigheden. Voldoende slapen is voor hen even onmisbaar om hun afweer scherp te houden en zeker even belangrijk als streven naar optimale trainings- en voedingspatronen.

Genieten van bedtijd

Vroeger onder de wol gaan, lijkt een goed idee, maar is voor veel mensen bijzonder moeilijk. Misschien geeft een focus op de positieve kanten ervan nog de beste kans op succes. Voor sporters kan dat zijn dat slaap hun prestaties bevordert. En er zijn de vele goede voorbeelden. Van Roger Federer en een rist andere topsporters wordt bijvoorbeeld beweerd dat ze vaak 10 tot 12 uur per dag slapen. Hoeveel slaap voor jou persoonlijk ideaal is, kun je uitvissen door je bijvoorbeeld een maand lang zo strikt mogelijk aan de ideale slaapcondities te houden.

Extra uitslapen of een dutje over de middag doen helpt blijkbaar ook. Het bewijs is niet erg sterk, maar onderzoeken wijzen op een systematische verbetering van de prestaties, zoals betere looptijden, een verhoogde nauwkeurigheid bij worpen en passes, enzovoort. Er is ook een positieve invloed op de mentale prestaties, zoals snellere reactietijden, een beter speloverzicht, een betere stemming en meer drive.

Gewoon meer bezig zijn met het belang van slaap, bijvoorbeeld door een slaapdagboek bij te houden, blijkt ook effect te hebben, niet alleen op de slaapduur en -kwaliteit, maar ook op de prestaties en het gevoel van vermoeidheid.

In een onderzoek raakten proefpersonen die minder dan 6 uur per nacht sliepen tot 5 maal meer verkouden.
In een onderzoek raakten proefpersonen die minder dan 6 uur per nacht sliepen tot 5 maal meer verkouden.© ISTOCK

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content