Vernuftige stent voorkomt scheuren uitgezette aorta

Een zwakke plek in de aorta (aneurysma), de hoofdslagader die vertrekt vanuit het hart en het hele lichaam van bloed en zuurstof voorziet, kost jaarlijks 700 mensen het leven. Wanneer zo’n aneurysma doorscheurt, is er geen redden meer aan. Een stent kan dat voortaan voorkomen.

Als eersten in Europa en als tweede ter wereld, heeft een team vaatchirurgen van het UZ Brussel onder leiding van prof. dr. Erik Debing en prof. dr Pierre Van den Brande een nieuwe 3D multilayer stent in de aortaboog gezet om een scheuring van een aneurysma te voorkomen. Aneurysma’s zijn abnormale uitzettingen van slagaders. Op een kritieke plaats zoals de aortaboog, de hoofdslagader die vanuit het hart vertrekt, kan een scheuring van zo’n uitzetting een levensbedreigende bloeding veroorzaken. In België overlijden jaarlijks 700 patiënten aan deze aandoening.

Sluipmoordenaar In België leven 50.000 mannen en 10.000 vrouwen met een aneurysma van de aorta. Jaarlijks sterven 700 mensen aan de gevolgen van het doorscheuren van een aneurysma. Deze aandoening van de slagaders geeft aanvankelijk weinig klachten en is vaak een toevallige vondst tijdens een echografie of een scan. Daarom is het een stille moordenaar die, naarmate de zwelling groeit, ook meer risico op scheuring heeft. Daarnaast heeft een aneurysma nog andere risico’s, zoals losgekomen bloedklonters die een verstopping kunnen veroorzaken in hersen-, arm-, ingewanden- en beenslagaders. Bovendien kunnen heel grote uitzettingen een beknelling veroorzaken van bijvoorbeeld de slokdarm en de luchtpijp.

Zware operatie

De behandeling van een aneurysma in de aortaboog bestond tot nu toe uit een zware operatie waarbij de borstkas werd opengemaakt, het hart werd stilgelegd en de aortaboog vervangen werd door een slagader uit kunststof. Andere aneurysma’s, zoals die in buik- en borstkasslagaders, kunnen met een minder ingrijpende operatie verholpen worden. Hierbij gebruikt men dan een kunststof- of endoprothese.

Endoprotheses kunnen echter niet gebruikt worden in de aortaboog omdat ze de hersen- en armslagaders zouden afsnijden, wat natuurlijk niet de bedoeling kan zijn. De oplossing daarvoor is de nieuwe 3D multilayer stent, die ontwikkeld werd in België. Het lijkt op een buis met verschillende lagen van metaaldraad. Het ontwerp is te vergelijken met een zeef, want bloed kan ongehinderd door de stent wegstromen. Het gevolg is dat het aneurysma verschrompelt. Het unieke van de stent zit ook in een ander aspect van het ontwerp: de zijtakken van de slagader blijven open, zodat het risico op een probleem veroorzaakt door de stent, vrijwel onbestaande is.

Europese primeur Met deze stent slaagden prof. dr. Erik Debing, afdelingshoofd vaatheelkunde in het UZ Brussel, en zijn team erin om een patiënte met hoog risico (ze onderging in het verleden al een open hartoperatie) met een groot aneurysma van de aortaboog, succesvol te behandelen met deze techniek. De patiënte was stabiel en kon na enkele dagen al terug naar huis. Een controle scan 6 weken na de operatie toonde al een verschrompeling van het aneurysma. Omdat de techniek niet onmiddellijk bescherming biedt tegen een scheuring, de verschrompeling gebeurt geleidelijk aan, wordt de stent daarom voorlopig enkel gebruikt voor kritieke patiënten die de klassieke open-borstkasoperatie niet kunnen ondergaan. De stent wordt echter tot op heden nog niet terugbetaald door het RIZIV.

MF / UZ Brussel