Met dit uitstekend weer werken veel mensen graag wat aan hun gewicht. Eens extra flink zweten, helpt daarbij. Dénken ze, maar helaas volkomen fout. Want zweten kost je geen extra energie.
Het menselijk lichaam is een bewegende kachel. Actieve spieren zetten slechts 20 tot 25% van de energie om in beweging of kracht. De overige 75 tot 80% komt vrij als hitte.
Lekker om je warm te lopen in de winter. Maar in de zomer helaas alleen maar hinderlijke ballast, want al die overtollige warmte moet je zien kwijt te raken. Lukt dat niet dan gaan lijf en hersenen spoedig protesteren en zelfs saboteren. Misschien wil je nog wel, maar zegt je lijf “Genoeg!” En uiteindelijk kruip je van miserie toch in de schaduw om te bekomen.
Perfecte koelmachine
Geen enkel ander dier is zo goed uitgerust als de mens om overtollige warmte kwijt te raken. Op onze naakte huid zit er geen isolerende buffer zoals pluimen of haren. Het minste frisse windje kan ons al aan het rillen brengen.
Wanneer het koud is, knijpen de bloedvaten onder de huid samen om het warmteverlies te beperken. Wanneer we het te warm hebben, gaan de sluizen echter open zodat het bloed de overtollige energie via straling aan de koudere omgevingslucht kan overdragen. De bloedtoevoer naar de huid kan daarbij gemakkelijk tot 8 maal groter worden, van 1 liter per minuut bij een huidtemperatuur van 10 graden tot 8 liter bij 40 graden.
Dat koelingseffect wordt nog extra versterkt door de verdamping van het zweet uit de zweetklieren, die opnieuw een uniek verschijnsel zijn voor de mens. Geen andere diersoort is even rijkelijk voorzien van zweetklieren. Het openzetten van de bloedvaten en de zweetklieren kost ons vrijwel geen energie. Het kan je wel aardig wat vocht kosten, maar dat tank je zonder de minste moeite weer bij met enkele glazen.
De spieren doen het hem De enige manier om je energieverbruik te doen toenemen, is je spieren aan het werk zetten. De energie die je daarmee verbruikt, hangt vooral af van 3 factoren: gewicht, duur en intensiteit.
Het gewicht van de sporter speelt mee omdat grote en zwaardere mensen meer energie verbruiken dan kleine en lichte exemplaren. Maar aan je lichaamsgewicht kan je niet snel iets veranderen en dus blijven er nog 2 factoren over.
De eerste is de duur van de inspanning. Dat die een rol speelt, spreekt voor zich. Wie een half uur bezig blijft, verbruikt veel meer energie dan wie er na 10 minuten al mee stopt. Maar je moet al wat getraind zijn om lang aan de slag te kunnen blijven.
De tweede factor is de intensiteit van de inspanning. Tijdens een maximale inspanning verbruiken je spieren ongeveer 12 maal meer energie dan in volledige rust. Maar een maximale inspanning hou je niet lang vol. Slechts een handvol topatleten kunnen dit hoge verbruik langer dan een uur volhouden. Topmarathonlopers bijvoorbeeld.
Kortom, wil je veel energie verbruiken tijdens sportieve inspanningen dan moet je vooral heel geregeld bewegen om je spieren sterker te maken en je conditie aan te scherpen zodat je langer en meer intensief kunt bewegen.
Dat is een lange weg om te gaan en het lukt alleen als je plezier beleeft aan je inspanningen. Anders wordt het corvee.
Besluit Hoe harder je bij zomerse temperaturen gaat sporten, hoe warmer je het krijgt, hoe meer je zult zweten om af te koelen en fris te blijven.
In dat opzicht is er wel een verband tussen zweten en energieverbruik.
Maar, “lui zweet is snel gereed” zo zegt de volksmond. Wie niet of slecht getraind is, gaat al snel over zijn toeren, houdt de inspanning niet lang vol zodat het energieverbruik aan de lage kant blijft. Veel lager dan van wie een betere conditie heeft.
Kortom, zweten is geen goede maatstaf van energieverbruik. Maar je eens goed in het zweet werken, is af en toe heel aangenaam.