Te mager? Je loopt jezelf een breuk

Tegenwoordig luidt de stelling dat de vrouwen te weinig eten en zo te weinig energie opnemen voor de massa's werk die ze verzetten tijdens hun trainingen en wedstrijden. © ISTOCK

Lopers zijn beter niet te mager. De kans dat ze een stressbreuk oplopen, ligt bijna 5 maal hoger dan bij lopers met een normaal gewicht. Meer eten is een begin.

Artsen hebben zich jaren het hoofd gebroken over een combinatie van 3 medische problemen waarvan nogal wat vrouwen die veel liepen last hadden: voedingsstoornissen, het wegblijven van de maandstonden en osteoporose. In de periode tussen 1975 en 1990 kwamen voedingsstoornissen voor het eerst in de belangstelling en dat veroorzaakte verwarring. Het was voor de artsen niet duidelijk wat de oorzaak was van wat. Er was sprake van een syndroom, en alles leek zodanig met elkaar samen te hangen dat een werkgroep van de American College of Sports Medicine, een toonaangevende organisatie in de wereld van de sportgeneeskunde, er in 1997 officieel een naam aan gaf: de female athlete triad . In het Nederlands: de vrouwelijke triade.

Voor sommige trainers is het verdwijnen van de maandstonden het bewijs voor de deugdelijkheid van de training.

In de jaren die daarop volgden, bleven veel artsen vanuit hun eigen specialisatie naar het probleem kijken, maar langzaam werd toch duidelijk dat een tekort aan beschikbare energie het cruciale element was. Eetstoornissen zoals anorexia nervosa of boulimie konden ook een rol spelen, maar niet noodzakelijk. Tegenwoordig luidt de stelling dat de vrouwen te weinig eten en zo te weinig energie opnemen voor de massa’s werk die ze verzetten tijdens hun trainingen en wedstrijden. Daardoor blijft er onvoldoende energie over voor een normale werking van hun lichaam. Het leidt tot een ontregeling van de maandelijkse cyclus, met het uitblijven van de eisprong tot gevolg, wat zichtbaar wordt met het wegblijven van de maandstonden.

Drama’s

In 2007 veranderde de American College of Sports Medicine de naam van het syndroom naar RED-S, van het Engelse relative energy deficiency in sport . De naamsverandering is belangrijk, omdat ondertussen duidelijk was geworden dat het probleem van het energietekort zich ook voordoet bij mannelijke sporters. De vrouwelijke triade richtte zich bovendien uitsluitend op 3 problemen, terwijl de negatieve effecten van een relatief energietekort in alle aspecten van de gezondheid doorstralen en in extreme mate tot drama’s kunnen leiden.

Kijk maar naar de levensgevaarlijke gevolgen van anorexia nervosa. Het energietekort dwingt het lichaam tot besparingen op alle vlakken, wat resulteert in een afname van de sportieve resultaten door een vermindering van kracht en uithouding, een hogere gevoeligheid voor letsels en een trager herstel, een verslechtering van coördinatie en concentratie, een verhoogde prikkelbaarheid en depressieve gedachten, een zwakkere afweer en grotere gevoeligheid voor infecties, enzovoort. Een duidelijke illustratie van de nefaste gevolgen van slechte voedingsgewoonten is het 4,5 maal hogere risico op botletsels, en als gevolg daarvan een aanzienlijk verlies van trainingsdagen. Wat perfect illustreert dat het fout is van atleten en coaches om zo sterk te focussen op gewicht en de andere gevolgen van voedingstekorten te minimaliseren of zelfs te negeren.

Mentaliteit

De problematiek is te weinig bekend, stelt het Internationaal Olympisch Comité, en het roept op tot meer aandacht. Bij vrouwen kan het uitblijven van de maandstonden een eerste alarmsignaal zijn voor een te lage energieopname. Bij mannen is het moeilijker te achterhalen, omdat te weinig eten bij hen veel minder opvallende gevolgen heeft. Een stressbreuk is hoe dan ook voor beide geslachten een reden om dieper te zoeken. Want wie zich alleen bekommert om het herstel van de breuk zonder andere mogelijke oorzaken in rekening te brengen, riskeert van de ene breuk naar een volgend gezondheidsprobleem te sukkelen.

Voor sommige trainers is het verdwijnen van de maandstonden het bewijs dat de training hard genoeg is. Veel atletes vinden hun hormonale schommelingen vervelend en zijn er niet rouwig om dat hun maandstonden verdwijnen. Zulke vaststellingen tonen aan dat een mentaliteitsomslag hoognodig is.

Te mager? Je loopt jezelf een breuk
© BELGAIMAGE

Graatmagere renners

Volgens het Internationaal Olympisch Comité zou het aantal atleten die te weinig energie opnemen rond 20 % schommelen, meer dan het dubbele van het bevolkingsgemiddelde (9%). Het risico is vooral groot in sporten waar een laag gewicht als een voordeel beschouwd wordt, zoals dans en gymnastiek, waar het tot 25 % en meer zou oplopen. Maar het IOC maakt ook gewag van 50 % in het wielrennen, waar graatmagere renners zoals Chris Froome steeds meer de toon aangeven. Het is dus zeker geen probleem dat alleen vrouwen treft. Wel bizar dat geen cijfers gegeven worden voor lopers, de sport waarin alles begon.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content